Σε μια εντελώς ασυνήθιστη κόντρα με τις αγορές έχει μπει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς επιμένει ότι η έξαρση του πληθωρισμού θα είναι προσωρινή και μεταθέτει στο απώτερο μέλλον την έξοδο από την πολιτική μηδενικών/αρνητικών επιτοκίων, ενώ η αγορά χρήματος δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην πληθωριστική απειλή και ήδη τα επιτόκια της διατραπεζικής αγοράς ενσωματώνουν μια αύξηση επιτοκίου από την ΕΚΤ τουλάχιστον κατά 0,20% πριν το τέλος του 2022.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έγινε αποδέκτης σήμερα, μέσα από τις ερωτήσεις που τέθηκαν στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, της αμφισβήτησης των προβλέψεων της κεντρικής τράπεζας για τον πληθωρισμό. Η Λαγκάρντ εξήγησε αναλυτικά πού βασίζεται η ανάλυση της ΕΚΤ, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μέσα στο 2022 ο πληθωρισμός, που ανέβηκε στο 3,4% τον Σεπτέμβριο, θα έχει υποχωρήσει χαμηλότερα από το στόχο για 2%.
Η Λαγκάρντ αναγνώρισε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός για μεγαλύτερο διάστημα από όσο προβλεπόταν αρχικά από την κεντρική τράπεζα, τόνισε όμως ότι οι τρεις βασικοί παράγοντες που έχουν δώσει ώθηση στον πληθωρισμό θα εξασθενήσουν μέσα στον επόμενο χρόνο. Τα προβλήματα ανισορροπίας της προσφοράς με τη ζήτηση θα εξομαλυνθούν σταδιακά, ενώ και οι τιμές της ενέργειας θα υποχωρήσουν. Επιπλέον, από τις αρχές του 2022 θα αφαιρεθεί περίπου 0,5% από τον πληθωρισμό της ευρωζώνης, επειδή θα περάσει η επίδραση στα στατιστικά από τη μείωση του ΦΠΑ στη Γερμανία το 2020.
Με αυτά τα δεδομένα, η ΕΚΤ επιμένει στην πρόβλεψη ότι για τον τριετή ορίζοντα χάραξης της νομισματικής πολιτικής ο πληθωρισμός, ύστερα από μια έξαρση που θα διαρκέσει και για αρκετούς μήνες μέσα στο 2022, θα επανέλθει χαμηλότερα από το 2%. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση των επιτοκίων μετατίθεται το 2023 ή και αργότερα. Σε ερώτηση για την αγορά που περιμένει αύξηση μέσα στο 2022, η Λαγκάρντ απάντησε ότι θα συνεχίσει να προσπαθεί να πείσει την αγορά ότι είναι σωστές οι προβλέψεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ απέκρουσε και τις εκτιμήσεις ότι θα πρέπει να κινηθεί η τράπεζα για την αύξηση των επιτοκίων επειδή προχωρούν σε αυτή την κατεύθυνση άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, όπως η Τράπεζα της Αγγλίας και η Fed. Μάλιστα, είπε ότι δεν συζητήθηκε καν από το συμβούλιο η ενδεχόμενη υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ, επειδή θα αυξηθούν τα επιτόκια σε άλλες οικονομίες, η οποία θα μπορούσε να φέρει εισαγόμενες πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρώπη.
Νωρίτερα, στην ανακοίνωση της ΕΚΤ για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης τονίσθηκε, μεταξύ άλλων, σχετικά με τις αγορές ομολόγων στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος για την πανδημία, ότι αυτές θα συνεχιστούν με μέτρια μείωση της αξίας των αγορών σε σχέση με το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του έτους. Όσον αφορά τα επιτόκια η ΕΚΤ επαναλαμβάνει το σκεπτικό προηγούμενων ανακοινώσεων, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα βιαστεί να προχωρήσει σε αύξηση ακόμη και αν υπάρξει μία παροδική αύξηση του πληθωρισμού πάνω από τον στόχο του 2%.Το ανακοινωθέν της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο εξακολουθεί να κρίνει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης μπορούν να διατηρηθούν με έναν μετρίως χαμηλότερο ρυθμό διενέργειας καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP) σε σχέση με το β΄ και το γ΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επίσης τα άλλα μέτρα που έχει λάβει, δηλαδή το επίπεδο των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, την παροχή ενδείξεων για την ενδεχόμενη μελλοντική εξέλιξη αυτών των επιτοκίων, τις αγορές που διενεργεί στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme - APP), τις πολιτικές επανεπένδυσης και τις πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης. Ειδικότερα:
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα σε 0,00%, 0,25% και -0,50% αντιστοίχως.
