Κλιμακούμενες αντιδράσεις προκαλούν οι προωθούμενες αλλαγές στον ΕΟΠΥΥ, με περιορισμό των αρμοδιοτήτων του ΔΣ του Οργανισμού και εκχώρηση εσωτερικών λειτουργιών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, που θα μπορούν διαχειρίζονται τα περιουσιακά στοιχεία του, να ελέγχουν τις δαπάνες και να έχουν καθοριστικό ρόλο στη σύναψη συμβάσεων.
Πέραν του ότι αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας και τη φυσιογνωμία του μεγαλύτερου δημόσιου φορέα υγείας, οι αλλαγές αυτές αυτές συνεπάγονται μεγάλη – μη προσδιορίσιμη επί του παρόντος - οικονομική επιβάρυνση, η οποία σύμφωνα με τους υπολογισμούς στελεχών του μπορεί να φθάσει τα 300 εκατ. ευρώ ετησίως.
Το περίεργο είναι ότι επιχειρούνται μετά από μία περίοδο επιτυχούς και αποτελεσματικής λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ με ικανοποιητικές οικονομικές επιδόσεις, κι ενώ επί 9 μήνες παραμένει στο “τιμόνι”του μία προσωρινή Διοικήτρια-πρόεδρος ΔΣ, η τοποθέτηση της οποίας δεν έχει εγκριθεί από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής.
Αναθέσεις εν λευκώ
Στο δημόσιο σύστημα υγείας επικρατεί αναβρασμός, ενώ επικρίσεις διατυπώνονται και από στελέχη της ΝΔ, που θεωρούν ότι ανοίγουν “κερκόπορτες” για οργανωμένα συμφέροντα που εποφθαλμιούν κομμάτια της μεγάλης πίτας των 5,5 δσι. ευρώ που διαχειρίζεται ετησίως ο Οργανισμός.
Οπως επισημαίνεται, η δυνατότητα αναθέσεων σε ιδιώτες υπάρχει και με τον ισχύοντα νόμο. Τώρα όμως οι διατάξεις αυτές ενεργοποιούνται, το πεδίο αναθέσεων διευρύνεται, προστίθεται ένας ακαθόριστος τομέας υπηρεσιών νομικής φύσεως, ενώ δεν απαιτούνται εγκρίσεις υπουργών.
Ουσιαστικά ο ΕΟΠΥΥ θα λειτουργεί σαν ανώνυμη εταιρεία, με ΔΣ “περιορισμένης ευθύνης” και ψαλιδισμένων αρμοδιοτήτων, το οποίο όμως θα μπορεί να αποφασίζει εν λευκώ για αναθέσεις έργων, προμηθειών και συμβάσεων.
Σκανδαλώδης θεωρείται η νέα διάταξη-προσθήκη, που δίνει τη δυνατότητα στο ΔΣ του ΕΟΠΥΥ να αναθέτει σε ιδιώτες την εκπόνηση νομικών σχεδίων και τον νομικό έλεγχο διακηρύξεων και συμβατικών κειμένων για προμήθειες κλπ, ενώ:
- Εντός του ΕΟΠΥΥ λειτουργεί γραφείο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) - το οποίο μάλιστα πρόσφατα στελεχώθηκε πλήρως- και σύντομα πρόκειται να συσταθεί δεύτερο γραφείο ΝΣΚ στον ΕΟΠΥΥ Θεσσαλονίκης
- Υπάρχει δημόσιο μητρώο ιδιωτών δικηγόρων, με τους οποίους συνεργάζεται ο Οργανισμός.
Η στόχευση
Παράγοντες της ΝΔ που γνωρίζουν τα ζητήματα του τομέα υγείας εκφράζουν την άποψη ότι με τις κατ' επιλογήν αναθέσεις σε ιδιώτες και σε δικηγορικές εταιρείες, η Διοίκηση του ΕΟΠΥΥ – και η κυβέρνηση – θα μπορούν να εκμαιεύουν τις νομικές γνωμοδοτήσεις που επιθυμούν, για την απρόσκοπτη υλοποίηση σχεδιασμών τους - ή ακόμη και για αναθέσεις και συμβάσεις αμφισβητούμενης νομιμότητας
Από πολλές πλευρές εκφράζονται φόβοι ότι οι σχεδιαζόμενες αλλαγές αποτελούν δείγμα προθέσεων της κυβέρνησης, η οποία δίνει κατευθυντήριες γραμμές στους δημόσιους φορείς υγείας για στενότερη συνεργασία με ιδιωτικές επιχειρήσεις, σταδιακή εκχώρηση λειτουργιών και εργασιών κλπ.
