Οι δύο αντικρουόμενες αποφάσεις του Αρείου Πάγου όσον αφορά το δικαίωμα ή μη των servicers να βγάζουν σε πλειστηριασμό περιουσιακά στοιχεία “κόκκινων” οφειλετών, επανέφερε στο προσκήνιο ένα σοβαρό ζήτημα: Πώς θα μπει φρένο στην ασυδοσία των funds και των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων, ώστε να προστατευθούν στοιχειωδώς οι δανειολήπτες;
Το θέμα έχει αποτελέσει αντικείμενο φραστικών αντιπαραθέσεων και διαξιφισμών στη Βουλή, χωρίς να συζητηθεί επί της ουσίας. Στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης ότι αφήνει τα funds να “αλωνίζουν” με μαζικούς πλειστηριασμούς, η κυβέρνηση απαντά – και τα ΜΜΕ το αναπαράγουν - ότι ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Ομως η αλήθεια είναι άλλη – και η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει καταφέρει να την αναδείξει, για να αμυνθεί έστω πολιτικά:
- Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχει ψηφίσει από το 2015 τον νόμο 4354/2015 για τα κόκκινα δάνεια. Στο άρθρο 3 παράγραφος 2 αυτού του νόμου προβλέπεται ότι, πριν πουλήσει ένα κόκκινο δάνειο σε fund, η τράπεζα υποχρεούται να καλέσει τον δανειολήπτη για ρύθμιση της οφειλής.
Οι τραπεζίτες δεν ήθελαν επ' ουδενί να εφαρμοστεί αυτή η διάταξη. Οχι μόνον επειδή θα καθυστερούσε τις διαδικασίες τιτλοποίησης και πώλησης δανείων, αλλά και γιατί τα funds (δηλαδή κάποιες εταιρείες-θυρίδες στην Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο με πολύ χαμηλό μετοχικό κεφάλαιο) ήταν στην πραγματικότητα οι ίδιοι και οι φίλοι τους. Ηθελαν να αγοράσουν τα δάνεια πολύ φτηνά, αλλά θα έπρεπε να παρακάμψουν την διαδικασία ρύθμισης.
Τι έκαναν λοιπόν; Απλά εφάρμοσαν έναν παλιότερο νόμο και αγνόησαν εντελώς αυτόν του ΣΥΡΙΖΑ:
- Ολες οι μεταβιβάσεις έγιναν με τον Ν. 3156 /2003, που δεν προβλέπει προηγούμενη κλήση του δανειολήπτη για ρύθμιση.
Αποδείχθηκε όμως ότι αυτός ο νόμος έχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα: Οι servicers δεν δικαιούνται να προβαίνουν σε πράξεις εκτέλεσης, όπως πρόσφατα αποφάνθηκε ο Άρειος Πάγος.
Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει θέση, προσπαθώντας να ανακόψει ένα εν εξελίξει κύμα πλειστηριασμών που θα κορυφωνόταν τους επόμενους μήνες – σε προεκλογική περίοδο – και θα την έβλαπτε πολιτικά και εκλογικά. Αλλωστε, έχει κάνει ήδη πολλά για τις τράπεζες και τα funds: Τους έφερε Πτωχευτικό για να μην προστατεύεται η πρώτη κατοικία, έφτιαξε Εξωδικαστικο Μηχανισμό όπου ρυθμίζουν οφειλές μόνον αν θέλουν (άρα δεν ρυθμίζουν σχεδόν τίποτα).
Κάτι όμως πρέπει να γίνει, ώστε αφ' ενός να προχωρήσουν οι τιτλοποιήσεις και να μειώσουν οι τράπεζες τα κόκκινα δάνεια και αφ' ετέρου να προστατευθούν οι δανειολήπτες.
Η κυβέρνηση δεν θέλει να φτάσει σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τις τράπεζες και τους επενδυτές των funds, ούτε να βρεθεί κατηγορούμενη από τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
Χρειάζεται λοιπόν μία πρωτοβουλία από τον ΣΥΡΙΖΑ, που βλέπει τον δικό του (σωστό) νόμο να καταστρατηγείται και να “παροπλίζεται”. Αντί να κατηγορεί την κυβέρνηση, θα μπορούσε ίσως να παρουσιάσει μία ολοκληρωμένη πρόταση για την αντιμετώπιση του προβλήματος των κόκκινων δανείων, με προστασία -πρωτίστως των ευάλωτων – δανειοληπτών, με λιγότερους πλειστηριασμούς και με συνολική διαχείριση του “κόκκινου” ιδιωτικού χρέους.
Β. Π.