Για να στηρίξει τον συμμετρικό στόχο του για πληθωρισμό 2% και σύμφωνα με τη στρατηγική νομισματικής πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά τους ή σε χαμηλότερα επίπεδα έως ότου διαπιστώσει ότι ο πληθωρισμός φθάνει το 2% πολύ πριν από το τέλος του υπό εξέταση χρονικού ορίζοντα προβολής και με διάρκεια κατά το υπόλοιπο του χρονικού ορίζοντα προβολής, και κρίνει ότι η πορεία του υποκείμενου πληθωρισμού έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο ούτως ώστε να είναι συμβατή με σταθεροποίηση του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα. Αυτό μπορεί επίσης να συνεπάγεται μεταβατική περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός διαμορφώνεται σε επίπεδο μετρίως υψηλότερο από τον στόχο.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP)
Η διενέργεια καθαρών αγορών στο πλαίσιο του προγράμματος APP θα συνεχιστεί με ύψος 20 δισεκ. ευρώ μηνιαίως. Το Διοικητικό Συμβούλιο εξακολουθεί να αναμένει ότι οι μηνιαίες καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος APP θα διενεργούνται για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο προκειμένου να ενισχυθεί η διευκολυντική επίδραση των επιτοκίων πολιτικής του και ότι θα λήξουν λίγο πριν αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει επίσης να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και πάντως για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και ενός διευκολυντικού, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής.
Έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να διενεργεί καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP, το συνολικό ποσό του οποίου ανέρχεται σε 1.850 δισεκ. ευρώ, τουλάχιστον μέχρι το τέλος Μαρτίου 2022 και, σε κάθε περίπτωση, έως ότου το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι η κρίση του κορωνοϊού έχει λήξει.
Το Διοικητικό Συμβούλιο εξακολουθεί να κρίνει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης μπορούν να διατηρηθούν με έναν μετρίως χαμηλότερο ρυθμό διενέργειας καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP σε σχέση με το β΄ και το γ΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα διενεργεί τις αγορές με ευελιξία σύμφωνα με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά και με σκοπό να αποτρέψει την υιοθέτηση αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης που δεν συμβαδίζουν με την αντιστάθμιση της προς τα κάτω επίδρασης που ασκεί η πανδημία στην προβλεπόμενη πορεία του πληθωρισμού. Επιπλέον, η ευελιξία των αγορών ως προς τον χρόνο, τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού και τις χώρες θα συνεχίσει να στηρίζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Αν μπορούν να διατηρηθούν ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης με ροές αγορών στοιχείων ενεργητικού που δεν οδηγούν σε εξάντληση του συνολικού ποσού του PEPP στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των καθαρών αγορών του, το ποσό αυτό δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί στο ακέραιο. Ομοίως, το συνολικό ποσό μπορεί, εφόσον χρειαστεί, να αναπροσαρμοστεί με σκοπό τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης οι οποίες θα συμβάλουν στην αντιστάθμιση της αρνητικής διαταραχής που ασκεί η πανδημία στην πορεία του πληθωρισμού.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του PEPP κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2023. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρέχει άφθονη ρευστότητα μέσω των πράξεων αναχρηματοδότησης που διενεργεί. Πιο συγκεκριμένα, η τρίτη σειρά στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ III) εξακολουθεί να αποτελεί ελκυστική πηγή χρηματοδότησης για τις τράπεζες, στηρίζοντας τη χορήγηση τραπεζικών δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