Οπως αποκαλύφθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση έχει ετοιμάσει σχέδιο νόμου, το οποίο κρατήθηκε επιμελώς μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Με πρωτοβουλία της Διοίκησης του ΕΟΠΥΥ διακινήθηκε εσωτερικά, προκειμένου να γίνει η αναγκαία “ζύμωση” και να προετοιμαστούν τα στελέχη του για τις επερχόμενες αλλαγές. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ένα ακόμη ν/σ καταρτίζεται από το υπουργείο Υγείας για στενότερη συνεργασία δημόσιων φορέων και ιδιωτικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών Υγείας.
Χωρίς υπουργική έγκριση
Στις σφοδρές επικρίσεις που διατυπώθηκαν από ΜΜΕ και την αντιπολίτευση, η κυβέρνηση απάντησε εμμέσως διά στόματος της Διοίκησης του ΕΟΠΥΥ, η οποία έσπευσε να διευκρινίσει ότι με το επίμαχο σχέδιο νόμου επέρχεται μόνον μία “επουσιώδης” αλλαγή και γίνεται μία προσθήκη σε διατάξεις που έχουν θεσπισθεί από το 2011. Ειδικότερα:
Απαλείφεται η διάταξη που προβλέπει ότι οι αποφάσεις του ΔΣ για αναθέσεις έργων και προμηθειών υπόκεινται στην έγκριση των υπουργών Υγείας και Εργασίας-Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η διοίκηση του Οργανισμού υποστηρίζει ότι η διάταξη καταργείται επειδή ο ΕΟΠΥΥ δεν εποπτεύεται από τον υπουργό Εργασίας, ενώ όλες οι αναθέσεις του υλοποιούνται «στο πλαίσιο του εγκεκριμένου από το υπουργείο Υγείας προϋπολογισμού».
Προστίθεται διάταξη με την οποία εξουσιοδοτείται το ΔΣ «να αναθέτει σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα τον νομικό έλεγχο των νομικών σχεδίων, διακηρύξεων, συμβατικών κειμένων και νομικών μελετών επί των ζητημάτων που άπτονται ιδίως των Διευθύνσεων Προμηθειών» .
Η διάταξη αυτή προστίθεται στον ισχύοντα από το 2011 νόμο που προβλέπει ότι με απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου ο ΕΟΠΥΥ μπορεί να αναθέτει τις ακόλουθες εργασίες:
α) Τη μελέτη, καταγραφή, αποτίμηση, αξιολόγηση και υποβολή προτάσεων για αξιοποίηση των περιουσιακών του στοιχείων
β) Τη διοικητική και οικονομική οργάνωση των υπηρεσιών τους
γ) Το κλείσιμο των ισολογισμών-απολογισμών και τη λογιστική εν γένει ενημέρωση
δ) Την καταχώρηση και επεξεργασία στοιχείων στα μηχανογραφικά τους προγράμματα
ε) Τον έλεγχο των δαπανών υγείας
Μπίζνες με ιδιώτες
Οι προηγούμενες διοικήσεις του ΕΟΠΥΥ δεν είχαν “αξιοποιήσει” αυτές τις δυνατότητες. Τώρα οι αναθέσεις εργασιών, εσωτερικών λειτουργιών και προμηθειών φαίνεται ότι γίνονται κατευθυντήρια γραμμή, στο πλαίσιο ευρύτερων κυβερνητικών σχεδιασμών για ιδιωτικοποίηση “κομματιών” του δημόσιου τομέα υγείας.
Ενδειξη προθέσεων αποτελεί η σχεδιαζόμενη ανάθεση σε εταιρείες όλων των εργασιών μηχανογράφησης, λογιστικής υποστήριξης και ελέγχου δαπανών, με σημαντική οικονομική επιβάρυνση για τον Οργανισμό.
