Η Ελλάδα κέρδισε το στοίχημα της εμπιστοσύνης των ξένων επισκεπτών στην επί «Covid 19 τουριστική εποχή», σε σχέση με τους ανταγωνιστικούς προορισμούς της, προσελκύοντας σημαντικές ροές τουριστών από την Γερμανία, την Αγγλία, την Γαλλία, την Ολλανδία αλλά και τις Σκανδιναβικές χώρες, σύμφωνα με τους εμπλεκόμενους της τουριστικής βιομηχανίας.
Όπως σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων Κωνσταντίνα Σβήνου, μπορεί ο ελληνικός τουρισμός να βίωσε εφέτος κατακόρυφη πτώση εσόδων και αφίξεων, ωστόσο δεν μπορεί να μην ληφθεί σοβαρά υπόψη το γεγονός, ότι οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις λειτούργησαν με «ηρωϊκό τρόπο» τηρώντας ευλαβικά τα υγειονομικά πρωτόκολλα και οι ελληνικοί προορισμοί έγιναν ασφαλής καταφύγια για τους ξένους επισκέπτες. «Ελάχιστες ήταν οι περιπτώσεις τουριστών που μετέβησαν στα κατά τόπους "Covid ξενοδοχεία" για καραντίνα από τα ξενοδοχεία διαμονής τους, δείγμα του υψηλού επιπέδου υγειονομικών μέτρων που εφάρμοσαν οι ελληνικές μονάδες, κάτι που δεν ίσχυσε στους χώρους εκτός των ξενοδοχείων», όπως επεσήμανε η κυρία Σβήνου.
Σε μια πρώτη ανάγνωση της φετινής πρωτόγνωρης χρονιάς για την τουριστική βιομηχανία της χώρας, οι επίσημοι φορείς κάνουν λόγο για λειτουργία του 50% των ξενοδοχειακών καταλυμάτων της χώρας και για έσοδα που θα κινηθούν φέτος από 3 δισ. ευρώ έως τα 3,5 δισ. ευρώ, όταν το 2019 είχαν ανέλθει στα 18,5 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις πληρότητες των «ανοικτών» ξενοδοχείων και καταλυμάτων, αυτές παρουσιάζουν μια ανισοκατανομή, ανάλογα με την περίοδο, αλλά και τις χώρες προέλευσης των επισκεπτών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν την ανακοίνωση για καραντίνα στους Άγγλους και Ολλανδούς, υπήρξαν κάποια ξενοδοχεία στην Κρήτη που είχαν πληρότητα 100%, όπως σημείωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αρμόδια πηγή από το νησί. Στο μεταξύ και στο διάστημα από 7 έως 25 Αυγούστου «δεν έπεφτε καρφίτσα» από Έλληνες επισκέπτες στην Λακωνία, αλλά και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, όπως αναφέρει ο επικεφαλής των ξενοδόχων στην περιοχή της Λακωνίας. Στον αντίποδα, οι αστικοί προορισμοί με πρώτη την Αθήνας βίωσαν πρωτόγνωρα χαμηλές πληρότητες στα ανοικτά ξενοδοχεία της πόλης, φτάνοντας στα επίπεδα του 35% ακόμα και τον Αύγουστο.
