Με μια σημαντική τροποποίηση, που ευνοεί ιδιαίτερα τις ελληνικές τράπεζες στην προσπάθειά τους να μειώσουν γρήγορα τα «κόκκινα» δάνεια, εγκρίθηκε χθες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το «πακέτο» των τραπεζικών μεταρρυθμίσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχει στόχο να βελτιώσει τους κανόνες για την επάρκεια κεφαλαίων και ρευστότητας και για την εκκαθάριση προβληματικών τραπεζών, με βάση τα διδάγματα από την τελευταία χρηματοπιστωτική κρίση.
Οι νέοι κανόνες, που αρχικά προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2016 και περνούν πλέον στο τελικό στάδιο εφαρμογής τους, μετά τη χθεσινή ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο, περιλαμβάνουν μια σημαντική τροποποίηση του αρχικού σχεδίου της Κομισιόν, σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις που θα είναι υποχρεωμένες να εγγράφουν οι τράπεζες στους ισολογισμούς τους, όταν προχωρούν σε μαζικό «ξεφόρτωμα» προβληματικών δανείων.
Σε μια εποχή όπου ήδη οι τράπεζες με μεγάλα χαρτοφυλάκια «κόκκινων» δανείων, όπως οι ελληνικές, οι κυπριακές και οι ιταλικές, προχωρούν σε μεγάλες πωλήσεις προβληματικών δανείων, οι νέοι κανόνες τους δίνουν τη δυνατότητα να κάνουν τέτοιες συναλλαγές με μικρότερη πίεση στα εποπτικά τους κεφάλαια.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, εξηγώντας αυτή τη σημαντική αλλαγή, ο όρος «μαζική διάθεση» (“massive disposal”) αναφέρεται στην πώληση μεγάλων τμημάτων από ένα χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων. Συνήθως, προσθέτει, τέτοιες συναλλαγές αποτελούν μέρος προγράμματος πολυετούς διάρκειας και έχουν στόχο να περιορίσουν την έκθεση του ισολογισμού σε μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα.
Το νέο τραπεζικό «πακέτο» μεταρρυθμίσεων αναφέρεται στις τράπεζες, όπως όλες οι ελληνικές συστημικές, που χρησιμοποιούν εσωτερικά μοντέλα για να υπολογίζουν τις ζημιές από αθέτηση πληρωμής. Αυτές οι εκτιμήσεις είναι μια παράμετρος του υπολογισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων και πρέπει να βασίζονται στις ζημιές που έχουν παρατηρηθεί στο παρελθόν. Όσο μεγαλύτερες είναι οι ζημιές που έχουν παρατηρηθεί στο παρελθόν, τόσο μεγαλύτερες πρέπει να είναι και οι υπολογιζόμενες για το μέλλον πιστωτικές ζημιές και, ως εκ τούτου, να αυξάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες.
Υπήρξαν ανησυχίες, αναφέρει η Κομισιόν, ότι όταν πωλούνται μαζικά «κόκκινα» δάνεια οι τράπεζες μπορεί να υποχρεώνονται να πωλούν σε τιμές που δεν αντικατοπτρίζουν τη μακροπρόθεσμη οικονομική αξία των δανείων. Έτσι, οι ζημιές που υπολογίζονται για να προσδιορίζονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις μπορεί να είναι αδικαιολόγητα αυξημένες.
Οι νέοι κανόνες δίνουν στις τράπεζες, για περιορισμένο χρόνο και με αυστηρούς όρους, τη δυνατότητα να προσαρμόζουν ευνοϊκότερα τις εκτιμώμενες ζημιές, ώστε να μην προκαλέσει υπερβολική πίεση στην επάρκεια κεφαλαίων η διαδικασία της μαζικής διάθεσης μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αυτό, τονίζει η Κομισιόν, θα κάνει ευκολότερη για τις τράπεζες την εξυγίανση των ισολογισμών τους και θα βελτιωθεί, ως εκ τούτου, η δυνατότητά τους να παρέχουν δάνεια.
Αυτός ο νέος κανόνας, όπως σημειώνει η Κομισιόν, δεν περιλαμβανόταν στις αρχικές προτάσεις της, αλλά ενσωματώθηκε στην τραπεζική μεταρρύθμιση με βάση τις προτάσεις που έκαναν οι βουλευτές. Σε κάθε περίπτωση, ο χαλαρότερος αυτός κανόνας εκτιμάται ότι παρέχει στις ελληνικές τράπεζες ένα επιπλέον κίνητρο να προωθήσουν μεγάλες συναλλαγές πώλησης «κόκκινων» δανείων, περιορίζοντας τις ανησυχίες για μεγάλη αύξηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων.
Ευνοϊκή για τις ελληνικές τράπεζες είναι και η πρόβλεψη για μεγαλύτερη μείωση των απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας για τα δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ίσχυε ήδη μείωση 25% και προστίθεται επιπλέον μείωση κατά 15%), όπως και για τα δάνεια για έργα υποδομής (κατά 25%).
