«Καμία γυναίκα δεν επιτρέπεται πλέον να νοσήσει από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας» είναι το νέο μήνυμα ασθενών και επιστημόνων, όπως τονίσθηκε στo πλαίσιο της 10ης Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης για τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας με την καμπάνια ενημέρωσης: ‘’Ενημερώσου, Προφυλάξου, Εμβολιάσου” που διοργάνωσε ο Όμιλος Εθελοντών Κατά του Καρκίνου – ΑγκαλιάΖΩ.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ECCA στην Ελλάδα, Καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρο της Ελληνικής HPV Εταιρείας κ. Θεόδωρο Αγοραστό, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στην δράση του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV), o oποίος μεταδίδεται σε άνδρες και γυναίκες συνήθως με την σεξουαλική επαφή. Ο ιός HPV προσβάλλει παιδιά, εφήβους, άνδρες και γυναίκες και προκαλεί καρκίνο και καλοήθεις αλλοιώσεις όχι μόνο στον τράχηλο της μήτρας, αλλά και στον κόλπο, στο αιδοίο, στον πρωκτό, στο πέος, στην στοματική κοιλότητα, στις αμυγδαλές, στον φάρυγγα, στον λάρυγγα, και πιθανόν και σε άλλα πέριξ όργανα του σώματος και των δύο φύλων, σε ποσοστά που κυμαίνονται από 30% έως 90%. Όπως ανέφερε ο κ. Αγοραστός, το τεστ Παπανικολάου για τον προληπτικό έλεγχο των γυναικών τείνει να αντικατασταθεί μέσα στα επόμενα χρόνια από το λεγόμενο HPV test, δηλαδή μια εξέταση για την ανίχνευση της παρουσίας καρκινογόνων τύπων του HPV στον τράχηλο της μήτρας των γυναικών, λόγω μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας του δευτέρου σε σχέση με το πρώτο. Ενώ όπως είπε, μία πολυκεντρική μελέτη που έγινε στη χώρα μας επιβεβαιώνει την υπεροχή του HPV test έναντι του τεστ Παπανικολάου.
Σύμφωνα με τον κ. Αγοραστό η χρήση του HPV test (κάθε 3-5 χρόνια) θα έχει ως αποτέλεσμα και χαμηλότερο κόστος, σε σχέση με την εφαρμογή του τεστ Παπανικολάου, αλλά και μικρότερη επιβάρυνση των γυναικών. Ενώ, η αυτο-λήψη κολποτραχηλικού δείγματος για HPV test (self-sampling) είναι μια εναλλακτική προοπτική για χώρες με μικρό ποσοστό συμμετοχής του γυναικείου πληθυσμού στον τακτικό προληπτικό έλεγχο.
Λύση ο εμβολιασμός
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Καθηγητής Παιδιατρικής, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, Πρόεδρος της Παγκόσμιας Ευρωπαϊκής Παιδιατρικής Εταιρείας κ. Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, τα εμβόλια σώζουν ζωές. Έχει αποδειχθεί ότι ο εμβολιασμός είναι η ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη ιατρική παρέμβαση που έχει ποτέ ανακαλυφθεί. Η λοίμωξη από τον ιό HPV είναι πολύ συχνή. Υπολογίζεται ότι 8 στις 10 γυναίκες, ξεκινώντας από την εφηβεία, έρχονται σε επαφή με τον ιό HPV στη διάρκεια της ζωής τους. Η λοίμωξη από τον ιό HPV στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρεί από μόνη της χωρίς να προκαλέσει βλάβη. Άλλες φορές όμως παραμένει στον οργανισμό, προκαλώντας σοβαρά νοσήματα. Ο ιός HPV έχει την ιδιαιτερότητα να είναι ο μοναδικός αιτιολογικός παράγοντας για την πρόκληση μίας συχνής μορφής καρκίνου, του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ο ιός HPV όμως, προκαλεί επίσης μεγάλο αριθμό και άλλων σοβαρών νοσημάτων και σε γυναίκες αλλά και σε άντρες, όπως καρκίνο του αιδοίου, κόλπου, πέους, πρωκτού και γεννητικά κονδυλώματα, ενώ επιπλέον ευθύνεται για ορισμένες μορφές καρκίνου στοματοφάρυγγα, στοματικής κοιλότητας και λάρυγγα. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας είναι ο εμβολιασμός, καθώς η λοίμωξη από τον ιό δεν μπορεί να προληφθεί με κανέναν άλλο τρόπο. Τόσο οι μελέτες όσο και η εμπειρία από τη χορήγηση του σε εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες (έχουν χορηγηθεί πάνω από 200 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου παγκοσμίως), μεταξύ των οποίων και εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες στην Ελλάδα, έδειξαν ότι τα εμβόλια έναντι του ιού HPV είναι ασφαλή. Άλλωστε η ασφάλεια του εμβολίου έναντι του ιού HPV έχει επανειλημμένως διακηρυχτεί από όλες τις Αρχές Υγείας παγκοσμίως.
Όπως λέει, το ενθαρρυντικό είναι ότι στη χώρα μας παρατηρείται αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης το τελευταίο διάστημα. Στις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες - όπως η σημερινή - η πρόληψη μέσω του εμβολιασμού αποτελεί τη σημαντικότερη επένδυση για την προστασία της υγείας των γυναικών. Γι’ αυτό πρέπει να κρατήσουμε το θετικό μήνυμα: o καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να αποτελέσει παρελθόν με το συνδυασμό εμβολιασμού όσο νωρίτερα γίνεται και τακτικού ελέγχου με τεστ Παπανικολάου στην ενήλικη ζωή.
Καλύτερα να ακολουθεί κανείς την ασφαλή οδό, παρά να το μετανιώσει αργότερα! (“Better safe than sorry!”».
Ο Καθηγητής κ. Δ. Λουτράδης, Δ/ντης Ά Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα» δήλωσε ότι παρά τα οργανωμένα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου με τη χρήση του τεστ Παπανικολάου και παρά το γεγονός ότι η ευρεία χρήση του έχει οδηγήσει στη μείωση της νοσηρότητος κατά 70% περίπου, τα ποσοστά θνησιμότητας του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παραμένουν υψηλά, ιδιαίτερα σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Τόνισε επίσης, ότι παρά τις αρχικές επιφυλάξεις που υπήρχαν για τον εμβολιασμό, τόσο από την κοινωνία όσο και από τον ιατρικό κόσμο, φαίνεται ότι τα εμβόλια αποτελούν πλέον το σύγχρονο όπλο έναντι της νόσου, εφόσον ήδη διαπιστώνεται ότι το ποσοστό εφήβων ανδρών και γυναικών που εμβολιάζονται τα τελευταία έτη, ολοένα και αυξάνεται παγκοσμίως. Ως εκτούτου, νέες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας με πρώιμο καρκίνο τραχήλου μήτρας και επιθυμία για μελλοντική τεκνοποίηση, έχουν πλέον τη δυνατότητα με σύγχρονες χειρουργικές μεθόδους να διατηρήσουν τη γονιμότητα και την αναπαραγωγική τους δραστηριότητα, σε εξειδικευμένα και έμπειρα κέντρα».
Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών στην Ελλάδα αυξάνεται η εμβολιαστική κάλυψη κατά του HPV. Με βάση το νέο εθνικό πρόγραμμα, ο εμβολιασμός συστήνεται σε ακόμα μικρότερη ηλικία στους έφηβους, από τα 11 έτη αντί για τα 12 έτη. Από τα 11 έως τα 15 έτη, το εμβόλιο θα γίνεται σε δύο δόσεις με μεσοδιάστημα 6 μηνών. Για τις ηλικίες μετά τα 15 έτη χορηγούνται 3 δόσεις του εμβολίου. Το εμβόλιο μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2016 θα χορηγείται στις γυναίκες 18-26 ετών δωρεάν, επομένως θα πρέπει να εμβολιασθούν όλες οι γυναίκες που θέλουν να κάνουν χρήση της δωρεάν χορήγησής του. Μετά το 2016 το εμβόλιο θα χορηγείται δωρεάν μόνο στα κορίτσια ηλικίας 11-18 ετών. Τέλος, υπάρχει σύσταση εμβολιασμού και σε ομοφυλόφιλους άνδρες ηλικίας 18-26 ετών.
Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντόπουλο, το εμβόλιο έναντι του ιού HPV αποτελεί εμβόλιο ρουτίνας για τα κορίτσια ηλικίας 11-15 ετών. Η ηλικία αυτή, και κατά προτίμηση η ηλικία των 11-12 ετών, είναι η περίοδος όπου ολοκληρώνεται όλη η σειρά των εμβολίων του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών, καθώς τόσο η ανταπόκριση του οργανισμού στους εμβολιασμούς όσο και η συμμόρφωση των εφήβων στις ιατρικές οδηγίες, είναι υψηλές. Σε περίπτωση που χαθεί η ευκαιρία να γίνει το εμβόλιο σε αυτή τη χρονική συγκυρία, τότε μεταβαίνουμε στην ηλικία των μεγαλύτερων εφήβων.
Ωστόσο «Είναι λάθος να θεωρείται από τους γονείς ότι το εμβόλιο αποτελεί διαβατήριο για έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας» τονίζει κλείνοντας ο καθηγητής.
Ανθή Αγγελοπούλου