Μια ελληνοαμερικανική συμφωνία στρατηγικής σημασίας για το μέλλον του Πολεμικού Ναυτικού βρίσκεται στα αρχικά στάδια διαπραγματεύσεων με την Ουάσιγκτον. Οι συζητήσεις αφορούν την απόκτηση από την Ελλάδα φρεγατών που ανήκουν στην τελευταία γενιά αντίστοιχων πλοίων του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, την κλάση Constellation (FFG-62), τις οποίες παράγει στο Ουισκόνσιν η ιταλική Fincantieri, που έχει αναλάβει και το αμυντικό τμήμα των Ναυπηγείων Ελευσίνας.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να εξισορροπήσει μελλοντικά τα πλεονεκτήματα ισχύος στη θάλασσα που έχει αποκτήσει η Τουρκία με το μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα του ναυτικού της. Το ατού που δίνει στη χώρα η συζητούμενη συμφωνία με τους Αμερικανούς είναι ότι, σε αντίθεση με την αντίστοιχη συμφωνία για τις γαλλικές φρεγάτες, προβλέπεται συμπαραγωγή στην Ελλάδα, κάτι που θα επιτρέψει εξοικονομήσεις κόστους, αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας, μεταφορά τεχνογνωσίας στα Ναυπηγεία Ελευσίνας και μεγαλύτερη συμμετοχή στην τελική διαμόρφωση των φρεγατών.
Οι αμερικανικές φρεγάτες θα αποτελέσουν μακροπρόθεσμα μια πολύ καλή λύση για το Πολεμικό Ναυτικό, ενώ τα κενά στη δομή του θα καλυφθούν τα επόμενα χρόνια πρωτίστως από τις τρεις γαλλικές φρεγάτες, αλλά και από τις MEKO που οδεύουν σε εκσυγχρονισμό, καθώς και από τα μικρότερα πλοία LCS που ανακοινώθηκε ότι θα παραχωρήσουν δωρεάν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα.
Ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας, επιβεβαίωσε σήμερα ότι έγινε το πρώτο βήμα στις διαπραγματεύσεις για τις FFG-62, τονίζοντας (σε κοινές δηλώσεις με τον Κύπριο ομόλογό του): «Συζητάμε με τις ΗΠΑ για τον κοινό σχεδιασμό και τη συμπαραγωγή των φρεγατών νέας γενιάς Constellation. Ήδη, παρελήφθη από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού επιστολή του Ναυτικού των ΗΠΑ, καταρχήν αποδοχής του ενδιαφέροντος της Ελλάδας για τον σχεδιασμό και τη συμπαραγωγή έως 7 νέων φρεγατών κλάσης Constellation στα ελληνικά ναυπηγεία.
Η Ελλάδα, εφόσον υπάρξει συμφωνία, θα μπορούσε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα αυτό ευθύς εξ αρχής, δηλαδή από τον σχεδιασμό του, σύμφωνα με τις ανάγκες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, σε ένα τεράστιο άλμα για τον Στόλο μας, αλλά και για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία».
Το πρόγραμμα για τις νέες αμερικανικές φρεγάτες «τρέχει» στις ΗΠΑ η ιταλική Fincantieri, που κέρδισε τον αντίστοιχο διαγωνισμό, με μια πρόταση για τροποποίηση της φρεγάτας τύπου FREMM, την οποία έχει αναπτύξει στην Ιταλία και χρησιμοποιείται και από το Πολεμικό Ναυτικό της Γαλλίας. Οι Αμερικανοί, έχοντας αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα σε προηγούμενα εξοπλιστικά προγράμματα του Ναυτικού, όπου αυτό για τα LCS, επέλεξαν μια δοκιμασμένη στην Ευρώπη λύση, η οποία βεβαίως τροποποιήθηκε σημαντικά για να «φιλοξενηθούν» αμερικανικά υπερσύχρονα συστήματα, όπως το Aegis.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική συμμετοχή στο σχεδιασμό μιας φρεγάτας FFG-62 θα αφορά πρωτίστως την ενίσχυση των οπλικών συστημάτων, ώστε να διαμορφωθεί ένα πλοίο με βαρύ οπλισμό, κατάλληλο για τις ιδιαίτερες επιχειρησιακές απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού στις ιδιαίτερες συνθήκες του Αιγαίου και της Αν. Μεσογείου. Στη διαμόρφωσή τους για το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό, οι φρεγάτες έχουν σχετικά ελαφρύ οπλισμό.
Η ιταλική Fincantieri αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας για την υπό συζήτηση συνεργασία στις φρεγάτες. Όχι μόνο επειδή «τρέχει» το αμερικανικό πρόγραμμα, αλλά και επειδή έχει καταλήξει σε συμφωνία με την Onex για να αναλάβει το στρατιωτικό κομμάτι των Ναυπηγείων Ελευσίνας. Η συμφωνία, που είχε ανακοινωθεί τον Δεκέμβριο του 2022, ήταν αρχικά προσανατολισμένη στο πρόγραμμα για τις κορβέτες του Πολεμικού Ναυτικού, ένα πρόγραμμα υψηλού κόστους, άνω των 2 δισ. ευρώ, που φαίνεται ότι πλέον παγώνει επ' αόριστον.
Η συμφωνία Onex - Fincantieri για την Ελευσίνα προέβλεπε, μεταξύ άλλων, και τη μεταφορά τεχνογνωσίας για παραγωγή των κορβετών, αλλά πλέον όλα δείχνουν ότι θα γίνει ανάλογη μεταφορά τεχνογνωσίας που θα αφορά τις φρεγάτες. Ειδικότερα, η συμφωνία προέβλεπε:
- Την κατασκευή 2+1 τελευταίας τεχνολογίας και υψηλών προδιαγραφών κορβετών στα Ναυπηγεία Onex Elefsis και τις απαραίτητες αναβαθμίσεις, βελτιώσεις, τεχνογνωσία & μεταφορά τεχνολογίας, εξοπλισμού, που υπολογίζεται περίπου στα 80 εκατομμύρια ευρώ.
- Τη δημιουργία 2.500 άμεσων και έμμεσων νέων θέσεων εργασίας στη ναυπηγική βιομηχανία.
- Τη συνεργασία με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική οικονομία και άμυνα, ενώ ενισχύει την προοπτική περαιτέρω συνεργασίας των δύο Ομίλων σε μελλοντικά προγράμματα κατασκευής πολεμικών και εμπορικών πλοίων.