Αμερικανική... τορπίλη στην τουρκική λίρα εξαπολύθηκε αργά χθες το βράδυ από τον οίκο Moody's, που υποβάθμισε την τουρκική οικονομία ακόμη χαμηλότερα στην κατηγορία «σκουπιδιών» ("junk"), τονίζοντας μάλιστα ιδιαίτερα τα ρίσκα που απορρέουν για την Τουρκία από την ένταση στις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της επιμονής της Άγκυρας στην αγορά των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400.
Με την ανακοίνωσή της, η Moody's υποβαθμίζει την Τουρκία στη βαθμίδα B1, στην ίδια δηλαδή βαθμίδα όπου έχει ανεβεί πρόσφατα η Ελλάδα, κερδίζοντας συνεχώς έδαφος μετά το default του 2012. Όμως, προς απογοήτευση του προέδρου Ερντογάν, που έχει κατηγορήσει τους οίκους ότι αναβαθμίζουν τη «χρεοκοπημένη» Ελλάδα, ενώ υποβαθμίζουν την «ισχυρή» Τουρκία, η βαθμολογία της Ελλάδας από την Moody's είναι ελαφρώς καλύτερη, πλέον: το outlook για την Ελλάδα είναι σταθερό, ενώ για την Τουρκία αρνητικό, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει νέα υποβάθμιση μέσα στο επόμενο 12μηνο.
Η Moody's ανακοίνωσε ότι, κατά την εκτίμησή της, ο κίνδυνος κρίσης στο ισοζύγιο πληρωμών συνεχίζει να αυξάνεται και μαζί του και ο κίνδυνος αθέτησης πληρωμών από πλευράς του τουρκικού κράτους. Επίσης, τα περισσότερα μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση συνεχίζουν να επικεντρώνονται στη βραχυχρόνια προτεραιότητα της τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι διαβρώνουν την ανθεκτικότητα της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος σε εξωτερικά σοκ.
Σε μια σημαντική πολιτική σημείωση, η Moody's αναφέρει ότι η εξωτερική πίεση στην οικονομία αυξήθηκε ακόμη περισσότερο μετά την αντιπαράθεση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ για την αγορά των S-400 από την Ρωσία. «Οι οικονομικές κυρώσεις που θα εξετάσει το αμερικανικό Κογκρέσο αν προχωρήσει αυτή η αγορά παραμένουν προς το παρόν απροσδιόριστες και ρίχνουν ακόμη μία σκιά στην τουρκική οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα», αναφέρει η Moody's.
Η ανακοίνωση προκάλεσε οργισμένη αντίδραση του τουρκικού υπ. Οικονομικών, το οποίο έσπευσε να ανακοινώσει ότι η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από την Moody's δεν συμβαδίζει με τους οικονομικούς δείκτες της χώρας. «Η απόφαση δεν συμβαδίζει με τους βασικούς δείκτες της τουρκικής οικονομίας και, ως εκ τούτου, εγείρει ερωτηματικά για την αντικειμενικότητα και την αμεροληψία της ανάλυσης του οργανισμού», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου.
Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει επανειλημμένα επιτεθεί στους οίκους Moody's, Standrard & Poor's και Fitch για τις επικρίσεις που διατυπώνουν σε βάρος της τουρκικής οικονομίας.
Η αγορά συναλλάγματος δεν πρόλαβε να αντιδράσει στην ανακοίνωση της Moody's, λόγω της διαφοράς ώρας με τις ΗΠΑ. Η λίρα υποχώρησε έναντι του δολαρίου κατά 0,68%, στις 5,90 λίρες/δολάριο, ενώ η αγωνία κορυφώνεται ενόψει του ανοίγματος της αγοράς την Δευτέρα, καθώς πολλοί αναλυτές, πριν ακόμη ανακοινωθεί η υποβάθμιση, προέβλεπαν σημαντική πτώση, πέρα από το όριο των 6 λιρών, λόγω της κλιμάκωσης της έντασης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, μετά τις νέες επιθετικές δηλώσεις του Τούρκου υπ. Εξωτερικών.
Ο Μ. Τσαβούσογλου τόνισε χθες ότι η Άγκυρα εξετάζει αντίποινα, στα οποία θα προχωρήσει αν επιβάλουν οι ΗΠΑ οικονομικές κυρώσεις για τους S-400, ενώ επέμεινε ότι η αγορά του οπλικού συστήματος θα γίνει και ότι συμβολίζει τη νέα ανεξαρτησία της Τουρκίας.
Σημειώνεται ότι οι τουρκικές αρχές και οι εμπορικές τράπεζες «ματώνουν» τους τελευταίους μήνες για να υποστηρίζουν τη λίρα, ιδιαίτερα ενόψει της ανάγκης της κυβέρνησης να διατηρηθεί η σταθερότητα πριν τις κρίσιμες εκλογές στην Κωνσταντινούπολη. Το δίμηνο Μαρτίου - Απριλίου, διατέθηκαν συναλλαγματικά αποθέματα 8,5 δισ. δολαρίων για να υποστηριχθεί το νόμισμα στην αγορά συναλλάγματος, ενώ επιβλήθηκαν μέτρα περιορισμού των συναλλαγών, καθώς και φόρος 0,1% στις αγοραπωλησίες συναλλάγματος.