Υποχρεωτική καθίσταται η ασφαλιστική ενημερότητα για δάνεια άνω των 6.000 ευρώ, ή για είσπραξη ποσών άνω των 3.000 ευρώ από το δημόσιο, με διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τις ρυθμίσεις των χρεών προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η ασφαλιστική ενημερότητα θα είναι επίσης απαραίτητη στις μεταβιβάσεις ακινήτων και αυτοκινήτων, για την απόκτηση εταιρικών μεριδίων, καθώς και για μεταγραφές ποδοσφαιριστών, μπασκετμπολιστών και γενικά αθλητών από Ανώνυμες Αθλητικές Εταιρείες, όπως και
Πρόκειται για ένα ακόμη πρόσθετο μέσο πίεσης στους οφειλέτες των Ταμείων προκειμένου να τακτοποιήσουν τα χρέη τους προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικό, εφάπαξ και πρόνοια).
Οσον αφορά τα δάνεια, το πιστοποιητικό ασφαλιστικής ενημερότητας θα απαιτείται όχι μόνο για τη λήψη νέου δανείου, αλλά και για την ανανέωση ή αναδιάρθρωση παλαιού δανείου.
Σημειώνεται ότι για τη λήψη δανείων ισχύει από το 2014 η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας, ενώ τώρα επεκτείνεται και για τα χρέη προς τα Ταμεία.
Ειδικότερα με τη διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι ειδικά για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, σε περίπτωση μη ύπαρξης οφειλής σε ΕΦΚΑ και ΕΤΑΕΑΠ χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
Σε περίπτωση ύπαρξης ρυθμισμένης ή μη οφειλής, χορηγείται βεβαίωση οφειλής, η οποία επέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας υπό την προϋπόθεση ότι στους όρους της δανειακής σύμβασης προβλέπεται η ολοσχερής ή τμηματική καταβολή της οφειλής προς του ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ. Οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας στις παραπάνω περιπτώσεις δανειοδοτήσεις μέσω σχετικής πρόβλεψης στη δανειακή σύμβαση θα καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Εργασίας.
Πότε θα απαιτείται ασφαλιστική ενημερότητα
Αναλυτικότερα, η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας θα απαιτείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Για την είσπραξη εκκαθαρισμένων απαιτήσεων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο και τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως καθορίζονται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότησή τους, εφόσον το ακαθάριστο ποσό του κάθε τίτλου ή της κάθε εκκαθαρισμένης απαίτησης υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ.
Οι διατάξεις της περ. ε’ της παρ. 5 του άρθρου 8 του α.ν. 1846/1951 (Α’ 179) εξακολουθούν να εφαρμόζονται, όπου απαιτείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας, ανεξαρτήτως ποσού. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον δικαιούχο στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου, κατά την πληρωμή ή την εξόφλησή του.
β) Για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, με την επιφύλαξη του άρθρου 27 του παρόντος. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον αντισυμβαλλόμενο στην τράπεζα ή στο πιστωτικό ίδρυμα κατά τη σύναψη ή ανανέωση της δανειακής σύμβασης και κατά την εκτέλεση αυτής από τον εισπράττοντα.
γ) Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή προμηθειών από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον υπόχρεο στην υπηρεσία που υποβάλλεται η προσφορά.
δ) Για τη συμμετοχή ως μέλος σε κοινοπραξία ή ως εταίρος σε ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη ή περιορισμένης ευθύνης εταιρεία, από τον συμμετέχοντα.
ε) Για την απόκτηση αθλητή από Τμήματα Αμειβομένων Αθλητών (ΤΑΑ) και τις Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΑΕ). Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από το ΤΑΑ ή την ΑΑΕ στην Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού, σύμφωνα με το άρθρο 93 του ν. 2725/1999 (Α’121).
στ) Για τη μεταβίβαση ακινήτων λόγω πώλησης, γονικής παροχής ή δωρεάς από τον πωλητή, τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, αντίστοιχα, με την επιφύλαξη του άρθρου 25, εφόσον είναι ή ήταν:
αα) Φυσικό πρόσωπο υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών ή νομικό πρόσωπο οποιοσδήποτε μορφής, κοινωνία αστικού δικαίου, αστική κερδοσκοπική ή μη εταιρεία, συμμετοχική ή αφανής εταιρεία καθώς και κοινοπραξία.
