Ως ένα από τα πιο... τοξικά προαπαιτούμενα στη διαδικασία ενισχυμένης εποπτείας της Ελλάδας από τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς αναδεικνύεται η έκδοση των χιλιάδων καθυστερούμενων συντάξεων, καθώς οι ελεγκτές διαπιστώνουν ότι η κυβέρνηση υπόσχεται επιτάχυνση με δραστικά μέτρα, αλλά στην πράξη διαπιστώνονται καθυστερήσεις και μικρή διόγκωση του ποσού των συνολικά οφειλόμενων συντάξεων, όπως προκύπτει από τη 12η έκθεση αξιολόγησης.
Το πρόβλημα με τις συντάξεις αρχίζει πλέον να δημιουργεί μια νέα απειλή για την κυβέρνηση. Η Κομισιόν ξεκαθαρίζει στην έκθεση, ότι η τετραετής περίοδος της ενισχυμένης εποπτείας, που άρχισε το καλοκαίρι του 2018, θα λήξει το καλοκαίρι του 2022 υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει εκπληρώσει η Αθήνα όλα τα προαπαιτούμενα του προγράμματος που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια.
Οι περισσότερες υποχρεώσεις της κυβέρνησης, έστω και οριακά ή με λίγη διάθεση των Βρυξελλών για... στραβά μάτια, είναι εφικτό να εκπληρωθούν ως το επόμενο καλοκαίρι, ώστε να αποφευχθεί μια παράταση του καθεστώτος ενισχυμένης επιτήρησης. Το μοναδικό προαπαιτούμενο που είναι εντελώς αμφίβολο αν μπορεί να εκπληρωθεί και για το οποίο δεν μπορούν να βάλουν νερό στο κρασί τους οι Θεσμοί, επειδή δεν μπορεί να ξεπερασθεί η σκληρή αλήθεια των αριθμών, είναι αυτό που αφορά τον μηδενισμό των εκκρεμών συντάξεων.
Ύστερα από διαδοχικές αναβολές και καθυστερήσεις, η κυβέρνηση υποσχέθηκε στους Θεσμούς, στο πλαίσιο της 12ης αξιολόγησης, ότι αυτό το προαπαιτούμενο θα έχει εκπληρωθεί ως τα τέλη Ιουνίου του 2022, δηλαδή σε οριακό χρόνο για να «ανάψει πράσινο» η Κομισιόν για την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία. Αν δεν εκπληρωθεί, θα πρέπει να βρεθεί μια πολιτική λύση, ή απλώς να παραμείνει η χώρα στην ενισχυμένη εποπτεία.
Η εικόνα που δίνεται από τους Θεσμούς στην τελευταία έκθεση είναι αποκαρδιωτική, καθώς καταγράφει την αποτυχία και του Κωστή Χατζηδάκη, έως τώρα, μετά την αποτυχία του Γ. Βρούτση, στην ουσιαστική επιτάχυνση της έκδοσης συντάξεων, παρά το γεγονός ότι ο σημερινός υπουργός Εργασίας έχει επιχειρήσει να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα του ασφαλιστικού συστήματος, με κινήσεις όπως η ανοικτή σύγκρουση με το προσωπικό του ΕΦΚΑ και η ανάθεση της έκδοσης συντάξεων σε ιδιώτες, λογιστές και δικηγόρους.
Η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων συντάξεων εξακολουθεί επίσης να υστερεί, σημειώνουν στην έκθεση η Θεσμοί και παραθέτουν τους αριθμούς που πιστοποιούν την αποτυχία: Σύμφωνα με τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου 2021, το απόθεμα καθαρών ληξιπρόθεσμων συντάξεων
παρέμεινε σταθερό στα 360 εκατ. ευρώ, έναντι 359 εκατ. ευρώ που παρουσιάζεται στην τελευταία έκθεση (σ.σ.: του Ιουνίου). Αυτό μεταφράζεται σε απόκλιση από τον στόχο ύψους 251 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με ό,τι αναμενόταν στο σχέδιο εκκαθάρισης του Μαρτίου 2021, τονίζουν οι Θεσμοί. Και εξηγούν ότι οι κύριοι οδηγοί πίσω από την υποαπόδοση είναι οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση δράσεων που θα αυξήσουν τον ρυθμό έκδοσης συντάξεων, καθώς και ο αυξημένος αριθμός νέων αιτήσεων συνταξιοδότηση.
Οι αρχές αναμένουν επί του παρόντος την πλήρη εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων συντάξεων μόνο έως τα μέσα του 2022, τονίζεται στην έκθεση και ακολούθως εξηγούνται οι ενέργειες που έχουν γίνει για την επιτάχυνση, όπως ο διορισμός ιδιώτη διαχειριστή του έργου, η δημιουργία ειδικής ομάδας στο υπουργείο για τον συντονισμό της προσπάθειας και η δημιουργία συντονιστικού κέντρου με ομάδες στελεχών που θα αναλαμβάνουν τις πιο σύνθετες υποθέσεις.
Όμως, όπως επισημαίνεται, σημειώθηκαν καθυστερήσεις σε προηγούμενες δράσεις, με κυριότερη την καθυστέρηση στην κατάρτιση δικηγόρων και λογιστών, που προβλέπεται ότι θα λάβουν σχετική πιστοποίηση για να στηρίξουν την επεξεργασία των συντάξεων. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι το νέο σύστημα έκδοσης συντάξεων από ιδιώτες θα είναι πλήρως λειτουργικό μέσα στον Νοέμβριο. Επιπλέον, θα δημιουργηθεί μηχανισμός μηνιαίας παρακολούθησης της επίτευξης των συμφωνηθέντων στόχων, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα τυχόν αποκλίσεις και να γίνονται κατανοητοί οι λόγοι που μπορεί να οδηγούν σε νέα συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών.