Σύγχυση δημιουργεί η έκθεση που δημοσίευσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κατά την ανακοίνωση της κατ’ αρχήν έγκρισης νέου προγράμματος για την Ελλάδα, καθώς το ύψους του δημοσίου χρέους που αναφέρεται για το 2016 είναι περίπου 5 δισ. ευρώ μικρότερο από αυτό που έχει ανακοινώσει η ελληνική κυβέρνηση!
Το θέμα με τα στοιχεία για το ελληνικό χρέος ενδεχομένως να κρύβει πολιτικές διαστάσεις, καθώς τις τελευταίες ημέρες συζητήθηκε στο παρασκήνιο αν θα επιτραπεί στην Ελλάδα από το ΔΝΤ να εκδώσει ομόλογα όχι μόνο για να αναχρηματοδοτήσει την παλαιά έκδοση 5ετών τίτλων, αλλά και για να αντλήσει «φρέσκα» κεφάλαια, που θα χρησιμοποιηθούν ως αποθεματικό, ώστε να διευκολυνθούν τα επόμενα βήματα για δανεισμό από την αγορά.
Όπως τόνισε χθες ο εκπρόσωπος του Ταμείου, Γουίλιαμ Μάρεϊ, σε όλα τα προγράμματα του Ταμείου προβλέπεται ανώτατο όριο δανεισμού.
Λίγο πριν τη λήξη της ενημέρωσης των δημοσιογράφων, ο Μιχάλης Ιγνατίου ζήτησε από τον εκπρόσωπο να εξηγήσει αν έχουν γίνει λαθροχειρίες στα στοιχεία του ΔΝΤ για το χρέος.
«Βλέπω», ανέφερε ο γνωστός ανταποκριτής, «ότι υπάρχουν πολλές αναφορές που λένε ότι οι Ευρωπαίοι είναι εξαιρετικά οργισμένοι με το Ταμείο και με τον τρόπο που κινείσθε πίσω από τις πλάτες όλων. Αυτό λένε και αναφέρονται στο πλαφόν δανεισμού. Λένε, δηλαδή, ότι το προσωπικό του Ταμείου άλλαξε τη διατύπωση της συμφωνίας με την Ελλάδα και αντικατέστησε τον αριθμό για το συνολικό χρέος της κυβέρνησης. Από όσα αντιλαμβάνομαι από τις αναφορές συναδέλφων μου, οι Ευρωπαίοι είναι πολύ οργισμένοι μαζί σας. Θέλετε να το σχολιάσετε»;
Η δημοσιογραφική ερώτηση έφερε σε προφανή αμηχανία τον εκπρόσωπο του Ταμείου, ο οποίος απάντησε κοφτά: «Δεν έχω κάτι να εισφέρω σε αυτή τη συζήτηση, ευχαριστώ που ρωτήσατε».
Λάθος (;) 5,3 δισ. ευρώ!
Γεγονός είναι, πάντως, ότι στο πολυσέλιδο κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα στις 2.45 ώρα Ελλάδος το Ταμείο, μετά τη συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου, όπου περιλαμβάνεται και η νεότερη έκθεση του προσωπικού του, το «ταβάνι» δανεισμού του Δημοσίου εμφανίζεται παράδοξα… χαμηλό.
Όπως εξηγείται στη σελίδα 80 του κειμένου που διανεμήθηκε από το Ταμείο, το ταβάνι συνολικού δανεισμού της κεντρικής διοίκησης είναι ίσο με το χρέος κεντρικής διοίκησης στο τέλος του 2016, το οποίο, σύμφωνα με το Ταμείο έφθανε τα 321 δισ. ευρώ.
Περιέργως, όμως, το στοιχείο που δίνεται από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους για το ύψος του συνολικού δανεισμού της κεντρικής διοίκησης στο τελευταίο Δελτίο Δημοσίου Χρέους είναι πολύ διαφορετικό: στις 31/12/2016, ανερχόταν στα 326,358 δισ. ευρώ, δηλαδή 5,358 δισ. ευρώ περισσότερο από όσο δίνει στην έκθεσή του το Ταμείο. Στις 31/3/2017, το χρέος ήταν ελαφρώς αυξημένο, στα 326,528 δισ. ευρώ.
