Η δημόσια υγεία είναι εθνική υπόθεση. Ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας ιδρύθηκε το 2011, εν μέσω βαθύτατης οικονομικής κρίσης, για να οργανωθεί ορθολογικά και αποτελεσματικά η παροχή υπηρεσιών υγείας, μακριά από πελατειακές πρακτικές των κομμάτων. Δυστυχώς, η σημερινή κυβέρνηση έχει άλλα σχέδια: μεθοδεύει εν μέσω θέρους μια κομματική επέλαση στη δημόσια υγεία.
Του Γρηγόρη Σαμπάνη*
Από την ίδρυσή του, ο ΕΟΠΥΥ λειτούργησε ως ένας δημόσιος φορέας που προστατεύθηκε από τη διαβρωτική επίδραση των γνωστών σε όλους πελατειακών πρακτικών του κομματικού συστήματος. Όχι τυχαία, ο νομοθέτης προνόησε για τη συγκρότηση της διοίκησης του Οργανισμού, κατά τρόπον ώστε να μην αποτελεί θεσμική προέκταση του γραφείου του εκάστοτε υπουργού Υγείας και του κυβερνώντος κόμματος, αλλά να υπάρχουν θεσμικοί μηχανισμοί ελέγχου των αποφάσεων με ορθολογικά κριτήρια και αντίβαρα σε προσπάθειες εξυπηρέτησης αλλότριων προς το σκοπό του Οργανισμού σκοπιμοτήτων.
Για το σκοπό αυτό, στο διοικητικό συμβούλιο εντάχθηκαν επιστήμονες, που εκπροσωπούν τους ασφαλισμένους, τους συνταξιούχους, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, τους κοινωνικούς εταίρους. Στόχος ήταν να «φιλτράρονται» με ορθολογικό, τεχνοκρατικό τρόπο όλες οι σημαντικές αποφάσεις για την παροχή υπηρεσιών υγείας και με γνώμονα την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, όχι των πολιτικών/κομματικών επιδιώξεων της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας.
Δυστυχώς, η σημερινή κυβέρνηση βλέπει τον τρόπο συγκρότησης και λειτουργίας της διοίκησης του ΕΟΠΥΥ ως «δυσλειτουργικό». Προφανώς εκλαμβάνει ως «δυσλειτουργία» το γεγονός ότι το διοικητικό συμβούλιο δεν αποτελείται από πιστούς κομματικούς κομισάριους, που πρόθυμα θα υλοποιούν άκριτα το σωτήριο πρόγραμμα της κυβέρνησης στο χώρο της υγείας και θα διευκολύνουν κάθε λογής πελατειακές εξυπηρετήσεις των μηχανισμών του κυβερνώντος κόμματος.
Ένα παράδειγμα «δυσλειτουργίας» του συμβουλίου του ΕΟΠΥΥ, που προφανώς ενόχλησε την κυβέρνηση, είναι αρκετά πρόσφατο: το υπουργείο Υγείας θεώρησε σκόπιμο να ανοίξει πρόωρα το νοσοκομείο της Σαντορίνης, για να το εγκαινιάσει πανηγυρικά ο πρωθυπουργός, σε μια εκδήλωση με έντονα χρώματα παλαιοκομματισμού, και ο υφυπουργός Πολλάκης αξίωνε επίμονα από το διοικητικό συμβούλιο να παρακάμψει τη νομιμότητα και να δεχθεί να συνάψει σύμβαση με ένα νοσηλευτικό ίδρυμα που δεν διέθετε την προβλεπόμενη από το νόμο βεβαίωση καλής λειτουργίας.
Η κυβέρνηση κινήθηκε για να διορθώσει τέτοιες «δυσλειτουργίες». Εν μέσω θέρους και αφού ολοκληρώθηκε η δεύτερη αξιολόγηση και έφυγε προσωρινά η χώρα από το μικροσκόπιο των θεσμών των δανειστών, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας προώθησε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο – σκούπα, στο οποίο κρύβεται η προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 56, που αποτελεί την κερκόπορτα για την άλωση του διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΠΥΥ από το υπουργικό δίδυμο Ξανθού – Πολλάκη και τους κομματικούς μηχανισμούς.
Με την προτεινόμενη διάταξη, το διοικητικό συμβούλιο αναμορφώνεται, κατά τρόπον ώστε να βρίσκεται υπό τον έλεγχο του υπουργού. Στην ενδεκαμελή, νέα σύνθεση θα κυριαρχούν έξι μέλη υπουργικής επιρροής, καθώς καθιερώνεται το δικαίωμα ψήφου για τον αντιπρόεδρο, ο οποίος επιλέγεται και ορίζεται με απόφαση του υπουργού, καταργείται η θέση επιτρόπου του Δημοσίου άνευ δικαιώματος ψήφου και εισέρχεται στο συμβούλιο ως μέλος με δικαίωμα ψήφου υπάλληλος του υπουργείου, καταργείται η μία από τις δύο θέσεις επιστημόνων που επιλέγονται από ασφαλισμένους και συνταξιούχους, ενώ εισέρχεται στο συμβούλιο και ένας εκπρόσωπος του σωματείου εργαζομένων του ΕΟΠΥΥ.
Αυτή η αντιμεταρρύθμιση ανοίγει ένα κανάλι πολιτικής και κομματικής επιρροής και ελέγχου σε έναν Οργανισμό που εύλογα ανοίγει την όρεξη στους κομματικούς μηχανισμούς, αφού διαχειρίζεται κάθε χρόνο δισεκατομμύρια των ασφαλισμένων και των φορολογουμένων, διαθέτει τεράστια κινητή και ακίνητη περιουσία και διαχειρίζεται ένα από τα σημαντικότερα υποσυστήματα του κοινωνικού κράτους.
Έχουμε δει πολύ καλά στο όχι τόσο μακρινό παρελθόν πού ακριβώς οδηγούν τέτοιες «συναντήσεις» των κρατικών μηχανισμών με τα κομματικά, πελατειακά δίκτυα και πώς οδηγούν σε σπατάλες, κακοδιαχείριση και μεταφορά του λογαριασμού των κάθε λογής κομματικών πάρτι στους ασφαλισμένους και στους φορολογουμένους. Δυστυχώς, όταν υπερψηφισθεί από τους πρόθυμους βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ η διάταξη του άρθρου 56 του νομοσχεδίου για την υγεία, θα έχει ανοίξει ο δρόμος για την επανάληψη των ίδιων εσφαλμένων πρακτικών, που έφεραν το Ελληνικό Δημόσιο στη χρεοκοπία και κλόνισαν βαθιά τα θεμέλια του κοινωνικού κράτους.
