Σε κίνδυνο η ζωή ασθενών λόγω προβληματικής προμήθειας των ορφανών φαρμάκων «Kalydeco» και «Orkambi», σύμφωνα με το Σύλλογο Ασθενών για την Κυστική Ίνωση, ο οποίος ζητά την άμεση παρέμβαση του υπουργείου Υγείας.
Απρόβλεπτες και επικίνδυνες συνέπειες για την υγεία των ασθενών με Κυστική Ίνωση έχει η αποσπασματική προμήθεια των ορφανών φαρμάκων «Kalydeco» και «Orkambi», τα οποία στοχεύουν στο αίτιο της νόσου με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στην σταθεροποίηση και στη βελτίωση της υγείας των ασθενών, όπως αναφέρει ο Σύλλογος.
Δυστυχώς, όμως, όπως λέει, παρατηρούνται συστηματικά τεράστια προβλήματα στην έγκαιρη προμήθεια τους, τόσο στους ασθενείς που έχουν ξεκινήσει την θεραπεία με τα φάρμακα αυτά, όσο και στους νέους ασθενείς στους οποίους ενώ για παράδειγμα έχει εγκριθεί το φάρμακο Orkambi ήδη από τριμήνου, δεν έχουν λάβει ακόμα κανένα κουτί.
Συγκεκριμένα, στις αρχές Ιουλίου μόνο στο φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ στο Μαρούσι, εκκρεμούσαν για εκτέλεση 42 συνταγές των συγκεκριμένων Φαρμάκων Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ) για να δοθούν σε ισάριθμους ασθενείς, ενώ το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) έστελνε μηνιαίως πολύ λιγότερα κουτιά Orkambi τα οποία αναγκαστικά χορηγούνταν σε ασθενείς που ήδη βρίσκονται σε θεραπεία προκειμένου να συνεχίσουν την αγωγή τους.
Ο Σύλλογος έχει πληροφορηθεί ότι παραμένουν σε εκκρεμότητα πανελλαδικά περισσότερα από 200 κουτιά φαρμάκου που έχουν παραγγελθεί και που είναι απαραίτητα για την φαρμακευτική θεραπεία των ασθενών, όμως ελλείψει επαρκούς χρηματοδότησης, η προμήθεια και η εκτέλεση της παραγγελίας είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Ίδια είναι η κατάσταση και στα υπόλοιπα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, όσον αφορά στο φάρμακο Orkambi.
Στη Θεσσαλονίκη, εξ όσων γνωρίζει ο Σύλλογος, έχουν δοθεί από τους γιατρούς περισσότερες από δέκα συνταγές με Orkambi (έχουν εγκριθεί ήδη από τον Απρίλιο και το Μάιο όλες από τον ΕΟΠΥΥ για τρίμηνη χορήγηση σε ισάριθμους ασθενείς) αλλά μέχρι στιγμής κανείς ασθενής δεν έχει λάβει το φάρμακο.
Σύμφωνα με την πρόεδρο του Συλλόγου, κα Αγγελική Πρεφτίτση, πρόσφατα τους καταγγέλθηκε εγγράφως, ότι ασθενής που είχε λάβει δυο τρίμηνες εγκρίσεις για το συγκεκριμένο φάρμακο, έλαβε όλους αυτούς τους μήνες, μόλις ένα κουτί που αντιστοιχεί σε έναν μήνα θεραπείας, ενώ άλλος ασθενής έλαβε δυο. Αμφότεροι οι ασθενείς αναγκάστηκαν να διακόψουν την θεραπεία τους. Ενώ, όπως λέει η πρόεδρος, ένας άλλος ασθενής, κατήγγειλε ότι ήδη από το Μάιο έχει ξεκινήσει την διαδικασία για την έγκριση χορήγησης του φαρμάκου, την οποία τελικά έλαβε στις 27 Ιουνίου 2016 για έξι μήνες, όμως μέχρι σήμερα και παρά το γεγονός ότι έχει ενημερώσει το φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ, δεν έχει λάβει κανένα κουτί φαρμάκου και δεν έχει ξεκινήσει καν την θεραπεία του! Μάλιστα, του συστήθηκε προφορικά από το φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ να μην συντάξει ακόμα τη συνταγή ο θεράπων ιατρός του, αλλά να το συνταγογραφήσει και να την προσκομίσει, όταν το φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ τον ενημερώσει ότι παρέλαβαν το φάρμακο από το ΙΦΕΤ! «Μέχρι στιγμής καμιά απολύτως ενημέρωση δεν έχει λάβει ο συγκεκριμένος ασθενής και ακόμα περιμένει», καταλήγει η κυρία Πρεφτίτση.
