Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών ήταν ένα σαφές μήνυμα για κυβερνήσεις και πολιτικά κόμματα: Η ακρίβεια και η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης που προκαλούν σε πρώτη φάση έντονη λαϊκή δυσφορία, γίνονται γρήγορα ψήφοι στις κάλπες, ανατρέπουν πολιτικές ισορροπίες και διαμορφώνουν τελικά τις εξελίξεις σε εθνικό και ευρωπαίκό επίπεδο.
Το μήνυμα αφορά προφανώς όλες τις κυβερνήσεις και τους πολιτικούς σχηματισμούς της γηραιάς ηπείρου, που καλούνται να διαχειριστούν μια πρωτοφανή κρίση, τροφοδοτούμενη από τις επιπτώσεις του οικονομικού πολέμου Δύσης -Ρωσίας και από την ασύδοτη, ανορθολογική λειτουργία των αγορών.
“Παραλήπτης” του είναι βέβαια και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, που δίνει καθημερινά “εξετάσεις” σ' αυτό το πεδίο και βρίσκεται στο στόχαστρο σφοδρής κριτικής, ενώ η “κλεψύδρα” των εκλογών αδειάζει με πολύ γρήγορο ρυθμό.
Στη Γαλλία ο “μεταρρυθμιστής” - και πολιτικά “αχρωμάτιστος” - Μακρόν πήρε προβάδισμα και είναι πλέον αδιαμφισβήτητο φαβορί, ενώ καταποντίστηκαν οι υποψήφιοι των μεγάλων παραδοσιακών κομμάτων της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς. Ρεπουμπλικάνοι/Γκωλικοί και Σοσιαλιστές σχεδόν εξαφανίστηκαν από τον πολιτικό χάρτη, που αναδιατάσσεται.
Μεγάλοι κερδισμένοι οι υποψήφιοι των “άκρων”. Η Μαρίν Λεπέν του Εθνικού Μετώπου και ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν της αντισυστημικής, αντικαπιταλιστικής Αριστεράς.
Πολλοί βιάστηκαν να μιλήσουν για άνοδο του “λαϊκισμού”, που δεν προμηνύει τίποτα καλό για τη Γαλλία και την Ευρώπη γενικότερα. Ομως οι εκφραστές των δύο “άκρων” του πολιτικού φάσματος είναι αυτοί που έβαλαν στο επίκεντρο της εκλογικής τους καμπάνιας το “καλάθι της νοικοκυράς”:
Η Λεπέν πήρε 23,1%, αφήνοντας κατά μέρος τις ακροδεξιές ξενοφοβικές κορώνες και εστιάζοντας στην ακρίβεια, στα συνταξιοδοτικά και στην ανεργία.
Ο Μελανσόν, χωρίς να έχει πίσω του οργανωμένο κόμμα, έπιασε τα ποσοστά του πάλαι ποτέ κραταιού γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, φθάνοντας το 22%. Θα είχε περάσει μάλιστα στον δεύτερο γύρο υποσκελίζοντας την Λεπέν, αν δεν είχαν κατεβεί στις εκλογές άλλοι τρεις υποψήφιοι διαφόρων κομμουνιστικών "αποχρώσεων", που συγκέντρωσαν 3,9%. Οπως και στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, ο Μελανσόν επικέντρωσε την καμπάνια του στα θέματα της ακρίβειας, των λαϊκών εισοδημάτων, της απασχόλησης και στην πολεμική κατά των μεγάλων επιχειρήσεων.
Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα δείχνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους – περίπου το 57% - “γύρισαν την πλάτη” στις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις και στους εκπροσώπους του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου -βλέπε Μακρόν, εκφράζοντας εμπράκτως τη δυσαρέσκεια τους για την οικονομική και κοινωνική κατάσταση, για τη συρρίκνωση των εισοδημάτων, για την υψηλή ανεργία.
Την ώρα που η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, καθώς συνεχίζεται η αιματοχυσία στην Ουκρανία και κλιμακώνεται ο οικονομικός πόλεμος Δύσης-Ρωσίας, οι γαλλικές κάλπες έδειξαν ότι τα παλιά ιδεολογικοπολιτικά και κομματικά στεγανά έχουν σπάσει. Οι ψηφοφόροι αλλάζουν γρήγορα απόψεις και μετακινούνται. Αυτό που “μετράει” περισσότερο από την εξωτερική πολιτική, την ευρωπαϊκή ενοποίηση, τις γεωπολιτικές ισορροπίες και τα θέματα διεθνούς ασφάλειας, είναι το “καλάθι της νοικοκυράς”.
Χ. ΝΙΑΚΑΣ