Οι πολιτικές λιτότητας και επιβάρυνσης των πολιτών παραμένουν άθικτες, ως προϊόν του επώδυνου συμβιβασμού που έκανε πέρσι η κυβέρνηση έτσι ώστε να «κρατηθεί» η χώρα όρθια και να διεκδικήσει ξανά την ισότιμη και αξιοπρεπή της θέση μέσα στην Ευρώπη, παραδέχθηκε στην ομιλία του με αφορμή την ετήσια συζήτηση για τον προϋπολογισμό ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός.
Όπως είπε ο υπουργός, οι πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας και οι δημοσιονομικοί περιορισμοί που συνεπάγονται τα μνημονιακά μέτρα και τα προαπαιτούμενα των αξιολογήσεων, δημιουργούν μια ασυμμετρία αναγκών και πόρων στη χώρα , στην κοινωνία και φυσικά στο Σύστημα Υγείας. Ο μόνος τρόπος όπως τόνισε, για να υπερβούμε αυτή την αναντιστοιχία αυξημένων κοινωνικών αναγκών και διαθέσιμων πόρων, είναι η ύπαρξη ενός σοβαρού πολιτικού σχεδίου παραγωγικής-κοινωνικής-θεσμικής-διοικητικής ανασυγκρότησης της χώρας.
Το σχέδιο αυτό στο χώρο της Υγείας περιλαμβάνει όπως είπε:
-τη «μεροληψία» υπέρ του Δημόσιου Συστήματος Υγείας,
-την προτεραιότητα στη στήριξη και αναβάθμιση του ΕΣΥ και την επικουρικότητα του ιδιωτικού τομέα,
-τη στροφή στην ΠΦΥ και την πρόληψη,
-την έμφαση στις πολιτικές Δημόσιας Υγείας, τη δραστική αντιμετώπιση των φαινομένων προκλητής ζήτησης, σπατάλης και διαφθοράς,
-την εδραίωση ενός νέου κοινωνικού ήθους στο Σύστημα Υγείας που οφείλει να θέτει πάνω απ ’όλα τις ανάγκες των ανθρώπων,
-τα κοινωνικά δικαιώματα ,
-τα συλλογικά αγαθά και το δημόσιο συμφέρον.
Ενώ, τόνισε ότι παρά τις κακές «προφητείες» όλων εδώ και 1,5 χρόνο το ΕΣΥ είναι όρθιο, σταθεροποιείται συνεχώς, ενισχύεται με προσωπικό, βελτιώνει την απόδοση του και αυξάνει τη «χωρητικότητα» του, εξυπηρετώντας αξιόπιστα περισσότερους πολίτες χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Υγειονομικά ασφαλής η Ελλάδα
Επεσήμανε μάλιστα ότι η χώρα είναι υγειονομικά ασφαλής και ότι καμιά «υγειονομική βόμβα» δεν ενεργοποιήθηκε, όπως προέβλεπαν πολλοί. Και ο λόγος είναι ότι η κυβέρνηση δεν επέτρεψε σύμφωνα με τον κ. Ξανθό, το προσφυγικό να γίνει πρόβλημα Δημόσιας Υγείας.
Δύσκολη η διαχείριση του τομέα Υγείας
Αναφερόμενος στον τομέα της Υγείας ο υπουργός σημείωσε ότι η μέχρι στιγμής διαχείριση του τομέα αυτού είναι δύσκολη όμως γίνεται σοβαρή και συγκροτημένη πολιτική παρέμβαση στήριξης της δημόσιας περίθαλψης εδώ και πολλά χρόνια. Ο συνολικός σχεδιασμός προσλήψεων μόνιμου και επικουρικού προσωπικού αλλά και παντός τύπου συμβάσεων στα νοσοκομεία, τις δομές ΠΦΥ και των εποπτευόμενων φορέων από το Υπουργείο Υγείας, υπερβαίνει αθροιστικά τους 10.000 γιατρούς και λοιπό προσωπικό. Έχουν ήδη προσληφθεί ή επίκειται πολύ σύντομα η πρόσληψη 1 383 επικουρικών ιατρών για τη διετία 2015-2016 (μαζί με 884 που παρατάθηκαν 1 χρόνο οι συμβάσεις τους), 900 μόνιμων εργαζόμενων από την 4Κ/5Κ προκήρυξη, 200 μόνιμων ιατρών ΕΣΥ από παλιές κρίσεις, 950 διοικητικών από την προκήρυξη του 1998 μέσω ΑΣΕΠ, 585 επικουρικών, 260 γιατρών και νοσηέυτων για τις ΜΕΘ μέσω ΚΕΕΛΠΝΟ & 186 μόνιμων διασωστών του ΕΚΑΒ.
Νέες προσλήψεις στην Υγεία
Ενώ, ανακοίνωσε ότι ακολουθούν προσλήψεις για 700 νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό από τους κυλιόμενους πίνακες του ΑΣΕΠ της 4Κ/5Κ, άλλους 240 γιατρούς και νοσηλευτές μέσω ΚΕΕΛΠΝΟ για ΜΕΘ, 2.000 μόνιμους εργαζόμενους (έχει εκδοθεί ΠΥΣ- άμεση προκήρυξη μέσω ΑΣΕΠ) και 2.000 μόνιμους γιατρούς ΕΣΥ για τους οποίους αναμένεται σύντομα η έκδοση ΠΥΣ.
Αθροιστικά, όπως είπε ο κ. Ξανθός όλοι αυτοί συγκροτούν το σύνολο των 5.000 προσλήψεων γιατρών-νοσηλευτών-λοιπού προσωπικού που παρουσίασε στο διάγγελμα του χθες ο Πρωθυπουργός.
Άμεση ενίσχυση του ΕΣΥ
Η πιο άμεση όμως κίνηση μαζικής ενίσχυσης του Συστήματος Υγείας είναι κυρίως πρόσληψη των 4.000 ανέργων νοσηλευτών και λοιπών υγειονομικών με 12μηνη σύμβαση μέσω ΟΑΕΔ που θα ολοκληρωθεί μέχρι το Φλεβάρη του 2017.
Συμπληρωματικά , έρχεται να στηρίξει το ΕΣΥ το πρόγραμμα AMIF για το προσφυγικό που προβλέπει 850 άτομα για τους χώρους φιλοξενίας και τις γειτονικές δημόσιες δομές , καθώς και το πρόγραμμα ISF στα νησιά του Αιγαίου που σχεδιάζεται να υλοποιηθεί ξανά με 165 άτομα αποκλειστικά για τα νοσοκομεία-ΚΥ των περιοχών αυτών.
Έχει εξασφαλιστεί η αναγκαία χρηματοδότηση
Σύμφωνα με τον υπουργό την απάντηση την έδωσε ο περσινός προϋπολογισμός των νοσοκομείων-ΥΠΕ , που ήταν ο 1ος μετά από 5 χρόνια με ανοδική τάση, και φυσικά συνεχίζει να τη δίνει με σαφήνεια ο προϋπολογισμός του 2017. Τα 1.388 δισ. ευρώ που ήταν ο αρχικός προϋπολογισμός του 2015 έγιναν 1.556 με την «ένεση» χρηματοδότησης του Οκτώβρη 2015 ανακατανέμοντας κρατικούς πόρους υπέρ του ΕΣΥ. Το 2016 έγιναν 1.634 δισ. ευρώ, ποσό που διατηρείται σταθερό μέχρι το 2018 στα πλαίσια του νέου ΜΠΔΣ 2015-2018 .
Αυτό σημαίνει επιπλέον 268 εκ. ευρώ το 2016 (230 για τα νοσοκομεία + 38 εκ. ευρώ για ΥΠΕ/ΠΕΔΥ) και 252 εκ. ( 214+ 38) το 2017, πέραν των προβλέψεων του ΜΠΔΣ της προηγούμενης κυβέρνησης που προέβλεπε 1.404 δις το 2016 και 1,420 δις το 2017 -2018.
Ειδικά οι δαπάνες για την ΠΦΥ, οι δαπάνες για τα Κέντρα Υγείας και τις δομές του ΠΕΔΥ που αντιστοιχούν στον κωδικό 260 του Υπουργείου Υγείας είναι για το 2017 συνολικά ( μαζί με μισθούς, λειτουργικά έξοδα κλπ) στα 451 εκ. ευρώ , όταν το 2016 ήταν 373 εκ. και το 2015 ήταν 363 εκ.
