Η κατάσταση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος γίνεται πάλι ο «εφιάλτης» αγορών και κυβερνήσεων, καθώς είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος ενός ντόμινο καταρρεύσεων και αναγκαστικών διασώσεων τραπεζών, που θα προκαλέσει χρηματιστηριακό κραχ και θα προσθέσει δημοσιονομικά προβλήματα, μεταφέροντας τελικά την κρίση στην πραγματική οικονομία. Η Deutsche Bank θεωρείται ο «μεγάλος ασθενής» του συστήματος και το Βερολίνο προσπαθεί να συγκαλύπτει το πρόβλημα με κάθε τρόπο. Ομως το ντόμινο μπορεί να ξεκινήσει από την Ιταλία, όπου κόκκινα δάνεια 360 δισ. ευρώ - ποσό διπλάσιο(!) του ελληνικού ΑΕΠ – αποτελούν πραγματική «πυριτιδαποθήκη» για τις τράπεζες της χώρας.
Το πρόβλημα μπορεί να μεταδοθεί εν είδει «επιδημίας» σε άλλες χώρες της ευρωζώνης – κατά πρώτο λόγο στη Γαλλία - όπου το τραπεζικό σύστημα δεν βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση.
Στις Βρυξέλλες και στην έδρα της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη φοβούνται ότι μια μικρή περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης μπορεί να είναι η σταγόνα που θα «ξεχειλίσει» το ποτήρι για τις ιταλικές τράπεζες. Προς το παρόν θεωρούν ότι δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Η ιταλική κυβέρνηση διαφωνεί και ζητά να γίνουν κινήσεις προληπτικού χαρακτήρα.
Διασώσεις με κρατικό χρήμα;
Πρόσφατα, με συναίνεση της ΕΕ, εφάρμοσε το σχέδιο «Ατλας» για τη διάσωση μικρών τραπεζών, στις οποίες διέθεσε συνολικά περί τα 5 δισ. προσπαθώντας να "μπαλώσει τρύπες". Τώρα ζητά από τις Βρυξέλλες κάτι πολύ μεγαλύτερο: Να δημιουργηθεί ένα υπερ-ταμείο 40 δισ. που θα καλύψει τις τρύπες μεγάλων τραπεζών.
Το ζήτημα είναι ποιος θα «πληρώσει το μάρμαρο» των διασώσεων-ανακεφαλαιοποιήσεων.
Οι Ιταλοί τραπεζίτες – που ξέρουν πολύ καλύτερα την τωρινή κατάσταση και τις μελλοντικές ανάγκες των τραπεζών τους – θέλουν να εξαιρεθούν από τον ευρωπαϊκό Κανονισμό περί bail-in και οι επόμενες ανακεφαλαιοποιήσεις να γίνουν με κρατικό χρήμα. Η κυβέρνηση της Ρώμης συναινεί εν μέρει και προσπαθεί να βρει μια φόρμουλα αποδεκτή από την ΕΕ και την ΕΚΤ.
Οι Γερμανοί επιμένουν σε bail-in
Το Βερολίνο είναι απίθανο να συναινέσει σε τέτοιες λύσεις. Οι επιτελείς του Σόιμπλε έχουν ήδη διαμηνύσει ότι αν επιτραπεί στην Ιταλία να διασώσει τράπεζες με κρατικό ή/και ευρωπαϊκό χρήμα, η εφαρμογή του bail-in «πάει περίπατο»: Αντί να πληρώσουν οι μέτοχοι και οι ομολογιούχοι – εν μέρει και οι καταθέτες αν παρίσταται ανάγκη – θα πληρώνουν οι φορολογούμενοι. Το δημόσιο χρέος θα αυξάνεται και μελλοντικά θα έχουμε χρεοκοπίες κρατών.
Αν τελικά οι Ευρωπαίοι – ουσιαστικά οι Γερμανοί – δεν αφήσουν να γίνουν διασώσεις τραπεζών με κρατικό-ευρωπαϊκό χρήμα, το κόστος θα κληθούν να επωμισθούν κατά σειράν οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι και οι μη διασφαλισμένοι καταθέτες.
Κραχ, ντόμινο, ύφεση
Βλέποντας προς τα πού οδηγούνται τα πράγματα, οι αγορές θα αρχίσουν να «τιμολογούν» τους κινδύνους. Οι μετοχές των τραπεζών - πρώτα των ιταλικών – θα βυθίζονται όλο και πιο χαμηλά, και το χρηματιστηριακό ντόμινο θα ξεκινήσει, παρασύροντας χρηματοπιστωτικούς ομίλους, εταιρείες επενδύσεων κλπ.
Η συνέχεια είναι προβλέψιμη: Ένας νέος κύκλος αναταραχής και καταρρεύσεων, χρηματοπιστωτική κρίση, μετάδοση της κρίσης στην πραγματική οικονομία, μία καινούργια περίοδος ύφεσης και λιτότητας στην Ευρώπη.
