Μετά από αδράνεια μηνών, η μεγαλύτερη διεθνής κλινική μελέτη στον κόσμο, υπό την καθοδήγηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), η Solidarity, η οποία δοκιμάζει υποσχόμενες θεραπείες κατά της Covid-19, ξεκινά και πάλι με τη δοκιμή τριών άλλων φαρμάκων για νοσηλευόμενους ασθενείς. Και τα τρία φάρμακα έχουν αναπτυχθεί για άλλες παθήσεις, αλλά τώρα θα δοκιμαστούν κατά του κορονοϊού. Πρόκειται για το αντικαρκινικό imatinib, το αντιελονοσιακό artesunate και το μονοκλωνικό αντίσωμα infliximab κατά των αυτοάνοσων παθήσεων.
Τα τρία φάρμακα έχουν ήδη σταλεί στη Φινλανδία, την πρώτη χώρα όπου θα αρχίσει η νέα φάση της μελέτης με την ονομασία Solidarity Plus. Άλλες χώρες αναμένεται να ακολουθήσουν σύντομα, καθώς ήδη περισσότερες από 40 βρίσκονται στη φάση των σχετικών εγκρίσεων από τις αρμόδιες εποπτικές και βιοηθικές αρχές, σύμφωνα με το «Science».
Όταν η αρχική μελέτη Solidarity ξεκίνησε πέρυσι τον Μάρτιο, καθώς «φούντωνε» απειλητικά η πανδημία, στόχος ήταν να δοκιμαστούν ταυτόχρονα σε πολλές χώρες μία σειρά από φάρμακα. Έως το τέλος του 2020 είχε βγάλει συμπεράσματα για τέσσερα φάρμακα ή συνδυασμούς τους (lopinavir/ritonavir, υδροξυχλωροκίνη, ιντερφερόνη-βήτα και ρεμδεσιβίρη). Για όλα έκρινε λίγο-πολύ ότι δεν έχουν ουσιαστικό όφελος κατά του κορονοϊού, με αποτέλεσμα η μελέτη να εμπλακεί σε πολύμηνες διαπραγματεύσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες και σε καθυστερήσεις (τα τελικά αποτελέσματα για τη ρεμδεσιβίρη αναμένονται σε μερικές εβδομάδες). Τώρα ήρθε η ώρα να αρχίσει η μελέτη ξανά με έναν νέο γύρο φαρμάκων.
Πέρα από τα εμβόλια, μέχρι σήμερα μόνο δύο φάρμακα έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τη θνητότητα στους ασθενείς με σοβαρή Covid-19: Η δεξαμεθαζόνη, ένα φθηνό στεροειδές, και το μονοκλωνικό αντίσωμα tocilizumab. Και οι δύο αυτές θεραπείες «φρενάρουν» την αυτο-καταστροφική υπεραντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος απέναντι στη λοίμωξη του κορονοϊού.
Τα τρία νέα υπό δοκιμή φάρμακα, τα οποία επιλέχθηκαν από ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών, επίσης στοχεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα μάλλον παρά τον ίδιο τον ιό SARS-CoV-2. Το imatinib χορηγείται από το στόμα για τη θεραπεία μερικών λευχαιμιών και άλλων καρκίνων, αλλά επίσης μπορεί να προστατεύσει το επιθήλιο των κυψελίδων των πνευμόνων. Μία ελεγχόμενη δοκιμή σε 400 νοσηλευόμενους ασθενείς στην Ολλανδία, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο, έδειξε ότι το φάρμακο μείωσε τον χρόνο διασωλήνωσης των ασθενών και την πιθανότητα θανάτου τους. Τα στοιχεία κρίθηκαν αρκούντως ενθαρρυντικά, ώστε το φάρμακο να δοκιμαστεί πλέον στο πλαίσιο της Solidarity Plus, αλλά και μίας άλλης διεθνούς δοκιμής (REMAP-CAP).
Το infliximab είναι ένα αντίσωμα που χορηγείται μόνο μία φορά ενέσιμα και μπλοκάρει έναν μηχανισμό του ανοσοποιητικού συστήματος. Έως τώρα χρησιμοποιήθηκε σε αυτοάνοσες παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Μερικές πιο πρόσφατες ενδείξεις πως μπορεί να βοηθήσει και κατά της Covid-19, οδήγησαν στην απόφαση να δοκιμαστεί και αυτό από τη Solidariy Plus.
Τέλος, το artesunate, ένα παράγωγο της αρτεμισινίνης, που είναι πολύ αποτελεσματικό κατά των παρασίτων της ελονοσίας, έδειξε, επίσης, στοιχεία αντι-ιικής δραστηριότητας κατά του νέου κορονοϊού σε εργαστηριακές (όχι κλινικές) μελέτες. Η Solidarity Plus θα το δοκιμάσει για έναν άλλο λόγο, καθώς το φάρμακο φαίνεται να μειώνει τη φλεγμονή και να «κατευνάζει» το υπερδιεγερμένο ανοσοποιητικό σύστημα, κάτι που έχει ως συνέπεια να προκαλείται βλάβη στους πνεύμονες και σε άλλα όργανα των ασθενών με βαριά Covid-19.