Σε μια ιδιωτικοποίηση που θα αφήσει το Δημόσιο με μεγάλες και οριστικές ζημιές οδηγείται με συνοπτικές διαδικασίες η Τράπεζα Πειραιώς, υπό την πίεση των ευρωπαϊκών Θεσμών και με την κυβέρνηση να αποφεύγει να «ανοίξει τα χαρτιά της» και να εξηγήσει γιατί αφήνει να εξελιχθεί μια διαδικασία που είναι βέβαιο ότι θα την αφήσει εκτεθειμένη σε έντονες και εύλογες επικρίσεις.
Την ώρα που η διοίκηση της Τρ. Πειραιώς, υπό τον Χρήστο Μεγάλου, απέφευγε να προχωρήσει σε οποιαδήποτε δεσμευτική δήλωση για το χρόνο και άλλες τεχνικές παραμέτρους της σχεδιαζόμενης αύξησης κεφαλαίου, καθώς παραμένει ρευστή η κατάσταση στην οικονομία και τις αγορές, ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ Μάρτιν Τσούρντα, παρενέβη δημόσια χθες, και μάλιστα με δηλώσεις σε διεθνές πρακτορείο (Bloomberg), για να ανακοινώσει ότι η αύξηση κεφαλαίου θα ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους και το ενημερωτικό δελτίο θα εκδοθεί εντός του Φεβρουαρίου.
Ουσιαστικά, όπως σχολιάζουν παράγοντες της τραπεζικής αγοράς, ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ με την ιδιότητα του ελέγχοντος μετόχου με συμμετοχή 61,3% έθεσε ένα δεσμευτικό και ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα για την αύξηση κεφαλαίου, χωρίς να αφήνει οποιοδήποτε περιθώριο διαφοροποίησης στη διοίκηση της τράπεζας. Δημιουργείται έτσι ο κίνδυνος οποιαδήποτε καθυστέρηση πέραν του Μαρτίου να εκληφθεί ως σημάδι αδυναμίας και έλλειψης επενδυτικού ενδιαφέροντος και να προκληθούν αναταράξεις στη χρηματιστηριακή πορεία της μετοχής.
Ιδιωτικοποίηση με κάθε κόστος
Ο Μ. Τσούρντα, όμως, οριοθέτησε και άλλες κρίσιμες παραμέτρους της αύξησης κεφαλαίου, με τρόπο που δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας ότι σκοπός του ΤΧΣ (Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) που ελέγχεται από τους Ευρωπαίους δανειστές, είναι να ιδιωτικοποιηθεί πάση θυσία η Πειραιώς το συντομότερο δυνατό, παρότι αυτό σημαίνει ότι το ΤΧΣ, δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο θα υποστεί μεγάλη οικονομική ζημιά.
Το Ταμείο μόλις πρόσφατα εισέφερε περισσότερα από 2 δισ. ευρώ μέσω της ανταλλαγής μετατρέψιμων ομολόγων με μετοχές, με την οποία απέκτησε μεν την πλειοψηφία των μετοχών της Τρ. Πειραιώς, αλλά με πολύ υψηλό κόστος, αφού η ανταλλαγή έγινε στην τιμή των 6 ευρώ και από την πρώτη στιγμή «έγραψε» μεγάλη ζημιά από τη διαφορά με την τρέχουσα τιμή διαπραγμάτευσης στο ΧΑ.
Το ΤΧΣ, θεωρητικά, θα είχε τη δυνατότητα, μετά την αναμενόμενη αλλαγή του νόμου που θα του επιτρέψει να μετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου, να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του, εισφέροντας ένα ποσό της τάξεως των 600 εκατ. ευρώ (αν η Τρ. Πειραιώς αντλήσει 1 δισ. ευρώ), ώστε να έχει τη δυνατότητα στο μέλλον, σε καλύτερες συνθήκες, να οργανώσει την ιδιωτικοποίηση της τράπεζας με την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών σε καλύτερη τιμή, που θα κάλυπτε ένα μέρος της ζημιάς του κράτους.
Αυτό το σενάριο αποκλείσθηκε κατηγορηματικά χθες από τον Μ. Τσούρντα, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι ο στόχος του ΤΧΣ είναι να πέσει η συμμετοχή του κάτω από το 30%. Αφησε σαφώς να εννοηθεί ότι το ιδεώδες σενάριο για το Ταμείο θα ήταν να λειτουργήσει απλώς ως εγγυητής κάλυψης της αύξησης κεφαλαίου, δηλαδή να εισφέρει μόνο όσα κεφάλαια δεν θα προσφέρουν οι ιδιώτες επενδυτές, επιβεβαιώνοντας πλήρως όσα είχε γράψει για το θέμα το το Σin στις 14 Ιανουαρίου. Μάλιστα, τόνισε ότι δεν έχει αποφασισθεί αν θα υπάρξει στην αύξηση δικαίωμα προτίμησης των παλαιών μετόχων, αφήνοντας έτσι ανοικτό το ενδεχόμενο να μην έχει καν δικαιώματα συμμετοχής στην αύξηση το ΤΧΣ.