Σήμερα, βάσει της ενημέρωσης που έχει ο Σύλλογος από τους γιατρούς και τους ασθενείς, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 70 ινοκυστικοί ασθενείς έχουν λάβει την απαιτούμενη έγκριση από τον ΕΟΠΥΥ και τον ΕΟΦ και έχουν συνταγογραφήσει το φάρμακο Orkambi, όμως λιγότεροι από τους μισούς εξ αυτών, δηλαδή περίπου 30 άτομα, είναι αυτά που λαμβάνουν το φάρμακο, κι αυτό με μεγάλες καθυστερήσεις και ύστερα από έντονες πιέσεις. Δεδομένης δε της υποχρηματοδότησης του ΙΦΕΤ, το μέλλον είναι εξαιρετικά αβέβαιο, τόσο για τη συνέχιση της θεραπείας των ασθενών που λαμβάνουν το φάρμακο, όσο και για την έναρξη της θεραπείας για όσους ασθενείς το έχουν συνταγογραφήσει και περιμένουν εδώ και μήνες να το παραλάβουν.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και για το φάρμακο Kalydeco, αφού, ενώ οι ασθενείς που το λαμβάνουν πανελλαδικά είναι οκτώ, μεταξύ των οποίων ένα παιδί, δεν λείπουν οι διαμαρτυρίες των ασθενών για τις καθυστερήσεις στην έγκαιρη προμήθεια του φαρμάκου!
Όπως αναφέρει ο Σύλλογος, τόσο από τα προαναφερόμενα παραδείγματα, όσο και από τις συνεχείς επαφές του με τους υπεύθυνους των ΙΦΕΤ και ΕΟΠΥΥ καθώς και με την προμηθεύτρια εταιρία διαπίστωσαν, ότι το πρόβλημα οφείλεται κυρίως στην έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης. «Το ΙΦΕΤ επανειλημμένως μας δήλωσε ότι η ροή πληρωμών του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων προς το ΙΦΕΤ για φάρμακα υψηλού κόστους και για νοσοκομειακά φάρμακα τα οποία παραγγέλλονται μέσω ΙΦΕΤ, είναι εξαιρετικά προβληματική και πολλές φορές καθυστερημένη» αναφέρει η κα Πρεφτίτση.
Ως γνωστόν, η χρηματοδότηση του ΙΦΕΤ ανέκαθεν ήταν και παραμένει προβληματική, παρά το γεγονός ότι τα φάρμακα που αυτό εισάγει στην χώρα μας είναι επί το πλείστον αναντικατάστατα και προορίζονται για σοβαρές παθήσεις, όπως η Κυστική Ίνωση. Κι όλα αυτά, τη στιγμή που το κόστος των φαρμακευτικών σκευασμάτων που εισάγει το ΙΦΕΤ αντιπροσωπεύει μόλις το 0,4% της συνολικής ετήσια φαρμακευτικής δαπάνης της χώρας.
Παράλληλα, λόγω των μεγάλων οφειλών του ΙΦΕΤ προς την προμηθεύτρια εταιρία, η τελευταία μετά από μήνες, αναγκάστηκε εκ των πραγμάτων να αποστέλλει τις παραγγελίες σύμφωνα με την χρηματική ροή και τις πληρωμές, γεγονός που δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα και έχει οξύνει ακόμα περισσότερο τις καταστάσεις.
Επιπροσθέτως, όπως διαπίστωσε ο Σύλλογος, μέχρι σήμερα οι αρμόδιες υπηρεσίες για τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών με Κυστική Ίνωση δεν έχουν σαφή εικόνα για τα συγκεκριμένα φάρμακα, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατος και ο οποιοσδήποτε σχεδιασμός επαρκούς αποθέματος για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών.
Την κατάσταση αυτή μάλιστα επιτείνει και η σύσταση-οδηγία κάποιων φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ προς τους ασθενείς να προσκομίζουν τις ιατρικές συνταγές για τα φάρμακα «Orkambi», μετά την παραλαβή των φαρμάκων αυτών, αφού έτσι πιθανόν να αποκρύπτεται η πραγματική ζήτηση-αναγκαιότητα των φαρμάκων και να δυσχεραίνεται ο σωστός προγραμματισμός. Παράλληλα, η διανομή των φαρμάκων αυτών πραγματοποιείται ανεξέλεγκτα, ενώ η περιορισμένη διάθεση τους -γεγονός που είναι σε γνώση του Υπουργείου και της Διοίκησης- αναγκάζει τους φαρμακοποιούς του ΕΟΠΥΥ να εκτελούν τις συνταγές με σειρά προτεραιότητας, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ιατρικά ή άλλα κριτήρια, γεγονός άδικο και επικίνδυνο για όλους, εφόσον αναφερόμαστε σε ασθενείς που πάσχουν από ένα σοβαρό χρόνιο θανατηφόρο νόσημα και όλοι έχουν άμεση και αδήριτη ανάγκη το αναντικατάστατο αυτό φάρμακο τους».
Σε υπόμνημα που έχει στείλει ο Σύλλογος από τις 5 Ιουλίου 2016 προς τον Υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Ξανθό, κοινοποιούμενο στον Πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ κ Σωτήρη Μπερσίμη, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΙΦΕΤ κ. Δημήτριο Πανταζή και προς την Διεύθυνση Φαρμάκου ΕΟΠΥΥ, πρότεινε για την ορθή εκτίμηση και αξιολόγηση του προβλήματος και την οριστική επίλυση του:
- να ζητηθούν από όλα τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και ιδίως από τα μεγαλύτερα αυτών (ήτοι των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας) πλήρη στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον ακριβή αριθμό των ασθενών που έχουν απευθυνθεί για τη λήψη των παραπάνω φαρμάκων και τον αριθμό των συνταγών με τα συγκεκριμένα φάρμακα που είναι σε εκκρεμότητα προς εκτέλεση, ούτως ώστε να καθοριστούν οι μηνιαίες ανάγκες των ασθενών, και
- να διατεθεί συγκεκριμένο κονδύλι για την εξόφληση των υφιστάμενων οφειλών προς την προμηθεύτρια εταιρία και να εξασφαλιστεί χρηματικά η κάλυψη του κόστους αυτών των ορφανών φαρμάκων μηνιαίως σύμφωνα με τις ανάγκες των ασθενών, όπως αυτές θα καθοριστούν παραπάνω.
Δυστυχώς, όπως αναφέρει η πρόεδρος, η απουσία οποιασδήποτε ουσιαστικής αντίδρασης εκ μέρους των παραπάνω εμπλεκομένων φορέων της Πολιτείας, καθώς και η καθημερινή αύξηση των προφορικών και γραπτών καταγγελιών των ασθενών, γεμίζει φόβο και αγωνία για το μέλλον, ενώ θέτει υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα των ασθενών με Κυστική Ίνωση στη θεραπεία και στη ζωή.