Σε άμεση εφαρμογή των βελτιώσεων στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό προχωρούν τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας, μετά την έκδοση της ερμηνευτικής εγκυκλίου της ΑΑΔΕ, την οποία παρουσιάζει σήμερα το Σin.
Στόχος είναι να επιταχυνθεί η διαδικασία εντάξεων στην εξωδικαστικό ώστε να απεμπλακεί το επιχειρείν από τα βάρη του παρελθόντος. Η ΑΑΔΕ, με την εγκύκλιο παρέχει οδηγίες για την εφαρμογή των αλλαγών στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού, διευκρινίζοντας τα "σκοτεινά" σημεία και την ακριβή διαδικασία που θα εφαρμοστεί, σε κάθε περίπτωση.
Σημειώνεται ότι η βασική αλλαγή είναι η διεύρυνση της «αυτοματοποιημένης» διαδικασίας για οφειλές που ανέρχονται στο ποσό των 300.000 ευρώ αντί των 50.000 ευρώ, που ίσχυε μέχρι πρότινος, αλλά και η παύση των διώξεων για τους οφειλέτες που έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης.
Ειδικότερα, η εγκύκλιος (Ε.2007/2019) παρέχει διευκρινίσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου 4587/2018, οι οποίες είναι οι ακόλουθες:
Με το άρθρο 45 του ν. 4587/2018 επήλθαν νέες τροποποιήσεις στις διατάξεις του ν. 4469/2017 («Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», Α΄62). Συγκεκριμένα:
i. Παρατάθηκε η προθεσμία για την υποβολή αίτησης υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών του νόμου έως την 31η Δεκεμβρίου 2019 (από 31 Δεκεμβρίου 2018, όπως ίσχυε), με σχετική τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4469/2017 (βλ. παρ. 3 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018).
ii. Προστέθηκε νέα παράγραφος 3α μετά την παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4469/2017 («Έλεγχος πληρότητας αίτησης και κοινοποίησή της στους πιστωτές»), με την οποία παρέχεται σε κάθε πιστωτή η δυνατότητα να εξαιρέσει από τη διαδικασία του ν. 4469/2017, με δήλωσή του, απαιτήσεις του σε βάρος του οφειλέτη που δεν προέρχονται από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας του τελευταίου, αλλά αποτελούν οφειλές του από άλλη αιτία, εφόσον, κατά την κρίση του πιστωτή, η ρύθμιση αυτών δεν είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας της επιχείρησης, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4469/2017 και ρυθμίζεται η διαδικασία παροχής ή μη συναίνεσης από τον πιστωτή για τη ρύθμιση των εν λόγω οφειλών και για την τροποποίηση της πρότασης του οφειλέτη, στη δεύτερη περίπτωση (βλ. παρ. 4 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018).
iii. Σε περίπτωση εξαίρεσης μη επιχειρηματικής οφειλής από τη διαδικασία του ν. 4469/2017, κατά τα ανωτέρω, η συγκεκριμένη απαίτηση του πιστωτή δεν λαμβάνεται υπόψη για το σχηματισμό απαρτίας σύμφωνα με την περ. στ΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν.4469/2017, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018.
iv. Αντικαταστάθηκε, με την παρ. 2 του άρθρου 45 του ν.4587/2018, η παρ. 6 του άρθρου 2 του ν. 4469/2017, με τη μείωση του ορίου απαιτήσεων των πιστωτών που δεν δεσμεύονται από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών σε α) πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ (500.000) ατομικά για κάθε πιστωτή (από 2.000.000 ευρώ, όπως ίσχυε) και β) σε πέντε εκατομμύρια ευρώ (5.000.000) συνολικά (από 20.000.000 ευρώ, όπως ίσχυε).
v. Προστέθηκαν νέα εδάφια στην παρ. 1 του άρθρου 13 του ν.4469/2017 (βλ. παρ. 5 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018), με τα οποία ορίζεται ότι η αναστολή εκτέλεσης κατά την παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 4469/2017 εξακολουθεί να ισχύει μετά την πάροδο των 90 ημερών από την ημερομηνία αποστολής της πρόσκλησης της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4469/2017 και μέχρι τη σύνταξη πρακτικού περαίωσης της διαδικασίας του ν. 4469/2017, εφόσον η μη ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός του προβλεπόμενου διαστήματος οφείλεται σε λήψη παρατάσεων από τους πιστωτές για ενέργειες και μόνο έναντι των πιστωτών αυτών. Αν ζητηθεί παράταση προθεσμίας μετά τη λήξη του χρονικού διαστήματος των 90 ημερών, η αναστολή ισχύει έναντι του πιστωτή που ζήτησε την παράταση και για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η παράταση αυτή.
vi. Συμπληρώθηκε η παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4469/2017 (βλ. παρ. 6 του ν. 4587/2018), με την πρόβλεψη εξαίρεσης στον κανόνα του πρώτου εδαφίου της ίδιας παραγράφου, κατά την οποία (νέα διάταξη), σε περίπτωση ακύρωσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών δεν αναβιώνουν οι απαιτήσεις των πιστωτών κατά του οφειλέτη και των συνοφειλετών (που τυχόν δεσμεύονται από τη σύμβαση), οι οποίες έχουν ικανοποιηθεί πλήρως σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης ακύρωσης αυτής. Επίσης, με την τροποποίηση της παρ. 6 του άρθρου 14 ορίζεται ότι η αυτοδίκαιη ανατροπή της σύμβασης αναδιάρθρωσης έναντι του Δημοσίου και η αναβίωση των απαιτήσεών του επέρχεται, εφόσον οι λόγοι ανατροπής συντρέξουν εντός της οριζόμενης στη σύμβαση περιόδου αποπληρωμής των οφειλών προς αυτό (βλ. παρ. 7 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018). Κατ’ αντιστοιχία με την ως άνω τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4469/2017, με την τροποποίηση της παρ. 7 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017, ορίζεται πλέον ότι τυχόν διαγραφή των οφειλών του Δημοσίου που προβλέπεται στη σύμβαση αναδιάρθρωσης τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της ολοσχερούς αποπληρωμής των ρυθμιζόμενων οφειλών προς το Δημόσιο μόνο, και όχι προς όλους τους πιστωτές, όπως ίσχυε (βλ. παρ. 8 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018).
vii. Προστέθηκε εδάφιο στο τέλος της παρ. 11 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017 (όπως είχε τροποποιηθεί με την παρ. 3 του άρθρου 53 του ν. 4549/2018), σύμφωνα με το οποίο η ποινική δίωξη για το αδίκημα του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 αναστέλλεται ήδη από το χρονικό σημείο αποστολής της πρόσκλησης από το συντονιστή προς το Δημόσιο αναφορικά με τις οφειλές των οποίων ζητείται η ρύθμιση. Επίσης, ορίζεται ότι κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινικής δίωξης αναστέλλεται και η παραγραφή του ανωτέρω αδικήματος, χωρίς να ισχύει ο χρονικός περιορισμός της παρ. 3 του άρθρου 113 του Π.Κ. (βλ. παρ. 9 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018).
viii. Αντικαταστάθηκε εκ νέου το πρώτο εδάφιο της παρ. 21 του άρθρου 15 (το οποίο είχε αντικατασταθεί τελευταία με την παρ. 5 του άρθρου 61 του ν. 4559/2018) και επεκτάθηκε το πεδίο εφαρμογής της διμερούς ρύθμισης οφειλών προς το Δημόσιο, που προβλέπεται στην ανωτέρω παράγραφο, το οποίο καταλαμβάνει πλέον και α) τους οφειλέτες με χρέη προς τρίτο πιστωτή, που εκπροσωπούν το 85% τουλάχιστον των συνολικών οφειλών του (και εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της συλλογικής διαδικασίας του ν. 4469/2017 βάσει της παρ. 5 του άρθρου 2 του νόμου), ως προς τις οφειλές προς το Δημόσιο που εμπίπτουν στο υπολειπόμενο έως 15% των συνολικών οφειλών τους και β) τους οφειλέτες οι οποίοι δεν κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν απαρτία πιστωτών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του ν. 4469/2017, χωρίς το Δημόσιο να έχει δηλώσει την πρόθεσή του να μην συμμετάσχει στη διαδικασία, δηλαδή στις περιπτώσεις που η διαδικασία διαπραγμάτευσης απέβη άκαρπη λόγω μη επίτευξης απαρτίας των πιστωτών και συγκεκριμένα λόγω άρνησης συμμετοχής σε αυτήν από πιστωτές του ιδιωτικού τομέα, όπως διευκρινίζεται στην αιτιολογική έκθεση (βλ. παρ. 11 του άρθρου 45 του ν. 4587/2018).
ix. Αντικαταστάθηκε η παρ. 3 του άρθρου 16 του ν. 4469/2017 με την αύξηση του ορίου των συνολικών προς ρύθμιση οφειλών για τις οποίες τηρείται η απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης από 50.000 ευρώ, όπως ίσχυε, σε 300.000 ευρώ (βλ. παρ. 12 του ν. 4587/2018).
x. Σύμφωνα με τη μεταβατική διάταξη της παρ. 13 του άρθρου 45 του Ν. 4587/2018, η ισχύς των παραγράφων 1, 2, 4 και 11 του νόμου αυτού αρχίζει τρεις μήνες μετά τη δημοσίευση του ν. 4587/2018 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ήτοι από 24/3/2019). Εξ αυτών, οι διατάξεις των παραγράφων 1, 2 και 4 του ίδιου άρθρου εφαρμόζονται μόνο σε αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος τους, ήτοι από 24/3/2019. Επίσης, παρέχεται εξουσιοδότηση για έκδοση κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών, με την οποία μπορεί να ορίζεται συντομότερος χρόνος έναρξης ισχύος μέρους ή του συνόλου των ανωτέρω διατάξεων του ν. 4587/2018.
xi. Οι διατάξεις των παραγράφων 5, 9, 10 και 11 του άρθρου 45 του Ν. 4587/2018 έχουν άμεση εφαρμογή και σε αιτήσεις που είναι εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος τους (ήτοι κατά την 24η/12/2018, σύμφωνα με το άρθρο 78 του ν. 4587/2018, βλ. μεταβατική διάταξη της παρ. 14 του ν. 4587/2018). Αντίστοιχα, οι διατάξεις των παραγράφων 6, 7 και 8 εφαρμόζονται και σε συμβάσεις ρύθμισης οφειλών που έχουν συναφθεί πριν από την έναρξη ισχύος αυτών, ήτοι και πριν από τις 24/12/2018 (βλ. μεταβατική διάταξη της παρ. 15 του 4587/2018).