Ενδεικτικό της παρούσας κατάστασης είναι και η επιβατική κίνηση στα αεροδρόμια της χώρας. Συγκεκριμένα για το διάστημα Ιανουαρίου - Αυγούστου, αυτή έφτασε τα 13,4 εκατομμύρια, όταν πέρυσι είχαν φτάσει τα 44,9 εκατομμύρια επιβάτες. Σε κάθε περίπτωση με ενδιαφέρον αναμένονται τα αποτελέσματα έρευνας του ΙΤΕΠ, του ερευνητικού εργαλείου του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, που θα αποτυπώσει ακριβώς τι συνέβη αυτή τη χρονιά στα ξενοδοχειακά καταλύματα της χώρας σε σχέση με τις ελεύσεις τουριστών, τις πληρότητες, τις διανυκτερεύσεις κλπ. Τα παραπάνω, ωστόσο, επιβεβαιώνουν την κυρία Σβήνου που ως πρόεδρος των ξενοδόχων στην Κω, κάνει λόγο σε δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για ένα «σκωτσέζικο ντουζ» που βίωσαν οι επιχειρηματίες του κλάδου το 2020, οι οποίοι, όπως τόνισε, πλέον καλούνται να αποτιμήσουν την παρούσα κατάσταση και να στρέψουν το βλέμμα στο 2021. Για τους περισσότερους ωστόσο το 2021 χαρακτηρίζεται ως μια χρονιά προκλήσεων και κάλυψης μέρους των απωλειών του 2020.
Ένα εκατομμύριο αφίξεις στην Κρήτη το 2020
Παραμένοντας στο 2020, η Κρήτη, που παραδοσιακά προσελκύει τη μερίδα του λέοντος των τουριστικών ροών, σύμφωνα με τον πρόεδρο των ξενοδόχων του Νομού Ηρακλείου Νίκο Χαλκιαδάκη, αναμένεται να φτάσει το 1 εκατομμύριο επισκέπτες από 1,2 εκατομμύρια που αρχικά είχε εκτιμηθεί για φέτος. Βέβαια να επισημανθεί, ότι στην αρχή της τουριστικής περιόδου υπήρξαν εκτιμήσεις στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι η Κρήτη δεν θα ξεπεράσει τις 600.000 αφίξεις συνολικά.
Οπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Χαλκιαδάκης, μέχρι τις ανακοινώσεις για την καραντίνα σε Άγγλους και Ολλανδούς, η Κρήτη «έτρεχε» καλύτερα από ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί. Μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου το αεροδρόμιο Ηρακλείου κατέγραψε 630.00 αφίξεις συμπλήρωσε ο κ. Χαλκιαδάκης. Για το Ρέθυμνο ωστόσο η σεζόν τελείωσε πριν καν αρχίσει σύμφωνα με τον πρόεδρο της ένωσης ξενοδόχων του νομού, Μανόλη Τσακαλάκη, κι αυτό διότι το Ρέθυμνο λόγω του ακριβότερου μεταφορικού κόστους (δεν έχει αεροδρόμιο) αλλά και των «ακριβότερων ξενοδοχειακών κλινών», δεν είχε καλές επιδόσεις. Σύμφωνα με την αντιδήμαρχο τουρισμού του νομού, Πέπη Μπιρλιράκη μόλις το 50% του ξενοδοχειακού δυναμικού του Ρεθύμνου υποδέχτηκε εφέτος κόσμο δίνοντας το δικό τους αγώνα με τις πληρότητες. Τόνισε δε, ότι υπήρξαν ξενοδοχεία που δούλεψαν με ευρωπαίους επισκέπτες και πέτυχαν υψηλές πληρότητες, φτάνοντας ακόμη και το 100%. Στο «ρελαντί» εξάλλου δούλεψε και ο νομός Χανίων με τις πληρότητες στα ανοικτά ξενοδοχεία να κυμαίνεται στο 40% περίπου κατά μέσο όρο, ενώ αν δεν υπήρχαν τα έκτακτα μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας ο νομός θα προσέλκυε μεγάλο αριθμό επισκεπτών και τον Σεπτέμβριο.
Η Κως με 55% πληρότητες ξεχωρίζει
Σε ό,τι αφορά τους ελληνικούς προορισμούς, που προσέλκυσαν σημαντικές ροές τουριστών, η Κως ξεχώρισε πανελλαδικά, αφού δεδομένων των συνθηκών πέτυχε πληρότητες 55% στα ξενοδοχεία που λειτούργησαν (το 60% του δυναμικού της), όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος των ξενοδόχων του νησιού Κωνσταντίνα Σβήνου. Ωστόσο σε αρνητική τροχιά κινήθηκαν τα αποτελέσματα που κατέγραψαν οι προτιμητέοι προορισμοί των Αγγλων επισκεπτών στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, η Ζάκυνθος σήμανε πρόωρα τη λήξη της φετινής σεζόν, απόρροια τόσο των μέτρων που εφαρμόστηκαν για τον κορονοϊό, όσο και της ανακοίνωσης για καραντίνα των Άγγλων που θα επέστρεφαν στην πατρίδα τους. Αυτά τα γεγονότα, όπως σημείωσε η πρόεδρος των ξενοδόχων του νησιού Χριστίνα Τετράδη σήμαναν και την πρόωρη λήξη της φετινής τουριστικής περιόδου για το νησί του Ιονίου, αφήνοντας στον «μελετητή» των τουριστικών μεγεθών, πληρότητες στα 2/3 των ξενοδοχείων που άνοιξαν, 35% τον Αύγουστο, 25% τον Ιούλιο και 22% τον Ιούνιο. Παραδοσιακά η Ζάκυνθος προσέλκυε 1 εκατομμύριο επισκέπτες και φέτος αναμένεται να κλείσει με 300.000 αφίξεις, όπως εξήγησε η κυρία Τετράδη.
Στη Λακωνία δεν έπεφτε καρφίτσα τον Αύγουστο
Στην ερώτηση αν ο εγχώριος τουρισμός έδωσε το φιλί της ζωής στους ελληνικούς προορισμούς, ο πρόεδρος των ξενοδόχων της Νάξου Βαγγέλης Κατσαράς σημείωσε ότι η ελληνική αγορά βοήθησε να μην χαθεί η παρτίδα για το νησί των Κυκλάδων, αλλά και για άλλους μικρούς προορισμούς. Βιώνοντας, όπως είπε, την πιο περίεργη χρονιά, οι επαγγελματίες του νησιού της Νάξου κράτησαν ανοικτό τον προορισμό και πέτυχαν σημαντικές αφίξεις Ελλήνων. «Ωστόσο με το που άνοιξαν τα σχολεία, τελείωσε και για την Νάξο η εφετινή σεζόν, όταν στο παρελθόν ακόμα και ο Οκτώβριος ήταν ένας δυνατός μήνας για το νησί», παρατήρησε ο κ. Κατσαράς. Με τη σειρά της η Πελοπόννησος ήταν προτιμητέος προορισμός για το ελληνικό κοινό εφέτος. Μάλιστα για 20 ημέρες ο νομός της Λακωνίας αλλά και άλλοι προορισμοί της Πελοποννήσου, κινήθηκαν με πληρότητες έως και 100%, όπως σημείωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων Λακωνίας Δημήτρης Πολλάλης. «Από τις 7 μέχρι τις 25 Αυγούστου δεν έπεφτε καρφίτσα από Έλληνες επισκέπτες στα καταλύματα της Λακωνίας» ανάφερε ο κ. Πολλάλης. Στο μεταξύ, η άλλη όψη του νομίσματος αποτυπώνει πτώση 60% στις πληρότητες τον Ιούνιο και τον Ιούλιο σε σχέση με πέρυσι.