Υποχώρηση της λιτότητας
Είναι η 1η , οριακή έστω, υποχώρηση της λιτότητας στην Υγεία , σύμφωνα με τον κ. Ξανθό, που έρχεται να υπηρετήσει την πολιτική επιλογή της δραστικής αντιμετώπισης της «υγειονομικής φτώχειας» και της καθολικής ιατροφαρμακευτικής κάλυψης των ανασφάλιστων πολιτών, καθώς και τη διεύρυνση του «δημοσιονομικού χώρου» για αναβαθμισμένη δημόσια περίθαλψη . Ήδη όπως είπε, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι δημόσιες δαπάνες υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ έχουν ανέβει από το 4,6-4,9% της προηγούμενης 3ετίας στο 5,1% το 2015 και το 2016.
«Προφανώς είναι σε δραματική απόσταση από το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ ( 6,5-7,0%) , γεγονός που μας υποχρεώνει να προωθήσουμε πολιτικές σύγκλισης μετά την απεμπλοκή από τις μνημονιακές δεσμεύσεις και τη δημοσιονομική επιτροπεία . Η ουσία όμως είναι ότι στο ίδιο μνημονιακό περιβάλλον, οι προηγούμενες κυβερνήσεις έκαναν συστηματικά περικοπές ενώ η σημερινή ενίσχυσε τις δημόσιες δαπάνες υγείας» τόνισε ο υπουργός.
Υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων
Φτάνοντας στο θέμα των ανασφάλιστων πολιτών ο υπουργός ανέφερε ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις άφηναν χωρίς υγειονομική κάλυψη τους ανασφάλιστους, ενώ η σημερινή με το ν.4368/2016 έχει ήδη ανακουφίσει 2,5 περίπου εκατομμύρια πολίτες , δίνοντας τη δυνατότητα σε 767.000 δικαιούχους με πολύ χαμηλό εισόδημα να έχουν μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα , καλύπτοντας 190.788 ανασφάλιστους πολίτες για εργαστηριακές εξετάσεις αξίας 21,6 εκ. ευρώ στις δημόσιες δομές και 274.222 για φάρμακα αξίας 62,7 εκ. ευρώ μέσα στο 2016 .
Όπως είπε, από τους δικαιούχους δωρεάν φαρμακευτικής κάλυψης, ήδη από 1-8-2016 82.000 εξ’αυτών συνταγογραφήθηκαν και πήραν από τα ιδιωτικά φαρμακεία φάρμακα αξίας 19,1 εκ. ευρώ . Ενώ στο αμέσως επόμενο διάστημα δρομολογείται η κάλυψη των ανασφάλιστων με ιατρικά βοηθήματα, αναλώσιμο υγειονομικό υλικό και άλλες παροχές μέσω του ΕΟΠΥΥ για παθήσεις όπως ΣΔ, ΧΑΠ, Καρκίνος, Μεσογειακή Αναιμία. «Αυτό είναι το κοινωνικό «αποτύπωμα» της σημερινής κυβέρνησης, αυτή είναι στην πράξη η εφικτή αριστερή πολιτική που έχει στο επίκεντρο της τα θύματα της κρίσης, τους οικονομικά και κοινωνικά αδύναμους αυτής της χώρας» είπε χαρακτηριστικά.
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
Με το νέο μοντέλο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) αναμένεται μέσα στο 2017 να αναπτυχθούν 260 Τοπικές Μονάδες Υγείας ( ΤΟΜΥ) σε 64 αστικά κέντρα όλης της χώρας, στελεχωμένες περίπου με 3200 οικογενειακούς γιατρούς-νοσηλευτές-κοινωνικούς λειτουργούς-επισκέπτες υγείας που θα προσφέρουν τομεοποιημένη, ολιστική και κοινοτικά προσανατολισμένη φροντίδα υψηλής ποιότητας, όπως είπε ο κ. Ξανθός.
