Η ακρίβεια, οι συνεχείς ανατιμήσεις εξαιτίας του πληθωρισμού και η παρατεταμένη κρίση, έχουν αναγκάσει τους καταναλωτές να μειώσουν αισθητά τις αγορές τους σε βασικά αγαθά αλλά και υπηρεσίες. Η πλειοψηφία των καταναλωτών έχει αναγκαστεί να περικόψει σημαντικά τις δαπάνες του και να βάλει «κόφτη» στα έξοδά του, υιοθετώντας ένα πιο αυστηρό προσωπικό «προϋπολογισμό», ο οποίος αναθεωρείται βάσει των ανατιμήσεων στην ευρύτερη αγορά.
Η μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) είναι αποκαλυπτική για τη δραστική αλλαγή των αγοραστικών συνηθειών των καταναλωτών, καθώς καταγράφεται μια ξεκάθαρη τάση για εξοικονόμηση χρημάτων. Ένας στους δύο καταναλωτές μειώνει τις αγορές τους για βασικά καταναλωτικά είδη π.χ. διατροφή, ενώ μεγάλο είναι και το «ψαλίδι» στις δαπάνες για βασικές υπηρεσίες.
Συγκεκριμένα:
- Το 80% του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α.
- Το 66% δηλώνει ότι έχει μειώσει την κατανάλωση ρεύματος.
- Το 62% του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.
- Το 55% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.
- Το 25% δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του.
- Το 20% έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του.
- Το 15% δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του.
- Το 10% έχει αυξήσει τη χρήση πιστωτικών καρτών για να καλύψει τις αγορές του. Μόλις 9% του κοινού δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.
Βασικό κριτήριο το κόστος για την αγορά τροφίμων
Συνολικά τον τελευταίο χρόνο από τον Ιούλιο και μετά, η χρηματική δαπάνη αποτελεί το βασικό κριτήριο για την αγορά τροφίμων. Ειδικά, όμως στις τελευταίες μετρήσεις η ένταση είναι εντυπωσιακή. Ενώ τα προηγούμενα χρόνια το ποσοστό του αγοραστικού κοινού που αγόραζε βασικό κριτήριο τα χρήματα κινούταν περί το 30% και σε ίδια επίπεδα με τα ποιοτικά κριτήρια, σήμερα το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 60%. Το στοιχείο αυτό δείχνει πόσο έντονη είναι η ανησυχία του κοινού και την αλλαγή στην αγοραστική συμπεριφορά.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με δείγμα 1.000 καταναλωτές, από τις 9 έως 11 Νοεμβρίου 2022 και αφορούσε, ανάμεσα σε άλλα θέματα, και την αντιλαμβανόμενη επίδραση των ανατιμήσεων, του πολέμου στην Ουκρανία και της πανδημίας COVID-19, στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα.