Ακόμη ακριβότερο θα γίνει, το επόμενο διάστημα, το χρήμα στην ευρωζώνη, καθώς η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ ξεκαθάρισε, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ότι «το ταξίδι της αύξησης των επιτοκίων δεν έχει τελειώσει», καθώς ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα υψηλός και οι κεντρικοί τραπεζίτες εξακολουθούν να εκτιμούν ότι τα επιτόκια, παρότι έχουν αυξηθεί ήδη κατά 3,75% από το περασμένο καλοκαίρι, δεν έχουν ανέλθει σε επίπεδο «επαρκώς περιοριστικό».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, η Λαγκάρντ απέφυγε να κάνει προβλέψεις για το τέλος της διαδρομής στα επιτόκια, λέγοντας με μια δόση χιούμορ ότι το ίδιο το ταξίδι μετράει περισσότερο από τον προορισμό. Σημείωσε, πάντως, ότι ήδη έχει διανυθεί αρκετός δρόμος, ενώ απέφυγε να προσδιορίσει, έστω και κατά προσέγγιση, το επίπεδο επιτοκίων που θεωρείται από τους τραπεζίτες «επαρκώς περιοριστικό», λέγοντας ότι «θα ξέρουμε ότι έχουμε φθάσει σε αυτό το επίπεδο μόνο όταν θα έχουμε φθάσει».
Η επικεφαλής της ΕΚΤ αποκάλυψε ότι στη σημερινή συνεδρίαση του συμβουλίου υπήρξαν τραπεζίτες που τοποθετήθηκαν υπέρ μιας μεγαλύτερης αύξησης από το 0,25% που τελικά αποφασίσθηκε με ευρεία πλειοψηφία και οι οποίοι ζήτησαν αύξηση κατά 0,50%.
Εξήγησε, επίσης, μια νέα παράμετρο της νομισματικής πολιτικής, στην οποία αναφέρεται το σημερινό ανακοινωθέν της ΕΚΤ, δηλαδή την απόφαση να «σφίξει» η πολιτική και από μια ακόμη πλευρά, με τον τερματισμό της επανεπένδυσης των εσόδων από το μόνιμο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (APP), αρχής γενομένης από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους. Είπε ότι ήταν μια απόφαση αναμενόμενη, που περιλήφθηκε στο ανακοινωθέν ώστε να είναι γνωστή εκ των προτέρων στις αγορές. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα δεν θίγεται από αυτή την απόφαση, καθώς η ΕΚΤ δεν έχει αγοράσει ελληνικά ομόλογα με το APP, όμως η αγορά ομολόγων εκτιμά ότι θα επιβαρυνθεί η Ιταλία, γι' αυτό και σημειώθηκε άνοδος της απόδοσης του ιταλικού 10ετούς μετά τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ.
Απαντώντας σε ερώτηση για την πίεση που ασκείται σε νοικοκυριά από τις αυξημένες δόσεις των δανείων, τα οποία υποχρεώνονται να περικόπτουν άλλες δαπάνες για να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους, η επικεφαλής της ΕΚΤ επανέλαβε την προτροπή της στις τράπεζες να προχωρούν σε ρυθμίσεις για να βοηθούν τους δανειολήπτες, ενώ τόνισε ότι είναι προς το συμφέρον όλων να αντιμετωπισθεί γρήγορα ο πληθωρισμός.
Με την ανακοίνωση που εξέδωσε νωρίτερα, η ΕΚΤ επιβεβαιώνει ότι μένει πιστή στη γραμμή που είχε χαράξει ήδη από την προηγούμενη συνεδρίαση του συμβουλίου, δηλαδή ότι δεν θα υπάρχουν αυτοματισμοί αύξησης των επιτοκίων, αλλά θα παρακολουθούνται με πολύ μεγάλη προσοχή τα εισερχόμενα οικονομικά στοιχεία και η κεντρική τράπεζα θα κινείται αναλόγως. Οι περισσότεροι αναλυτές περιμένουν μία ακόμη αύξηση επιτοκίων τον Ιούνιο, κατά 0,25%, για να ακολουθήσει παύση στο σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων υψηλών πληθωριστικών πιέσεων, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης.
Συνολικά, οι εισερχόμενες πληροφορίες υποστηρίζουν σε γενικές γραμμές την εκτίμηση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών για τον πληθωρισμό που διαμόρφωσε το Διοικητικό Συμβούλιο κατά την προηγούμενη συνεδρίασή του. Ο συνολικός πληθωρισμός έχει μειωθεί τους τελευταίους μήνες, αλλά οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές παραμένουν ισχυρές. Ταυτόχρονα, οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων μεταδίδονται δυναμικά στις χρηματοδοτικές και νομισματικές συνθήκες της ζώνης του ευρώ, ενώ οι καθυστερήσεις και η ισχύς της μετάδοσης στην πραγματική οικονομία παραμένουν αβέβαιες.
Οι μελλοντικές αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής θα φθάσουν σε επίπεδα επαρκώς περιοριστικά ώστε να επιτευχθεί η έγκαιρη επιστροφή του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% και θα διατηρηθούν σε αυτά τα επίπεδα για όσο διάστημα χρειαστεί. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα δεδομένα για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της διάρκειας του περιορισμού.
Ειδικότερα, οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια πολιτικής θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην εκτίμησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών δεδομένων, της δυναμικής του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχύος της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.
Τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ παραμένουν το κύριο εργαλείο του Διοικητικού Συμβουλίου για τον καθορισμό της κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να μειώνει το χαρτοφυλάκιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) του Ευρωσυστήματος με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό. Σύμφωνα με αυτές τις αρχές, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει να διακόψει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του APP από τον Ιούλιο του 2023.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Συνεπώς, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 3,75%, 4,00% και 3,25% αντίστοιχα, με ισχύ από τις 10 Μαΐου 2023.
Πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) και πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης για την πανδημία (PEPP)
Το χαρτοφυλάκιο του APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει όλες τις πληρωμές κεφαλαίου από τίτλους που λήγουν. Η μείωση θα ανέλθει σε 15 δισεκ. ευρώ ανά μήνα κατά μέσο όρο μέχρι το τέλος Ιουνίου 2023. Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει να διακόψει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του APP από τον Ιούλιο του 2023.
Όσον αφορά το PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο προτίθεται να επανεπενδύσει τις πληρωμές κεφαλαίου από τίτλους που λήγουν και αγοράζονται στο πλαίσιο του προγράμματος τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική μετακύλιση του χαρτοφυλακίου του PEPP θα τύχει διαχείρισης ώστε να αποφευχθεί η παρεμβολή στην κατάλληλη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στην επανεπένδυση των ληξιπρόθεσμων αποπληρωμών στο χαρτοφυλάκιο του PEPP, με σκοπό την αντιμετώπιση των κινδύνων για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείζονται στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά τον τρόπο με τον οποίο οι στοχευμένες δανειοδοτικές πράξεις συμβάλλουν στη χάραξη της νομισματικής του πολιτικής.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που διαθέτει στο πλαίσιο της εντολής του για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διατηρήσει την ομαλή λειτουργία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Η εργαλειοθήκη πολιτικής της ΕΚΤ είναι πλήρως εξοπλισμένη για την παροχή στήριξης ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ζώνης του ευρώ, εάν χρειαστεί. Επιπλέον, το μέσο προστασίας της μετάδοσης είναι διαθέσιμο για την αντιμετώπιση αδικαιολόγητων, άτακτων δυναμικών της αγοράς που συνιστούν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώσει αποτελεσματικότερα την εντολή του για τη σταθερότητα των τιμών.