Προειδοποίηση για τους κινδύνους που δημιουργεί για το τραπεζικό σύστημα το νέο «βουνό» προβληματικών δανείων που θα δημιουργήσει η κρίση του κορονοϊού απηύθυνε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, προβλέποντας ότι ένα μεγάλο ποσοστό των δανείων που μπήκαν σε αναστολή λόγω της πανδημίας θα περάσουν στην κατηγορία των «κόκκινων», αφήνοντας τις τράπεζες «φορτωμένες» με προβληματικά δάνεια έως και 45 δισ. ευρώ, ακόμη και μετά την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου «Ηρακλής».
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Τράπεζας της Ελλάδος, τα «κορονοδάνεια», δηλαδή όσα δάνεια μπήκαν σε αναστολή πληρωμής λόγω της κρίσης του κορονοϊού θα αυξήσουν σημαντικά το συνολικό όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς, όπως υπολογίζει η ΤτΕ, από τα 20 δισ. ευρώ δανείων που έχουν περιληφθεί στο μορατόριουμ έως και τα μισά (8 - 10 δισ. ευρώ) θα «κοκκινίσουν» μετά τη λήξη της αναστολής των πληρωμών. Σημειώνεται ότι το πρόβλημα αυτό απασχολεί έντονα και τις τράπεζες, που προσανατολίζονται σε νέες διευκολύνσεις («κούρεμα» δόσεων) μετά τη λήξη του μορατόριουμ, χωρίς να έχουν λάβει οριστικές αποφάσεις.
Όπως προκύπτει από τη σημερινή παρέμβαση του Γιάννη Στουρνάρα σε διαδικτυακή εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών, η γενιά προβληματικών δανείων που αφήνει πίσω της η κρίση του κορονοϊού καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη να «στηθεί» μια bad bank από τις αρχές του επόμενου χρόνου, καθώς το σχέδιο «Ηρακλής», με την παροχή εγγυήσεων σε τιτλοποιήσεις, δεν είναι αρκετό για να λύσει το πρόβλημα, δηλαδή να οδηγήσει σε μείωση του ποσοστού των «κόκκινων» δανείων κοντά στο 5%, που είναι ο μέσος όρος της ευρωζώνης, σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως ανέφερε ο κ. Στουρνάρας, στο τέλος του α' εξαμήνου, ακόμη και μετά τις μειώσεις στα «κόκκινα» δάνεια που πέτυχαν οι τράπεζες με τιτλοποιήσεις και πωλήσεις δανείων, έφθαναν τα 60 δισ. ευρώ. Ακόμη και μετά από μια επιτυχημένη εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής», στην ΤτΕ εκτιμούν ότι θα μείνει ένα απόθεμα προβληματικών δανείων της τάξεως των 40 - 45 δισ.ευρώ, που θα μπορέσουν να περάσουν στη διαχείριση της bad bank.
Σε μια προσπάθεια να ξεπερασθούν οι αντιρρήσεις από το χώρο των τραπεζών, αλλά και της κυβέρνησης στο σχέδιο για την bad bank, ο κ. Στουρνάρας τόνισε σήμερα ότι το σχέδιο της ΤτΕ έχει τύχει επεξεργασίας από τρεις οίκους (Rothchild, Delloite, Boston Consulting) και είναι «καλοδουλεμένο». Υπογράμμισε επίσης, ότι οι τράπεζες δεν θα χρειασθεί να γράψουν αμέσως ζημιές από τη μεταβίβαση των «κόκκινων» δανείων στην bad bank, αφού αυτές θα αναγνωρισθούν σταδιακά. Όσον αφορά τις ανησυχίες για το θέμα της κρατικής ενίσχυσης και το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του κοινοτικού κανονισμού για το «κούρεμα» καταθέσεων, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι δεν τίθεται θέμα ενίσχυσης των τραπεζών από το κράτος, αφού αυτές θα υποστούν τελικά τις ζημιές.
Αναλυτικότερα, στο σκέλος της ομιλίας του που αναφέρθηκε στα θέματα των τραπεζών, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι:
- Οι συνθήκες ρευστότητας παραμένουν πολύ θετικές, με σημαντική αύξηση των καταθέσεων. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως (α) στον όγκο των ΜΕΔ: 60 δισεκ. ευρώ με στοιχεία α’ εξαμήνου 2020, (β) στην ποιότητα των κεφαλαίων των τραπεζών λόγω του αυξανόμενου ποσοστού της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης (DTC) στα συνολικά εποπτικά κεφάλαιά τους, (γ) στον κίνδυνο ξαφνικής αύξησης των ΜΕΔ (cliff effect) μετά το τέλος των moratoria, ο οποίος μπορεί να αποφευχθεί εφόσον οι τράπεζες αναλάβουν εγκαίρως τις απαραίτητες προβλέψεις.
- Η εφαρμογή του σχεδίου Ηρακλής έχει πολύ θετικά αποτελέσματα αλλά: (α) δεν επαρκεί από μόνο του λόγω του όγκου των ΜΕΔ και (β) δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το πρόβλημα της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης. Απαιτείται και συμπληρωματική λύση που αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και τα δύο προβλήματα.
- Η Τράπεζα της Ελλάδος και οι σύμβουλοί της (Rothschild, BCG, Deloitte) έχουν προετοιμάσει μία λύση η οποία στηρίζεται σε μία Εταιρεία Διαχείρισης Ενεργητικού (AMC) στην οποία θα μεταφερθούν σε εθελοντική βάση, αρχικά στην λογιστική τους αξία, τα ΜΕΔ που θα περισσέψουν μετά την εφαρμογή του σχεδίου Ηρακλής στις τράπεζες, και αυτά που θα δημιουργηθούν από την πανδημία (περίπου 8-10 δισεκ. ευρώ). Το σύνολο των δύο αυτών κατηγοριών ΜΕΔ εκτιμάται σε 40-45 δισεκ. ευρώ περίπου.
- Το σχέδιο προβλέπει σταδιακή απορρόφηση των ζημιών των τραπεζών σε ικανό βάθος χρόνου, ενώ η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση θα ενεργοποιείται όταν παρουσιάζονται ζημιές. Επίσης η Εταιρία Διαχείρισης Ενεργητικού θα χρησιμοποιήσει την υποδομή των servicers που έχει ήδη δημιουργηθεί. Το σχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στην κυβέρνηση και στους αρμόδιους ευρωπαϊκούς θεσμούς προς το τέλος Σεπτεμβρίου.