Η τουρκική διπλωματία επέκρινε έντονα χθες Τρίτη πρόγραμμα που ανήγγειλε η κυβέρνηση των ΗΠΑ στο πλαίσιο του οποίου θα προσφερθεί η δυνατότητα να εγκατασταθούν στην αμερικανική επικράτεια Αφγανοί οι οποίοι κινδυνεύουν να μετατραπούν σε στόχους των Ταλιμπάν εξαιτίας της συνεργασίας τους με τον αμερικανικό στρατό, προεξοφλώντας ότι θα προκαλέσει «μεγάλη μεταναστευτική κρίση» στην περιοχή.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε προχθές Δευτέρα ότι καταρτίζεται νέο πρόγραμμα, στο πλαίσιο του οποίου χιλιάδες ακόμη Αφγανοί θα έχουν την ευκαιρία να μετεγκατασταθούν στις ΗΠΑ αν τους αναγνωριστεί καθεστώς πρόσφυγα. Οι Αφγανοί που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα αυτό θα πρέπει αρχικά να πηγαίνουν σε κάποια τρίτη χώρα, όπου θα υποχρεούνται να περιμένουν για 12 ως 14 μήνες, ώσπου να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των αιτήσεών τους.
Ανώτερο στέλεχος του αμερικανικού ΥΠΕΞ διευκρίνισε πως η Ουάσινγκτον διεξάγει συνομιλίες με κράτη της περιοχής όσον αφορά τις πιθανές προσφυγικές ροές. Σημείωσε ότι έχει σημασία να μείνουν ανοικτά τα σύνορα του Αφγανιστάν με το Πακιστάν και ότι ενδέχεται άλλοι Αφγανοί να πάνε στην Τουρκία μέσω Ιράν.
Ωστόσο το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε χθες ανακοίνωση Τύπου στην οποία υπογραμμίζει πως απορρίπτει κάθε αναφορά στην Τουρκία ως μεταβατικού προορισμού Αφγανών προσφύγων. Διεμήνυσε ότι η Τουρκία – η χώρα που φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων στον κόσμο (πάνω από 4 εκατ.) το τρέχον διάστημα – δεν είναι διατεθειμένη να «αναλάβει τη διαχείριση μιας νέας μεταναστευτικής κρίσης για λογαριασμό οποιασδήποτε τρίτης χώρας».
Η Τουρκία «δεν αποδέχεται την ανεύθυνη αυτή απόφαση που έλαβαν οι ΗΠΑ, χωρίς να έχει υπάρξει ουδεμία διαβούλευση με τη χώρα μας. Αν οι ΗΠΑ θέλουν να υποδεχθούν τους ανθρώπους αυτούς στο έδαφός τους, είναι εφικτό να τους μεταφέρουν απευθείας με αεροσκάφη», τόνισε το τουρκικό ΥΠΕΞ.
«Κανένας δεν θα πρέπει να περιμένει ότι το τουρκικό έθνος θα σηκώσει το βάρος των μεταναστευτικών κρίσεων που εκδηλώνονται εξαιτίας αποφάσεων τρίτων χωρών για την περιοχή μας», πρόσθεσε.
Εκατοντάδες Αφγανοί έχουν περάσει στην τουρκική επικράτεια τις τελευταίες εβδομάδες, εν μέσω της συνεχιζόμενης κλιμάκωσης των εχθροπραξιών στο Αφγανιστάν· η ανησυχία πως γεννιέται νέα προσφυγική κρίση εντείνεται.
Οι σχέσεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας έχουν επιδεινωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια, καθώς έχουν αποκλίνουσες ως διαμετρικά αντίθετες προσεγγίσεις για διάφορα ζητήματα, από την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αγοράσει ρωσικά οπλικά συστήματα ως τον τρόπο που οι δύο πλευρές χειρίζονται τις συρράξεις στη Συρία και στη Λιβύη, βλέπουν την Ανατολική Μεσόγειο, το Κυπριακό, κ.ο.κ..
Η Άγκυρα πάντως έχει προσφερθεί να αναλάβει την προστασία και τη λειτουργία του διεθνούς αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι της Καμπούλ αφού ολοκληρωθεί η απόσυρση των στρατευμάτων των ΗΠΑ και του NATO. Αυτό θεωρείται στις δύο πρωτεύουσες πως θα βελτίωνε την ατμόσφαιρα, θα διευκόλυνε τη συνεργασία των δύο συμμάχων στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού.