Θησαυρός για τα fund διαχείρισης προβληματικών δανείων θα αποδειχθούν τα «τοξικά» καταναλωτικά δάνεια που εκποιούν με συμβολικά τιμήματα οι ελληνικές τράπεζες, εκτιμούν στελέχη της αγοράς, παρότι έχουν χρόνια να εξυπηρετηθούν, δεν υπάρχουν εξασφαλίσεις και, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι δανειολήπτες δεν έχουν στην κατοχή τους αξιόλογα περιουσιακά στοιχεία για να «βγουν στο σφυρί».
Η πρώτη συναλλαγή δανείων αυτής της κατηγορίας αναμένεται να κλείσει πριν το τέλος του μήνα από την Eurobank. Αφορά, όπως έχει γνωστοποιήσει η διοίκηση της τράπεζας στην τελευταία ενημέρωση των χρηματιστηριακών αναλυτών, δάνεια αξίας 1,5 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων (900 εκατ. ευρώ) έχουν ήδη διαγραφεί από το χαρτοφυλάκιο της τράπεζας, κάτι που σημαίνει ότι, ακόμη και με μια χαμηλή τιμής πώλησης σε fund (π.χ. 5 σεντς για κάθε ευρώ δανείου), η τράπεζα θα εγγράψει λογιστικό κέρδος. Ταυτόχρονα, θα απαλλάξει τον ισολογισμό της από αυτό το φορτίο δανείων, μειώνοντας αντίστοιχα τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Ανεπιθύμητα τα δικαστήρια
Σε αντίθεση με αυτό που οι περισσότεροι υποθέτουν, στην περίπτωση των καταναλωτικών δανείων χωρίς εξασφαλίσεις, τα fund διαχείρισης δεν αναμένεται να κινηθούν με επιθετικές τακτικές είσπραξης, αξιοποιώντας τις δικαστικές διαδικασίες (έκδοση διαταγών πληρωμής, μέτρα αναγκαστικής είσπραξης), για να «βάλουν στο χέρι» περιουσιακά στοιχεία των δανειοληπτών, ή να κατασχέσουν μισθούς και συντάξεις.
Τα μέτρα αυτής της κατηγορίας θα είναι η τελευταία γραμμή άμυνας για τα fund, που έχουν κάθε λόγο να αποφύγουν την εμπλοκή με την «αργή» ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία, όπως ανέφερε πρόσφατη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, είναι δεύτερη πιο αργή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με το μέσο χρόνο εκκαθάρισης μιας τραπεζικής απαίτησης να φθάνει τα 3,5 έτη.
Αντί του… μαστιγίου, τα fund θα προσφέρουν στους δανειολήπτες καρότο: θα επιδιώξουν να έλθουν σε συμφωνία μαζί τους για εφάπαξ ή τμηματική εξόφληση των οφειλών, προσφέροντας και το δέλεαρ ενός «κουρέματος». Σε αντίθεση με τις τράπεζες, που είναι «δυσκίνητες», για πολλούς λόγους, στην παροχή ευνοϊκών ρυθμίσεων, τα fund θα έχουν τα περιθώριο να προσφέρουν γενναίο «κούρεμα» υποχρεώσεων στο δανειολήπτη και, παρ’ όλα αυτά, να εξασφαλίζουν μεγάλη απόδοση των κεφαλαίων που έχουν δεσμεύσει.
Εκπτώσεις
Τα δάνεια αυτής της κατηγορίας αγοράζονται από τα fund με τεράστια εμφανή και «αφανή» έκπτωση: ένα δάνειο 1.000 ευρώ μπορεί να πωλείται έναντι 50 ευρώ, δηλαδή στο 5% της ονομαστικής αξίας (κεφάλαιο και δεδουλευμένοι τόκοι ως τη χρονική στιγμή διακοπής της εξυπηρέτησής του). Όμως, πίσω του κρύβονται και οι εγγεγραμμένοι στα βιβλία της τράπεζας τόκοι υπερημερίας, που μπορεί να αντιστοιχούν σε άλλα 1.000 ευρώ και δεν λαμβάνονται υπόψη στη συναλλαγή της τράπεζας με το fund, αλλά δεν παύουν να αποτελούν χρέος που βαρύνει το δανειολήπτη.
Έτσι, σε αυτό το σχηματικό παράδειγμα, το fund μπορεί να προσφέρει στο δανειολήπτη διαγραφή των τόκων υπερημερίας (1.000 ευρώ), αλλά και του μισού κεφαλαίου των 1.000 ευρώ, συμφωνώντας να εξοφληθεί τμηματικά ή εφάπαξ ένα δάνειο 500 ευρώ, που θα είναι και πάλι δέκα φορές μεγαλύτερο από όσα έχει πληρώσει το fund (50 ευρώ).
Με τέτοιες, αμοιβαία επωφελείς συναλλαγές, τα fund θα επιδιώξουν να μετατρέψουν γρήγορα όσο μεγαλύτερο αριθμό προβληματικών δανείων σε απαιτήσεις που εξοφλούνται, ή θα εξοφληθούν στο μέλλον τμηματικά, αφήνοντας για το τέλος το δικαστικό κυνήγι όσων πουν «όχι» στις αρχικές τους προτάσεις.
"Γιατί δεν τα δίνουν στους δανειολήπτες";
Από τα παραπάνω, δημιουργείται εύλογα ένα ερώτημα στους περισσότερους δανειολήπτες: δεν θα ήταν προτιμότερο, αντί να πωληθούν τα δάνεια σε fund να δίνεται η ευκαιρία στους ίδιους τους δανειολήπτες να τα αγοράζουν όσο φθηνά τα αγοράζουν οι επενδυτές;
Η απάντηση που δίνουν τραπεζικά στελέχη είναι κατηγορηματικά αρνητική: όπως σημειώνουν, αυτό μπορεί να μοιάζει ως δίκαιη λύση, αλλά αν δοθεί από το νόμο αυτό το δικαίωμα στους δανειολήπτες το τραπεζικό σύστημα θα εκτεθεί σε τεράστιο ηθικό κίνδυνο. Ποιος δανειολήπτης, άραγε, θα συνεχίσει να εξυπηρετεί κανονικά το δάνειό του, αν γνωρίζει ότι μπορεί να το αφήσει απλήρωτο και αργότερα να το ξοφλήσει στο 5% της αξίας του;