Στο 35% οι πληρότητες στην Αθήνα - 80% πτώση στα συνέδρια
Μπορεί τα αστικά κέντρα με ξενοδοχειακές υποδομές παραδοσιακά να μην αποτελούν το βασικό προορισμό για τον εισερχόμενο επισκέπτη, ωστόσο αυτό που βίωσε ο προορισμός της Αθήνας δεν έχει προηγούμενο, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού Ευγένιο Βασιλικό. «Με την πλειοψηφία των ξενοδοχείων κλειστά φέτος, οι πληρότητες στην Αθήνα κυμάνθηκαν στο 35% και με τιμές χαμηλότερες σε σχέση με πέρυσι», σημείωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κύριος Βασιλικός, συμπληρώνοντας ότι τα χειρότερα έρχονται. «Με τα συνέδρια να έχουν ακυρωθεί, τον επαγγελματικό τουρισμό να βαίνει συνεχώς μειούμενο η Αθήνα θα πονέσει πολύ το χειμώνα», υπογραμμίζει ο ίδιος. Ειδικά στο σκέλος των συνεδρίων, όπως υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Σίσσυ Λυγνού, γενική γραμματέας του Συνδέσμου Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων (HAPCO) ο συνεδριακός και επαγγελματικός τουρισμός δέχτηκε πολύ ισχυρό χτύπημα, αφού αναβλήθηκε το 80% των συνεδρίων για το 2021 και 2022, ενώ ένα 20% θα γίνει διαδικτυακά. Στην παρέμβαση της η κυρία Λυγνού σημειώνει, ότι το άνοιγμα της αγοράς των συνεδρίων θα βοηθήσει στην γρήγορη ανάκαμψη των τουριστικών μεγεθών και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό, όπως εξηγεί, από όλες τις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών. «Αν για παράδειγμα το πρώτο εξάμηνο του 2021 γίνουν στην Ελλάδα 100 συνέδρια, αυτό θα βοηθήσει πολύ στην ανάπτυξη των οικονομικών μεγεθών της χώρας», σημειώνει η ίδια.
Εκτιμήσεις για το 2021
Με το ταμείο για τον ελληνικό τουρισμό να γίνεται παραδοσιακά στο τέλος του έτους, ήδη από τώρα έχουν αρχίσει να βλέπουν το φως της δημοσιότητας εκτιμήσεις για την εξέλιξη του 2021. Σε δήλωση του ο πρόεδρος της ομοσπονδίας των τουριστικών γραφείων FedHatta Λύσσανδρος Τσιλίδης επισημαίνει ότι «το δεύτερο τετράμηνο του 2021 θα δείξει πως θα κινηθούν οι αφίξεις του επόμενου έτους», επισημαίνοντας ότι «δεν διαγράφεται και τόσο καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό». Για το 2021 η κυρία Σβήνου ως επικεφαλής του ΙΤΕΠ σημειώνει με τη σειρά της, «δεν θα είναι εύκολα τα πράγματα». Η Ελλάδα είναι στις χώρες με υψηλή ζήτηση, όπως φαίνεται στα συστήματα κρατήσεων, ωστόσο πρόκειται για κρατήσεις φετινές που μετατέθηκαν για την επόμενη χρονιά (Vouchers). Την ίδια στιγμή με τα μέχρι τώρα δεδομένα, το πτητικό έργο των αεροπορικών εταιριών για το 2021 κυμαίνεται στο 60% του 2019 και θα είναι επιτυχία αν αυτό κυμανθεί στο 70% του 2019, αναφέρει η ίδια.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Τσακαλάκης από το Ρέθυμνο, ο οποίος υπογραμμίζει ότι μέχρι τώρα τα μηνύματα δεν είναι ιδιαίτερα θετικά και εστιάζει μεταξύ άλλων στις πιέσεις που δέχονται οι ξενοδόχοι για το 2021 από τους Tour Operators για χαμηλές τιμές. Πάντα με γνώμονα την εξέλιξη της πανδημίας και την εμφάνιση εμβολίου, ο Νίκος Χαλκιαδάκης από το Ηράκλειο εκτιμά ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει το 75% του 2019. Οι περισσότεροι φορείς, ωστόσο, σημειώνουν ότι ένα 50% σε σχέση με το 2019 είναι ένα μέγεθος, που μπορεί να επιτευχθεί, δεδομένης της εμπιστοσύνης που χαίρει η Ελλάδα στο διεθνές κοινό.