Συμπτώματα έντονης νευρικότητας εμφανίζουν Μόσχα και Άγκυρα, καθώς η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να σφίξει τη θηλιά στις δύο εθνικές οικονομίες στα όρια… πνιγμού, μετατρέποντας τον έλεγχο που έχει στο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, το δολάριο, σε πολιτικό «όπλο» μεγάλης εμβέλειας.
Με το ρούβλι και την τουρκική λίρα να χάνουν συνεχώς έδαφος στην αγορά συναλλάγματος, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, αλλά επειδή Ρωσία και Τουρκία βρίσκονται στο στόχαστρο αμερικανικών κυρώσεων, ο Ρώσος πρωθυπουργός Μεντβέντεφ και ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν εξέφρασαν σήμερα ανοικτά τη δυσφορία τους για τη μετατροπή του δολαρίου σε πολιτικό «όπλο».
«Ενώ δεν θέλω να σχολιάσω τη συζήτηση για μελλοντικές κυρώσεις», τόνισε ο Ντμίτρι Μεντβέτεφ, «μπορώ να πω ότι, αν καταλήξουμε σε μέτρα όπως η απαγόρευση τραπεζικών δραστηριοτήτων ή στη χρήση ορισμένων νομισμάτων (σ.σ.: αναφέρεται στο δολάριο), τότε μπορούμε σαφώς να μιλήσουμε για κήρυξη οικονομικού πολέμου».
Για οικονομικό πόλεμο μίλησε σήμερα σε υποστηρικτές του και ο Ρ. Ταγίπ Ερντογάν, λέγοντας ότι η Τουρκία δεν θα χάσει αυτό τον πόλεμο. Και εισήγαγε τη… μεταφυσική σε αυτή τη συζήτηση, λέγοντας: «Αυτοί έχουν το δολάριο, εμείς έχουμε το λαό μας και το θεό»!
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, έχει σημάνει συναγερμός σε Μόσχα και Άγκυρα, επειδή η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει εναντίον τους τα… πυρηνικά οικονομικά όπλα της, δηλαδή την επιβολή συντριπτικών κυρώσεων σε ρωσικές και τουρκικές τράπεζες.
Πρόκειται για μέτρα που είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπισθούν, με κυριότερο την απαγόρευση συναλλαγών σε δολάρια, που μπορούν να προκαλέσουν ασφυξία σε οποιαδήποτε τράπεζα. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα λετονικής τράπεζας, η οποία έχασε την πρόσβαση της στο δολάριο με απόφαση του αμερικανικού ΥΠΟΙΚ, επειδή διαπιστώθηκε ότι ξέπλενε χρήμα από την Ρωσία. Παρά την προσπάθεια της ΕΚΤ να την σώσει, η λετονική τράπεζα οδηγήθηκε σε εκκαθάριση.
"Θανάσιμα" μέτρα
Τα μέτρα κατά τραπεζών είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιηθούν σύντομα και αυτός είναι ένας από τους λόγους που εξηγεί την πτώση των εθνικών νομισμάτων Ρωσίας και Τουρκίας:
- Στην περίπτωση της Ρωσίας, μετά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν για την υπόθεση Σκριπάλ, έχει καταρτισθεί νομοσχέδιο, το περιεχόμενο του οποίου «διέρρευσε» σε ρωσική εφημερίδα, και το οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων κυρώσεων, στην απαγόρευση συναλλαγών σε δολάρια σε όλες τις ρωσικές τράπεζες όπου μετέχει το ρωσικό κράτος, δηλαδή στις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας. Η ρωσική κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα θα υποχρεωθούν να καλύψουν από τα εθνικά συναλλαγματικά αποθέματα τις «τρύπες» που θα ανοίξουν στις τράπεζες από την αδυναμία πρόσβασης σε δολάρια και η Ρωσία θα βρεθεί σε μια κρίση με πολύ δύσκολη διαχείριση, με χαρακτηριστικά σοβαρής συναλλαγματικής κρίσης. Το νομοσχέδιο με τις κυρώσεις αυτές, που δεν είναι βέβαιο ότι υποστηρίζεται από τον Λευκό Οίκο, αναμένεται ότι θα έχει ψηφισθεί από το Κογκρέσο πριν τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου και η διοίκηση Τραμπ δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να το εφαρμόσει, όπως συνέβη και με άλλο «πακέτο» κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία από το Κογκρέσο.
