Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Moody'sμ αναφορικά με το οικονομικό μέλλον πολλών κρατών της Ευρωζώνης, επισημαίνοντας πως τα περιθώρια ευελιξίας στους προϋπολογισμούς, όλο και περιορίζονται, σε σχέση με την περίοδο πριν το ξέσπασμα της κρίσης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με νέα έκθεση της Moody’s, επισημαίνεται πως για τις χώρες που ήδη είχαν υψηλό επίπεδο χρέους, ο συνδυασμός των αυξημένων δαπανών κοινωνικής πρόνοιας και η επιβράδυνση των εσόδων από τους κυκλικούς άμεσους φόρους, θα μειώσει τις επιλογές πολιτικής που θα έχουν για να αντιμετωπίσουν μελλοντικά δυσμενείς συνθήκες.
Η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Κύπρος έχουν «δει» τη μεγαλύτερη αύξηση των υποχρεωτικών δαπανών τους, ενώ μόνο η Μάλτα, η Γερμανία και το Λουξεμβούργο σημείωσαν βελτίωση από το 2008.
«Μια αύξηση στις υποχρεωτικές δαπάνες για τόκους, μισθούς, επιδοτήσεις και κοινωνικά επιδόματα από το 2008 σημαίνει πως ένας αριθμός κρατικών προϋπολογισμών είναι πιο αυστηροί απ’ ότι πριν την χρηματοοικονομική κρίση», σημειώνει ο αντιπρόεδρος της Moody’s, Evan Wohlmann, ένας εκ των συντακτών της έκθεσης.
«Οι υψηλότερες κοινωνικές δαπάνες και μια επιβράδυνση στα φορολογικά έσοδα θα περιορίσουν τις επιλογές πολιτικής που έχουν διαθέσιμες οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης και θα εμφανίσουν πιστωτικούς κινδύνους για τις κυβερνήσεις αυτές που ήδη έχουν αυξημένα επίπεδα χρέους».
Στην έκθεση σημειώνεται, όπως μεταδίδει το euro2day.gr, πως η ικανότητα των κυβερνήσεων να αντιδράσουν σε δύσκολες συνθήκες και να αποτρέψουν –ή να περιορίσουν- την επιδείνωση των πιστωτικών προφίλ τους, βασίζεται εν μέρει στο περιθώριο ευελιξίας που έχουν για τις δαπάνες. Κατά την άποψη της Moody’s, η ευελιξία στις δαπάνες καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη δομή των κρατικών δαπανών, καθώς ορισμένοι τομείς δαπανών είναι πιο δύσκολο να προσαρμοστούν από άλλους.
Αν και τα ονομαστικά ελλείμματα του προϋπολογισμού έχουν μειωθεί, το συνολικό μερίδιο των υποχρεωτικών δαπανών στους προϋπολογισμούς της ευρωζώνης έχει στην πραγματικότητα αυξηθεί στο 76,3% των συνολικών δαπανών από 74,5% που ήταν το 2008. Αυτή η αύξηση αντανακλά κυρίως την αύξηση των δαπανών για κοινωνική ασφάλιση και βοήθεια, για συντάξεις, για την παιδεία και για την υγεία στο 23% του ΑΕΠ το 2017 από 21% το 2008.
Η αυξημένη εξάρτηση των κυβερνήσεων της ευρωζώνης από πιο κυκλικά έσοδα άμεσης φορολόγησης, όπως οι φόροι εισοδήματος και η φορολογία των επιχειρήσεων, από το 2009, είναι πιθανό να κλιμακώσει τις προκλήσεις για τους προϋπολογισμούς καθώς θα αλλάζει ο οικονομικός κύκλος.
Η Moody’s αναμένει ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης να επιβραδυνθεί στο 1,5% το 2021, ενώ η διαρθρωτική δημοσιονομική θέση πιθανόν να επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια.
Αν υπάρξει υποαπόδοση στα έσοδα, ορισμένες κυβερνήσεις μπορεί να έρθουν αντιμέτωπες με το δύσκολο έργο της προσπάθειας εξοικονόμησης από μια σχετικά αυστηρή δομή δαπανών. Καθώς οι υποχρεωτικές δαπάνες αργούν να προσαρμοστούν σε περιόδους οικονομικής ύφεσης και είναι πολιτικά ευαίσθητες, οι προϋπολογισμοί της ευρωζώνης σε μεγάλο βαθμό έχουν γίνει πιο αυστηροί.
Κατά τη Moody’s, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Ιταλία θα έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο υποχρεωτικών δαπανών μέχρι το 2021. Χώρες η ευελιξία στις δαπάνες των οποίων περιορίστηκε το περισσότερο από το 2008 μέχρι το 2017, θα δουν σημαντική βελτίωση, όμως όχι τόση ώστε να αντισταθμιστεί η επιδείνωση που σημειώθηκε από το 2008.