ββ) Μέλος κοινοπραξίας, αστικής εταιρείας, ομόρρυθμης εταιρείας, ομόρρυθμο μέλος ετερόρρυθμης εταιρείας, διαχειριστής ΕΠΕ, διευθύνων σύμβουλος, διευθυντής που ασκεί ή ασκούσε διοίκηση σε ΑΕ, διευθυντής, διαχειριστής, διευθύνων σύμβουλος συνεταιρισμού ή ένωσης συνεταιρισμών, διευθυντής, διαχειριστής και γενικά εντεταλμένος στη διοίκηση δημόσιας, δημοτικής και κοινοτικής επιχείρησης και εκμετάλλευσης κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ανεξάρτητα αν είναι νομικό πρόσωπο αλλοδαπής επιχείρησης και αλλοδαπού οργανισμού εγκατεστημένων στην Ελλάδα, ημεδαπού ή αλλοδαπού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εγκατεστημένου στην Ελλάδα και σε κάθε είδους ιδρύματα.
γγ) Υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών οικοδομικών έργων, οι άδειες των οποίων εκδόθηκαν εντός της τελευταίας εικοσαετίας από τη σύνταξη της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης.
ζ) Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου από τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα, με την επιφύλαξη του άρθρου 25. Για τη σύσταση υποθήκης υπέρ του Δημοσίου, του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ δεν απαιτείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
η) Για τη μεταβίβαση μεταχειρισμένων επαγγελματικών αυτοκινήτων, μηχανοκίνητων θαλασσίων σκαφών άνω των πέντε (5) μέτρων, ελικοπτέρων, ανεμοπτέρων, αεροσκαφών και επαγγελματικών σκαφών αλιείας από τον μεταβιβάζοντα. Ειδικά για τη μεταβίβαση οχημάτων δημοσίας χρήσης, το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται με την επιφύλαξη των παρ. 5 έως 7 του άρθρου 19 του ν. 4530/2018 (Α’ 40) και του άρθρου 26 του παρόντος νόμου.
θ) Για να γίνει δεκτός εργολήπτης σε δημοπρασία οποιοσδήποτε τεχνικού έργου, απαιτείται η προσκόμιση στις επιτροπές δημοπρασίας αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας. Δεν επιτρέπεται στις υπηρεσίες του Δημοσίου, των δήμων και κοινοτήτων, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, που προβλέπονται από το άρθρο 12 του π.δ. 178/2000 (Α’ 165), η θεώρηση ή έγκριση μελετών, προϋπολογισμών, εκθέσεων, γνωματεύσεων, που εκδίδονται από μετόχους του Ταμείου, αν δεν προσαχθεί το κατά το προηγούμενο εδάφιο αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
Ποιοι θεωρούνται ασφαλιστικά ενήμεροι
Ασφαλιστικά ενήμεροι θεωρούνται:
α) Φυσικά πρόσωπα υποκείμενα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τα οποία:
αα) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές στον ΕΦΚΑ για την περίοδο έως 31.12.2016 και από 1.1.2017 δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, μετά το πέρας της ετήσιας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών και της οριστικοποίησης της ετήσιας ασφαλιστικής οφειλής, και παράλληλα καταβάλλουν, για το τρέχον έτος χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας, το ποσό που αντιστοιχεί στην κατά περίπτωση κατώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού των εισφορών, και
ββ) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στο ΕΤΕΑΕΠ.
β) Οι εργοδότες, οι οποίοι κατά την ημερομηνία έκδοσης του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ και έχουν υποβάλλει τις απαιτητές Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ).
γ) Οι ανάδοχοι ή οι εργολάβοι έργων του Δημόσιου Τομέα, όπως ορίζεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και αυτών που ενεργούν κάθε φορά πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότηση των πιο πάνω, που δεν οφείλουν εισφορές από το έργο, για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό ή ως εργοδότες στον ΕΦΚΑ.
δ) Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που είναι υπόχρεοι εργοδότες ιδιωτικών οικοδομικών και τεχνικών έργων και δεν οφείλουν εισφορές στον ΕΦΚΑ από το έργο, για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό.
ε) Τα πρόσωπα των προηγούμενων περιπτώσεων, εφόσον έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, και τηρούνται οι όροι της. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις ως άνω οφειλές:
αα) Για τα φυσικά πρόσωπα που είναι υπόχρεα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές οφειλές, καθώς και οφειλές για τις οποίες το φυσικό πρόσωπο έχει ευθύνη για την εξόφλησή τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
ββ) Για τα νομικά πρόσωπα λαμβάνονται υπόψη οι οφειλές τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Ειδικά για τις προσωπικές εταιρίες, λαμβάνονται υπόψη τόσο οι οφειλές τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις όσο και οι οφειλές των φυσικών προσώπων που συμμετέχουν σε αυτές.