Η κόντρα με τους τραπεζίτες
Όσοι ερμηνεύουν την παρέμβαση Τσούρντα υπό το πρίσμα προσωπικών σκοπιμοτήτων, επισημαίνουν ότι αντανακλά την επιδίωξή του να ξεπεράσει την έντονη αμφισβήτησή του από τις τραπεζικές διοικήσεις, που φέρονται να ζητούν πιεστικά από την κυβέρνηση την απομάκρυνσή του (κάτι, πάντως, που δεν μπορεί να γίνει χωρίς συναίνεση των δανειστών, σύμφωνα με το νόμο και το μνημόνιο).
Ο Τσούρντα δεν είναι ιδιαίτερα προσφιλής στις τραπεζικές διοικήσεις ήδη από τον πρώτο χρόνο του στο Ταμείο, το 2016,όταν ανέλαβε την αξιολόγηση των τραπεζικών στελεχών. Αυτή η "αξιολόγηση" είχε... αιματηρή κατάληξη, με την απομάκρυνση των μισών διοικητικών στελεχών των συστημικών τραπεζών.
Επιπλέον, θεωρείται ότι ασκεί ενοχλητική εποπτεία, υπερβαίνοντας το ρόλο του και δημιουργώντας πρόσθετες γραφειοκρατικές υποχρεώσεις στις τράπεζες. Οπως και ο ίδιος δήλωσε χθες, είναι επικριτικός για τα επιχειρηματικά μοντέλα των τραπεζών και τις πιέζει να υιοθετήσουν πιο ρεαλιστικά μοντέλα και να μετασχηματισθούν.
Με αυτά τα δεδομένα, υπήρχε έντονη φημολογία ότι θα απομακρυνόταν και, ως εκ τούτου, θέλησε με την παρέμβασή του να δείξει ότι παραμένει «κυρίαρχος του παιχνιδιού».
Ωστόσο, το γεγονός ότι ο Τσούρντα προχώρησε σε αυτές τις δηλώσεις αμέσως μόλις ολοκληρώθηκαν οι συζητήσεις της κυβέρνησης με τους Θεσμούς για την αξιολόγηση της οικονομίας, είναι πιθανό να δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι δανειστές διατηρούν την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του και κινείται σε συνεννόηση μαζί τους για να φέρει σε πέρας το σχέδιο ιδιωτικοποίησης της Τρ. Πειραιώς. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο αυτό υποστηρίζει και ο Διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας. Ελλάδος.
Ο κυβερνητικός γρίφος
Σε αυτό το πλαίσιο, το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα κινηθεί η κυβέρνηση. Μέχρι στιγμής έχει μεν «ευλογήσει» μια προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της τράπεζας μέσα στο τρέχον έτος. Τώρα όμως πρέπει να περάσει από το στάδιο γενικού σχεδιασμού στην υλοποίηση μιας ιδιωτικοποίησης μέσα από αύξηση κεφαλαίου, η οποία θα αποκρυσταλλώσει μεγάλες ζημιές του Δημοσίου και θα προκαλέσει έντονη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ και σύσσωμης της αντιπολίτευσης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προειδοποιήσει εξαρχής ότι δεν θα πρέπει να περάσει η Πειραιώς σε μια «προσωρινή “κρατικοποίηση” που θα την διαδεχθεί σύντομα μια κεφαλαιακά επισφαλής ιδιωτικοποίηση».
Άλλωστε, θα είναι πολύ δύσκολο να αποκρούσει τις κατηγορίες ότι με τους χειρισμούς της ευνόησε την επιδίωξη της ομάδας μετόχων του Τζον Πόλσον για μια αύξηση κεφαλαίου σε χαμηλή τιμή, που θα τους έδινε τον έλεγχο της τράπεζας.
Στα τέλη του προηγούμενου έτους, ο Πόλσον είχε προτείνει ένα σχέδιο τέτοιας αύξησης κεφαλαίου κατά 800 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση το είχε απορρίψει, αφού θα έδινε την εντύπωση ότι παραχωρεί την τράπεζα και απεμπολεί δικαιώματα του Δημοσίου έναντι πινακίου φακής.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι απορίας άξιον πώς μπορεί να δικαιολογηθεί τώρα από την κυβέρνηση μια απόφαση να μην ασκήσει το ΤΧΣ τα δικαιώματά του στην αύξηση κεφαλαίου.