Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Τουρκίας εκτινάχθηκε πάνω από τα 45 δισ. δολάρια έως τώρα φέτος, σύμφωνα με σημερινά στοιχεία, καθώς ο αντίκτυπος από την πανδημία παρέτεινε τη χειρότερη οικονομική κάμψη στη διάρκεια των σχεδόν δύο δεκαετιών που είναι στην εξουσία ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στο πρώτο 11μηνο του έτους, το έλλειμμα αυξήθηκε περίπου 82%, σύμφωνα με την τουρκική στατιστική υπηρεσία, με τις εξαγωγές να υποχωρούν 8,3% και τις εισαγωγές να αυξάνονται 3,5%. Μόνο τον Νοέμβριο, το έλλειμμα εκτινάχθηκε σε πάνω από 5 δισ. δολάρια. Η μεγάλη ανισορροπία στο εμπορικό ισοζύγιο, προσέγγισε το έλλειμμα ύψους 55 δισ. δολαρίων του 2018, όταν η κρίση της τουρκικής λίρας σηματοδότησε το τέλος ετών με υψηλή οικονομική ανάπτυξη, την οποία τροφοδότησαν οι φθηνές ξένες πιστώσεις.
Από τα μέσα του 2018, η ετήσια ανάπτυξη ήταν κατά μέσο όρο περίπου 0,5% λόγω της εναλλαγής της ύφεσης με μία ισχυρή ανάκαμψη και μετά με μία νέα βαθειά ύφεση στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, όταν η τουρκική οικονομία σε μεγάλο βαθμό δεν λειτουργούσε για να περιορισθεί η COVID-19. Προηγουμένως σημειώνονταν σταθεροί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης περίπου 5% που οδήγησαν τον Ερντογάν σε πέντε συνεχόμενες εκλογικές νίκες, την τελευταία από αυτές το 2018. Έκτοτε, όμως, η λίρα έχασε το μισό της αξίας της. Μόνο φέτος, η λίρα έχει χάσει σχεδόν 20% έναντι του δολαρίου - πρόκειται για τη δεύτερη χειρότερη επίδοση μεταξύ των νομισμάτων αναδυόμενων αγορών, παρά την άνοδο που σημείωσε τους δύο τελευταίους μήνες μετά την αλλαγή του οικονομικού επιτελείου από τον Ερντογάν και τη δέσμευσή του για μία νέα, φιλική προς τις αγορές εποχή.
Τα μέτρα για τον περιορισμό της COVID-19, από την οποία έχουν πεθάνει σχεδόν 21.000 άνθρωποι στην Τουρκία, συρρίκνωσαν τα έσοδα από τον τουρισμό, ενώ τα επίπεδα - ρεκόρ στη χρήσης του δολαρίου ως νομίσματος σε μία χώρα που είναι πολύ εξαρτημένη από τις εισαγωγές, επέτειναν το χρόνιο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου. Ο Ερντογάν διόρισε τον Νατσί Αγκμπάλ ως διοικητή της κεντρικής τράπεζας στις αρχές Νοεμβρίου και αυτός αύξησε έκτοτε τα επιτόκια κατά 6,75 ποσοστιαίες μονάδες για να μειώσει τον διψήφιο πληθωρισμό. Επίσης, ο Ερντογάν όρισε διάδοχο στη θέση του γαμπρού του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ο οποίος παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά από υπουργός Οικονομικών στις αρχές Νοεμβρίου. Έκτοτε, οι εισροές ξένων επενδύσεων εκτιμάται ότι ανήλθαν συνολικά στα 15 δισ. δολάρια.
«Με μία αυστηρή στάση νομισματικής πολιτικής (και) ενδεχομένως μία μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, πιστεύουμε ότι η ονομαστική ενίσχυση της λίρας μπορεί να διαρκέσει για κάποιο χρόνο ακόμη και ότι (αυτή) μπορεί να παραμείνει σχετικά σταθερή κατά τη διάρκεια του 2021», ανέφερε σε σημείωμά της η Gedik Investment Research. Στις 11.24 (ώρα Ελλάδος), η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος διαμορφωνόταν στις 7,45 λίρες ανά δολάριο. Ο βασικός δείκτης του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης BIST-100 έχει κάνει σημαντικό ράλι από τις αρχές του Νοεμβρίου και αναμένεται να κλείσει το έτος σχεδόν 30% υψηλότερα.
