Με τις ευλογίες της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ, που επιδιώκουν να «σπάσουν» την υψηλή συγκέντρωση στο τραπεζικό σύστημα με τη δημιουργία ενός πέμπτου πόλου, προωθείται η ανασυγκρότηση και ισχυροποίηση της Attica Bank με τη συνδρομή κεφαλαίων από τους εφοπλιστές Μπάκο και Καϋμενάκη.
Η αναβάθμιση του ρόλου της Attica Bank στον σχεδιασμό των εποπτικών αρχών για τη διάρθρωση του τραπεζικού συστήματος έγινε εμφανής, όπως παρατηρούν τραπεζικά στελέχη και στην τελευταία επίσκεψη Αντρέα Ενρία στην Αθήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η διευθύνουσα σύμβουλος της τράπεζας Ελένη Βρεττού, συμμετείχε για πρώτη φορά σε συνάντηση του επικεφαλής του SSM με τους Έλληνες τραπεζίτες και τον διοικητή της ΤτΕ, παρ'ότι τυπικά η Attica Bank δεν θεωρείται συστημικά σημαντική τράπεζα και δεν εποπτεύεται από τον SSM.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από εποπτική άποψη η Attica Bank αποτέλεσε σημείο έντονου προβληματισμού εδώ και πολλούς μήνες, καθώς ενδεχόμενη αποτυχία του σχεδίου ανασυγκρότησής της εκφράζονταν φόβοι ότι θα προκαλούσε ευρύτερους κραδασμούς, αφού θα προκαλούσε επιβάρυνση εκατοντάδων εκατομμυρίων στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Η ΤτΕ, όπως και οι Ευρωπαίοι επόπτες, υποστηρίζουν σθεναρά το σχέδιο εισόδου νέων επενδυτών στην τράπεζα, λόγω των γνωστών προβλημάτων στην υλοποίηση της συμφωνίας με το αμερικανικό fund Ellington, θεωρώντας ότι είναι η μοναδική λύση για να αποφευχθούν ευρύτεροι κραδασμοί στο τραπεζικό σύστημα, σε μια περίοδο ισχυρής ανάκαμψής του.
Τραπεζικό ολιγοπώλιο
Όμως, στον προβληματισμό των εποπτικών αρχών φαίνεται ότι υπάρχει και η πρόθεση να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο παρουσιάζει τον υψηλότερο βαθμό συγκέντρωσης στην Ευρώπη, με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες να ελέγχουν σχεδόν το 98,5% της αγοράς. Αυτή η συγκέντρωση έγινε φανερό το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα λόγω της βραδύτητας στην αναπροσαρμογή των επιτοκίων καταθέσεων μετά τις αυξήσεις των ευρωπαϊκών επιτοκίων, ότι θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να «σπάσει», ή έστω να μετριασθεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ανασυγκρότηση της Attica Bank με βοήθεια από τους δύο εφοπλιστές που ήδη έχουν κάνει σημαντικές κινήσεις και στον χώρο των συνεταιριστικών τραπεζών αντιμετωπίζεται από τους επόπτες ως μια ευκαιρία για να δημιουργηθεί ο πέμπτος πόλος στο τραπεζικό σύστημα. Θα έχει ένα μικρό μεν, αλλά υπολογίσιμο μερίδιο στην αγορά, ώστε να λειτουργεί με καταλυτικό τρόπο υπέρ της ενίσχυσης του ανταγωνισμού σε βασικά πεδία, όπως οι καταθέσεις και τα επιχειρηματικά δάνεια.
Στουρνάρας υπέρ ανταγωνισμού
Ιθύνων νους σε αυτόν τον σχεδιασμό, τον οποίο υποστηρίζει και η Φρανκφούρτη, είναι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος έχει εκφρασθεί ανοικτά υπέρ της μείωσης της συγκέντρωσης στο τραπεζικό σύστημα.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του (στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ), ο κ. Στουρνάρας είχε ταχθεί ανοικτά υπέρ της συγκέντρωσης δυνάμεων των μικρότερων τραπεζών, φωτογραφίζοντας τις κινήσεις σύγκλισης Attica Bank - Παγκρήτιας μέσω των δύο εφοπλιστών, υπογραμμίζοντας ότι μόνο ο ανταγωνισμός μπορεί να διαφοροποιήσει την τιμολογιακή πολιτική των τραπεζών.
«Σήμερα», είχε τονίσει ο κ. Στουρνάρας, «είμαστε σε ένα σημείο που έχουμε το πιο συγκεντροποιημένο τραπεζικό σύστημα στην Ευρωζώνη. Αυτό θέλει προσοχή. Σκοπός της Τραπέζης της Ελλάδος είναι να ενισχυθούν οι μικρότερες τράπεζες. Πρώτον, να αυξηθούν τα κεφάλαιά τους και μετά, γιατί όχι, να αρχίσει ένα κύμα συγχωνεύσεων μεταξύ των μικρότερων, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένας πέμπτος πόλος για να υπάρχει ανταγωνισμός. Βλέπετε ότι η αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων ξεκίνησε από τις μικρότερες τράπεζες σήμερα».
Πράγματι, στις καταθέσεις οι πρώτες τράπεζες που έσπευσαν να προσφέρουν επιτόκια 1% ή και περισσότερο ήταν η Attica Bank και η Παγκρήτια.
Τα επόμενα βήματα για την ανασυγκρότηση της Attica Bank θα περάσουν μέσα από τον δρόμο της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου που υλοποιείται αυτή την περίοδο.
Καϋμενάκης-Μπάκος αντί Elington
Όλα δείχνουν ότι η Elington έχει αποφασίσει να μην συμμετάσχει στην αύξηση, επειδή δεν έχει ικανοποιηθεί το αίτημά της για μια προνομιακή συμφωνία διαχείρισης των τιτλοποιήσεων και θεωρεί ότι δεν εφαρμόζεται η αρχική συμφωνία μετόχων. Η εξέλιξη αυτή ανοίγει το δρόμο για τη συμμετοχή της Thrivest των Μπάκου, Καϋμενάκη και Εξάρχου.
Η αύξηση κεφαλαίου, σε συνδυασμό με την προώθηση των τιτλοποιήσεων που θα εξυγιάνουν οριστικά το χαρτοφυλάκιο της Attica Bank, έχουν ακόμη αρκετό δρόμο για να υλοποιηθούν και κρύβουν αρκετές δυσκολίες.
Ομως στην τραπεζική αγορά εκτιμούν ότι η σοβαρότερη δυσκολία, δηλαδή η προσέλκυση ενδιαφέροντος από ιδιώτη επενδυτή, φαίνεται πλέον πως μπορεί να ξεπερασθεί, ενώ η προοπτική ενοποίησης με την Παγκρήτια δημιουργεί εύλογες προσδοκίες ότι μπορεί να στηθεί ένα υπολογίσιμο στον ανταγωνισμό τραπεζικό σχήμα.