Περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων με την Τουρκία και κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση, καταστρώνοντας σχέδια τακτικής και στρατηγικών κινήσεων με στόχο την ενίσχυση των ελληνικών θέσεων και την αποτροπή τουρκικών ενεργειών που θα δημιουργούσαν κίνδυνο «ανάφλεξης».
Βασική επιλογή η οριοθέτηση «κόκκινων γραμμών» που θα διαμηνυθούν προς την Αγκυρα, ώστε να γνωρίζει μέχρι πού μπορεί να φθάσει η ελληνική διαλλακτικότητα και τι δεν πρόκειται επ’ουδενί να αποδεχθεί η Αθήνα, με οποιοδήποτε θεωρητικό ή πραγματικό κόστος θα συνεπαγόταν η αταλάντευτη επιμονή σ’ αυτές τις θέσεις.
Στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς ιδιαίτερη σημασία δίνεται στον διεθνή παράγοντα – στη στάση χωρών και διεθνών οργανισμών που μπορεί να έχουν λόγο στην εφαρμογή κανόνων διεθνούς δικαίου και στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.
Υδρογονάθρακες, «οιονεί ΑΟΖ», μεταναστευτικό
Στο προς διαχείριση πακέτο της ελληνοτουρκικής κρίσης, εκτός από τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης περιλαμβάνονται η επιθετική ρητορική της τουρκικής ηγεσίας, οι επιθετικές ενέργειες της Αγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ, η γνωστοποιηθείσα πρόθεση να πραγματοποιήσει έρευνες στο θαλάσσιο χώρο της ελληνικής «οιονεί ΑΟΖ» και το μεταναστευτικό-προσφυγικό.
Καθώς οι μεταναστευτικές-προσφυγικές ροές στα νησιά του Αιγαίου και στα σύνορα του Εβρου αυξάνονται συνεχώς τον τελευταίο, ενισχύεται η εκτίμηση ότι η Αγκυρα ανοίγει σκοπίμως την «στρόφιγγα», επιδιώκοντας να αυξήσει την πίεση προς την Αθήνα – και δευτερευόντως προς την ΕΕ.
Στην πρόσφατη συνάντηση τους, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης διαβεβαίωσε τον πρόεδρο Ερντογάν ότι στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ θα υποστηρίξει το τουρκικό αίτημα για χορήγηση πρόσθετων κονδυλίων και επιτάχυνση των εκταμιεύσεων που αφορούν την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Διεθνής υποστήριξη
Αυτό όμως δεν πρόκειται να «μαλακώσει» τη γενικότερη στάση της Αγκυρας στα ελληνοτουρκικά και ιδιαίτερα στα θέματα των υδρογονανθράκων – στο ποιος και πού έχει δικαιώματα έρευνας/εκμετάλλευσης.
Για την εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου και την προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας η ελληνική κυβέρνηση εναποθέτει πολλές ελπίδες στην υποστήριξη συμμάχων χωρών και της ΕΕ. Παράλληλα επιδιώκει να εξασφαλίσει στήριξη στο εσωτερικό, επιτυγχάνοντας ευρεία πολιτική συναίνεση για τους χειρισμούς στο θέμα που καθίσταται εθνικά μείζον. Ήδη από την προηγούμενη Δευτέρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επικοινώνησε με τα κόμματα, ενώ για την προσεχή Τρίτη έχει προγραμματιστεί να συνεδριάσει το Ανώτατο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.
Οσον αφορά τη διεθνή στήριξη, πρώτος στόχος είναι η ενίσχυση των ερεισμάτων της χώρας μας στο εξωτερικό. Υπάρχει ήδη εκπεφρασμένη στήριξη από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, την Κομισιόν, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες αναμένεται ότι θα λάβουν θέση υπέρ της Ελλάδας, όταν το ζήτημα της συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως έχει προαναγγείλει, θα τεθεί από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ αυτή την εβδομάδα. Στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου ο πρωθυπουργός θα έχει τετ α τετ με πολλούς Ευρωπαίους ηγέτες.
Παράλληλα η ελληνική πλευρά εντείνει τις πιέσεις προς τη Λιβύη. Στη λογική αυτών των πιέσεων εντάσσεται η επίσκεψη στην Αθήνα του προέδρου της Λιβυκής Βουλής – που είναι ο δεύτερος ισχυρός πόλος στο δυαδικό σύστημα διακυβέρνησης που έχει εγκαθιδρυθεί σ’ αυτή τη χώρα.
Τρεις στόχοι
Οι στόχοι του στρατηγικού σχεδιασμού από ελληνικής πλευράς είναι:
- Η ακύρωση της συμφωνίας Λιβύης-Τουρκίας και η διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας
- Μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική για το προσφυγικό, με τροποποίηση της συνθήκης του Δουβλίνου και επιμερισμό προσφύγων χώρες-μέλη της ΕΕ
- Άσκηση περαιτέρω πίεσης από την ΕΕ στην Τουρκία, με παράλληλα αύξηση της χρηματοδότησης με βάση τις προσβλέψεις της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.
Χ. ΝΙΑΚΑΣ