Η Ισπανία και το Μαρόκο δεσμεύθηκαν «να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο» στις διμερείς τους σχέσεις που είχαν ανασταλεί επί ένα χρόνο, μετά τη στροφή της Μαδρίτης στο θέμα της Δυτικής Σαχάρας, στη διάρκεια της χθεσινής επίσκεψης του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ.
«Συμφωνήσαμε να ορίσουμε έναν βιώσιμο και φιλόδοξο οδικό χάρτη», επεσήμανε ο Σάντσεθ στους δημοσιογράφους, χαρακτηρίζοντας τις συνομιλίες που είχε «ιστορική στιγμή».
Συνοδευόμενος από τον Ισπανό υπουργό Εξωτερικών Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες ο Ισπανός πρωθυπουργός έγινε δεκτός από τον βασιλιά του Μαρόκου Μοχάμεντ Στ’ και στη συνέχεια παρακάθισε στο «ιφτάρ», το βραδινό γεύμα που σπάει τη νηστεία του Ραμαζανιού, που οργανώθηκε προς τιμήν του.
Σε κοινή τους ανακοίνωση ο Μαροκινός βασιλιάς και ο Ισπανός πρωθυπουργός συμφώνησαν να «εγκαινιάσουν ένα νέο κεφάλαιο στις διμερείς σχέσεις».
Η εξομάλυνση των σχέσεων Ισπανίας-Μαρόκου κατέστη δυνατή μετά την απόφαση της Μαδρίτης να στηρίξει το σχέδιο του Ραμπάτ σχετικά με την αυτονομία της Δυτικής Σαχάρας.
Η Ισπανία «αναγνωρίζει τη σημασία του ζητήματος της Σαχάρας για το Μαρόκο καθώς και τις σοβαρές και αξιόπιστες προσπάθειές του στο πλαίσιο του ΟΗΕ προκειμένου να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση», τόνιζε η κοινή ανακοίνωση.
«Προς αυτή την κατεύθυνση η Ισπανία θεωρεί την πρωτοβουλία του Μαρόκου περί αυτονομίας, η οποία παρουσιάστηκε το 2007, ως την πιο σοβαρή, ρεαλιστική και αξιόπιστη βάση για την επίλυση της διαφοράς», πρόσθετε.
Μεγάλη διπλωματική διαμάχη μεταξύ του Ραμπάτ και της Μαδρίτης εξελισσόταν από τον Απρίλιο του 2021 μετά την υποδοχή στην Ισπανία για να νοσηλευτεί για την covid-19 του αρχηγού του Πολισάριο Μπραχίμ Γκάλι. Αυτή οδήγησε στη μαζική άφιξη, τον Μάιο του 2021, μεταναστών μαροκινής καταγωγής στον ισπανικό θύλακα της Θέουτα (βόρειο Μαρόκο), που εκμεταλλεύτηκαν τη χαλάρωση της επιτήρησης των συνόρων από την πλευρά του Μαρόκου.
Η σύγκρουση της Δυτικής Σαχάρας, πρώην ισπανικής αποικίας που θεωρείται «μη αυτόνομο έδαφος» από τον ΟΗΕ, φέρνει αντιμέτωπο εδώ και δεκαετίες το Μαρόκο με τους αυτονομιστές Σαχράουι του Μετώπου Πολισάριο, που υποστηρίζονται από το Αλγέρι.
Το Ραμπάτ, το οποίο ελέγχει σχεδόν το 80% του εδάφους αυτού, προτείνει ένα σχέδιο αυτονομίας υπό την κυριαρχία του, ενώ το Πολισάριο ζητεί δημοψήφισμα αυτοδιάθεσης, το οποίο προβλεπόταν κατά την υπογραφή της εκεχειρίας το 1991 αλλά ουδέποτε πραγματοποιήθηκε.
Η Ισπανία, πολύ εξαρτημένη από τις προμήθειες αλγερινού φυσικού αερίου, άλλαξε ριζικά θέση σε αυτό το ευαίσθητο θέμα στα μέσα Μαρτίου, υποστηρίζοντας για πρώτη φορά δημόσια τη θέση του Μαρόκου για ένα σχέδιο αυτονομίας για τη Δυτική Σαχάρα, ενώ πάντα υποστήριζε την ουδετερότητα μεταξύ του Ραμπάτ και των αυτονομιστών Σαχράουι του Μετώπου Πολισάριο.
Αν και ο Σάντσεθ αρνήθηκε ότι η κυβέρνησή του έκανε «στροφή» σε αυτό το θέμα, δέχθηκε επικρίσεις από τους συμμάχους του στην αριστερά, αλλά και από την ισπανική αντιπολίτευση, όπως και από το Πολισάριο και το Αλγέρι, το οποίο προμηθεύει περισσότερο από το 40% του φυσικού αερίου που εισάγει η Ισπανία.
Η αλγερινή εφημερίδα L’ Expression είχε καταγγείλει χθες Πέμπτη «το επικίνδυνο παιχνίδι του Σάντσεθ το οποίο οξύνει την ένταση στην περιοχή».