Η διαφορά των 5,358 δισ. ευρώ στα στοιχεία είναι πολύ μεγάλη και παραμένει άγνωστο πώς έχει προκύψει. Γεγονός είναι, πάντως, ότι το… ανεξήγητο κατέβασμα του ταβανιού από το Ταμείο δυσκολεύει την προσπάθεια της κυβέρνησης να κάνει κάτι περισσότερο με την επόμενη έκδοση ομολόγων, πέραν της ανταλλαγής παλαιών 5ετών τίτλων με νέους.
Έχουν ενδιαφέρον οι φήμες, που κυκλοφορούν τα τελευταία 24ωρα στις Βρυξέλλες και στις οποίες αναφέρθηκε ο Μιχάλης Ιγνατίου στη συνέντευξη Τύπου.
Σύμφωνα με αυτές, η ομάδα του Πόουλ Τόμσεν άλλαξε εκ των υστέρων τον κρίσιμο αριθμό για το χρέος και, όταν υπήρξαν διαμαρτυρίες από την ελληνική πλευρά, τέθηκε θέμα αναβολής της συζήτησης στο Εκτελεστικό Συμβούλιο για το νέο πρόγραμμα της Ελλάδας, ώστε να «μαζευτούν» οι ελληνικές αντιδράσεις.
Γεγονός είναι, πάντως, ότι, αν η κυβέρνηση κατάφερνε να βγει στην αγορά και να αντλήσει νέα κεφάλαια με επιτόκιο γύρω στο 4,50%, θα υπήρχε μια πρώτη ένδειξη ότι οι υπολογισμοί του Ταμείου για τις μελλοντικές δυνατότητες της χώρας να αντλήσει κεφάλαια είναι υπερβολικά απαισιόδοξοι.
Όπως σημειώνεται στην έκθεση του Ταμείου, η βασική υπόθεση είναι ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να επανέλθει στις αγορές ως το τέλος του προγράμματος με ένα αρχικό επιτόκιο 6%, που θα αντανακλά τη μακρά απουσία της από τις αγορές, το κακό δημοσιονομικό ιστορικό και το υψηλό δημόσιο χρέος της. Μάλιστα, το Ταμείο υπολογίζει ότι, στην καλύτερη περίπτωση, η Ελλάδα θα μπορεί να δανείζεται με 4,50%.
"Εξαιρετικά" ή απλώς "μη βιώσιμο";
Κατά τα λοιπά, οι τελευταίες ανακοινώσεις του Ταμείου επιβεβαιώνουν όσα ήταν ήδη γνωστά. Το ελληνικό χρέος χαρακτηρίζεται από το προσωπικό του Ταμείου ως «εξαιρετικά μη βιώσιμο» (“highly unsustainable”), αλλά στη συνοδευτική δήλωσή της η Κριστίν Λαγκάρντ το χαρακτηρίζει απλώς «μη βιώσιμο» και καλεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να πάρουν μέτρα για τη μείωσή του, χωρίς τα οποία δεν θα εκταμιευθεί το δικό του δάνειο των 1,6 δισ. ευρώ.
Το Ταμείο επιμένει ότι ο στόχος που έχει συμφωνηθεί για το πλεόνασμα μετά το 2022 (2% του ΑΕΠ) είναι υπερβολικά υψηλός και οδηγεί σε λιτότητα, που θα εμποδίσει τη γρήγορη μείωση της ανεργίας. Ζητεί άλλη μια φορά να μειωθεί ο στόχος στο 1,5%, κάτι που προϋποθέτει, όμως, την ενεργοποίηση νέων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους.
Εξάλλου, επιμένει και στη θέση του ότι μετά το τέλος του προγράμματος η ελληνική κυβέρνηση δεν θα πρέπει να εφαρμόσει το σχέδιό της για επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, αλλά να διατηρήσει ως έχει το θεσμικό πλαίσιο για τις εργασιακές σχέσεις και να λάβει περισσότερα μέτρα για την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων.