Λίγα 24ωρα πριν τη συνεδρίαση του Eurogroup, την προσεχή Δευτέρα, πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η σκληρή διαπραγματευτική τακτική της Αθήνας, με τη σθεναρή υποστήριξη της Κομισιόν, που επιβεβαιώνει ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι υπερκαλύπτονται, αρχίζει να αποδίδει καρπούς, καθώς η Γερμανία, αλλά και το ΔΝΤ αρχίζουν να υποχωρούν από πάγιες και ανελαστικές θέσεις τους.
Κορυφαίο στέλεχος του χριστιανοδημοκρατικού συνασπισμού, ο «σκληρός» Βαυαρός Μάνφρεντ Βέμπερ, που έχει κατ’ επανάληψη επιτεθεί στην ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά στον Αλέξη Τσίπρα, «αδειάζει» τον Β. Σόιμπλε, δηλώνοντας ότι το ελληνικό πρόγραμμα μπορεί να συνεχισθεί και χωρίς το ΔΝΤ, ενώ ο Πόουλ Τόμσεν προαναγγέλλει αλλαγές στις εκτιμήσεις του Ταμείου για την Ελλάδα, αν αποδειχθεί ότι ήταν αβάσιμες.
Σύμφωνα με χθεσινό πρωτοσέλιδο άρθρο της Süddeutsche Zeitung του Μονάχου, «ο κυβερνητικός συνασπισμός αλλάζει στάση αναφορικά με τη διάσωση της Ελλάδας». Ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στην Ευρωβουλή και αντιπρόεδρος των Βαυαρών εταίρων της Μέρκελ (CSU), Μάνφρεντ Βέμπερ, τονίζει σε δηλώσεις του στην εφημερίδα: «Από τη στιγμή που το ΔΝΤ εμμένει στο ενδεχόμενο κουρέματος, τότε θα πρέπει να το αφήσουμε να αποχωρήσει».
Είναι η πρώτη φορά που ένα κορυφαίο στέλεχος των Χριστιανοδημοκρατών θέτει σε αμφισβήτηση το αντιφατικό δόγμα που έχει επιβάλει στην Μέρκελ ο Β. Σόιμπλε, υποστηρίζοντας ότι είναι δυνατό να χρηματοδοτήσει το Ταμείο την Ελλάδα, χωρίς η Γερμανία να κάνει υποχωρήσεις για το θέμα του χρέους.
Αλλαγή θέσης, «κάρφωμα» Σόιμπλε
Όπως σημειώνει η SZ, σύμφωνα με την Deutsche Welle, η άποψη αυτή διά στόματος Βέμπερ, ο οποίος χαίρει της εμπιστοσύνης τόσο της καγκελαρίου Μέρκελ (CDU) όσο και του αρχηγού του CSU Χορστ Ζέεχοφερ, «θα πρέπει να εκληφθεί ως ένα σημαντικό μήνυμα. Κι αυτό επειδή ο ευρωπαίος πολιτικός, που είναι παράλληλα και αντιπρόεδρος του CSU, απομακρύνεται από την μέχρι πρότινος γερμανική θέση, ότι το ΔΝΤ θα πρέπει απαραίτητα να μετέχει στο τρέχον, τρίτο δανειακό πρόγραμμα».
Αυτή τη θέση, όμως, σημειώνει η εφημερίδα, πάντα εξέφραζαν τόσο η ‘Αγκελα Μέρκελ όσο και ο υπ. Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Σύμφωνα με τον Μ. Βέμπερ η συμμετοχή του ΔΝΤ «υπό τις μέχρι σήμερα συνθήκες ήταν πολύ χρήσιμη λόγω της τεχνογνωσίας του πάνω στην εξυγίανση υπερχρεωμένων χωρών. Αλλά τώρα οι όροι έχουν αλλάξει. Το ΔΝΤ επιμένει να θέτει ως όρο για τη συμμετοχή του ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους». Ωστόσο ο Βέμπερ θεωρεί ότι «κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά άδικο για άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες υλοποίησαν τους όρους των δικών τους προγραμμάτων διάσωσης χωρίς ελάφρυνση χρέους», εννοώντας την Ισπανία, την Ιρλανδία, την Κύπρο και την Πορτογαλία.
«Καρφώνοντας» τον Σόιμπλε, μάλιστα, ο Βέμπερ υπογραμμίζει: «Δεν μπορεί κάποιος συγχρόνως να είναι υπέρ του ΔΝΤ και κατά ενός κουρέματος του χρέους».
Τόμσεν: Ο «σκληρός»... μαλακώνει
Το ίδιο το ΔΝΤ, φαίνεται ότι αρχίζει να «λυγίζει», υπό το βάρος της σκληρής κριτικής που δέχεται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και ιδιαίτερα από την Κομισιόν για τις άκρως απαισιόδοξες εκτιμήσεις του για την Ελλάδα, που το οδηγούν να ζητάει την προκαταβολική νομοθέτηση υπερβολικών μέτρων λιτότητας.
Σε δηλώσεις του στη γερμανική οικονομική εφημερίδα, “Handelsblatt”, ο «τομεάρχης» Ευρώπης, Π. Τόμσεν, αφήνει να εννοηθεί ότι τον Απρίλιο, στις επόμενες εκτιμήσεις που θα γίνουν από το Ταμείο, με βάση τα τελικά στοιχεία για το 2016, ενδέχεται να υπάρξουν αναθεωρήσεις, εάν αποδειχθεί ότι ήταν εσφαλμένες οι προηγούμενες εκτιμήσεις.
Κοινοτικές πηγές σημειώνουν ότι αυτή η προαναγγελία πιθανής «σύγκλισης» του Ταμείου με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν αλλάζει το πολιτικό περιβάλλον της διαπραγμάτευσης με την Αθήνα, καθώς ενισχύεται το επιχείρημα της ελληνικής πλευράς ότι δεν μπορεί να ζητείται προκαταβολική νομοθέτηση μέτρων μεγάλου ύψους, επί τη βάσει στοιχείων και εκτιμήσεων, που το ίδιο το Ταμείο μπορεί πολύ σύντομα να αναγνωρίσει ότι ήταν εσφαλμένα.
Ορθή η απόφαση να μην κλείσει βιαστικά η αξιολόγηση
Κυβερνητικά στελέχη σχολιάζουν ότι επιβεβαιώνεται η ορθότητα της απόφασης της ελληνικής πλευράς να μην κλείσει βιαστικά την αξιολόγηση τον Δεκέμβριο, με την αποδοχή των απαιτήσεων του Ταμείου, καθώς αυτή την φορά φαίνεται ότι ο χρόνος λειτουργεί υπέρ των ελληνικών θέσεων, αφού επιβεβαιώνεται το πρόγραμμα εκτελείται με μεγάλες υπερκαλύψεις στόχων, οι οποίες διαψεύδουν πλήρως τη σταθερά απαισιόδοξη ανάγνωση των εξελίξεων από το ΔΝΤ.
Εξάλλου, υπογραμμίζουν ότι η υπέρβαση στα έσοδα του 2016 επιβεβαιώνεται ήδη και από την Τράπεζα της Ελλάδος (σχετικά μίλησε στη Βουλή ο Γιάννης Στουρνάρας) ότι δεν είναι συγκυριακή, αφού σε μεγάλο βαθμό (κατά 1,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με υπολογισμούς της ΤτΕ) προήλθε από την επέκταση της χρήσης πλαστικού χρήματος, που αποκάλυψε «αφανείς», μέχρι πρόσφατα, τζίρους και εισοδήματα.
Δεδομένου, μάλιστα, ότι φέτος κορυφώνεται η προσπάθεια για την υποχρεωτική επέκταση της χρήσης POS από επιχειρήσεις και επαγγελματίες, εκτιμάται ότι η εκτέλεση του προγράμματος βρίσκει ένα νέο, ισχυρό «σύμμαχο» και μπορεί πλέον να υποστηριχθεί βάσιμα ότι η επίτευξη του στόχου για πλεόνασμα 3,5% το 2018 μπορεί να έλθει χωρίς τα «βαριά» μέτρα που προτείνει ο Π. Τόμσεν.
Όλα αυτά, όπως υπογραμμίζουν κυβερνητικές πηγές, έχουν τεράστια σημασία ενόψει της πιθανής συνέχισης της διαπραγμάτευσης σε τεχνικό επίπεδο, μετά τις 20 Φεβρουαρίου, καθώς, όπως έχει τονίσει ο Γ. Ντάισελμπλουμ, στην καρδιά των συζητήσεων για το ελληνικό πρόγραμμα βρίσκεται η αξιολόγηση της υπεραπόδοσης του 2016. Όσο περισσότερο επιβεβαιώνεται ότι δεν ήταν μια συγκυριακή επιτυχία, τόσο αποδυναμώνεται η πίεση για μέτρα.