Δεν μειώθηκε ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ
Σύμφωνα με τον κ. Ξανθό ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ δεν μειώθηκε κατά 200 εκ. ευρώ, όπως λέει η αντιπολίτευση, αντίθετα μειώνεται η κρατική χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ κατά 200 εκ. ευρώ αλλά, αυξάνεται αντίστοιχα η απόδοση εισφορών υγείας από τον ΕΦΚΑ (Ασφαλιστικά Ταμεία) και σε κάθε περίπτωση ο προϋπολογισμός αγορών του ΕΟΠΥΥ πλην φαρμάκων είναι αυξημένος 123 εκ. ευρώ (1,525 δισ.) σε σχέση με τη μνημονιακή πρόβλεψη ( ν.4336/2015) του 1,402 δισ. ευρώ.
«Και μη μας πουν ότι θα δημιουργηθούν ελλείμματα, γιατί με τη ροή αποπληρωμής ληξιπροθέσμων τόσο στο ΕΣΥ όσο και στον ΕΟΠΥΥ (σήμερα έχουν πληρωθεί 850 εκ. ευρώ σε προμηθευτές των νοσοκομείων και αναμένεται μέχρι τέλος του 2016 να έχουν αποδοθεί 1.024 δις, ενώ η σε προμηθευτές του ΕΟΠΥΥ η αντίστοιχη πληρωμή είναι 470 εκ. ευρώ), αλλά και με την αποζημίωση των παρόχων του ΕΟΠΥΥ στο 100% με βάση το νέο σύστημα τυχαιοποιημένων ελέγχων, προβλέπεται στις αρχές του 2017 να μην παράγονται πλέον ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις στη Υγεία . Αυτό αποτελεί τεράστιας σημασίας εξέλιξη για τον ομαλό εφοδιασμό των νοσοκομείων και των ασφαλισμένων με τα αναγκαία υλικά και φάρμακα» τόνισε.
Το πιο σημαντικό όμως, όπως είπε ο υπουργός, είναι ότι ο ΕΟΠΥΥ για πρώτη φορά καλύπτει ένα μεγάλο μέρος των υποχρεώσεων του προς το ΕΣΥ (φέτος θα αποδοθούν περίπου 400 εκ. ευρώ προς τα νοσοκομεία , όταν τα προηγούμενα χρόνια δεν ξεπερνούσαν τα 90 εκ. ). Αυτό πρακτικά σημαίνει αύξηση των δεδουλευμένων εσόδων των νοσοκομείων, σημαίνει αναπροσανατολισμό δημόσιων πόρων προς τις δημόσιες δομές και αποτελεί , επίσης για 1η φορά, την έμπρακτη συνέργεια πόρων ( pool funding) μεταξύ Κράτους και Κοινωνικής Ασφάλισης για τη χρηματοδότηση του ΕΣΥ .
Έρχεται το ΕΣΠΑ 2016-2020
Κλείνοντας ο υπουργός επεσήμανε ότι συμπληρωματικά στο σχέδιο χρηματοδότησης του ΕΣΥ, έρχεται το ΕΣΠΑ 2016-2020, με το οποίο η κυβέρνηση επιδιώκει να καλύψει ένα μέρος των αναγκών του ΕΣΥ σε υποδομές και εξοπλισμό, αλλά κυρίως να διασφαλίσει τη βιώσιμη χρηματοδότηση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ , τη στήριξη των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας , αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων και Δημόσιας Υγείας.
Τέλος, στο ερώτημα αν είναι επαρκή τα όρια αγορών στο Σύστημα Υγείας και αν «βγαίνει» τελικά το πολιτικό σχέδιο της κυβέρνησης και του Υπουργείου Υγείας για αισθητή αναβάθμιση της δημόσιας περίθαλψης εντός του μνημονιακού πλαισίου, η απάντηση όπως είπε ο υπουργός είναι ναι, υπό 4 κρίσιμες προϋποθέσεις :
1. Αποτελεσματικός έλεγχος της ζήτησης με «κλειδωμένα» διαγνωστικά-θεραπευτικά πρωτόκολλα , «φίλτρα» στη συνταγογράφηση και μηχανισμό αξιολόγησης τεχνολογίας υγείας ( ΗΤΑ)
2. Κεντρικοποίηση των προμηθειών υγείας
3. Μέτρα για τον περιορισμό της σπατάλης και διαφθοράς στο Σύστημα Υγείας
4. Συστηματική διαπραγμάτευση βιώσιμων τιμών αποζημίωσης στα φάρμακα , ιδιαίτερα στα καινοτόμα-ΦΥΚ.
Ανθή Αγγελοπούλου