- Για την Τουρκία, η αγωνία κορυφώνεται, καθώς υπάρχει από καιρό «πακέτο» κυρώσεων όχι μόνο στην κρατική τράπεζα Halkbank, που εμπλέκεται σε παραβίαση των κυρώσεων στο Ιράν και κορυφαίο στέλεχός της έχει καταδικασθεί σε φυλάκιση 32 μηνών στις ΗΠΑ, αλλά και σε πέντε ακόμη τουρκικές τράπεζες κρατικού ενδιαφέροντος. Δεν έχει γίνει σαφές αν οι κυρώσεις περιλαμβάνουν εκτός από πρόστιμα και απαγόρευση συναλλαγών σε δολάρια, αλλά η αδύναμη τουρκική οικονομία είναι πολύ αμφίβολο αν μπορεί να υποστηρίξει τράπεζες σε συνθήκες τέτοιας κρίσης, χωρίς να υποχρεωθεί ο Ερντογάν να ζητήσει βοήθεια από το ΔΝΤ. Το στρατηγικό σφάλμα του Τούρκου ηγέτη, σύμφωνα με αναλυτές, ήταν ότι πρόσφατα είχε συμφωνήσει παρασκηνιακά με τους Αμερικανούς να απελευθερωθεί ο πάστορας Μπράνσον, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση του στελέχους της Halkbank και την επιβολή μόνο «ήπιων» κυρώσεων στην ίδια την τράπεζα (και όχι σε άλλες), αλλά οι τουρκικές αρχές έκαναν πίσω και διατηρούν τον ιερέα σε κατ’ οίκον περιορισμό, κάνοντας τον Τραμπ να προαναγγείλει «μεγάλες κυρώσεις» στην Τουρκία.
Πώς «γονάτισε» η Rusal
Πέρα από τον τραπεζικό τομέα, η δύναμη των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων έγινε ιδιαίτερα αισθητή στην Ρωσία πολύ πρόσφατα, όταν επιβλήθηκε απαγόρευση συναλλαγών στις ΗΠΑ σε μια από τις κορυφαίες βιομηχανίες αλουμινίου του πλανήτη, την Rusal του Όλεγκ Ντεριπάσκα, ολιγάρχη από το στενό κύκλο του Πούτιν, ο οποίος είχε συνεργασθεί και με τον ήδη υπόδικο, Πολ Μάναφορτ, πρώην επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ.
Η πανίσχυρη Rusal, που διασώθηκε από το Κρεμλίνο με μεγάλη δυσκολία όταν επιβλήθηκαν οι κυρώσεις, βρίσκεται πλέον στα πρόθυρα κατάρρευσης. Ήδη ανακοίνωσε το κλείσιμο μιας μονάδας, η παραγωγή της οποίας απευθυνόταν στην αμερικανική αγορά, ενώ ο οίκος Fitch προειδοποίησε ότι ο όμιλος θα αρχίσει να κλείνει εγκαταστάσεις από τον Σεπτέμβριο, αν δεν βρεθεί τρόπος να αρθούν οι κυρώσεις, καθώς δεν θα μπορέσει να κλείσει νέες ετήσιες συμβάσεις με πελάτες.
Ο Αμερικανός ΥΠΟΙΚ, Στίβεν Μνούτσιν, έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων στην Rusal, για να αποφευχθεί το κλείσιμο της εταιρείας, καθώς ο Ντεριπάσκα αποχώρησε από τη διοίκησή της και δεσμεύθηκε να μειώσει κάτω από το 50% το ποσοστό συμμετοχής του, αλλά το πολιτικό κλίμα στις ΗΠΑ, ενόψει και των εκλογών, δυσκολεύει τέτοιες κινήσεις. Οι αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας δηλώνουν ανοικτά ότι η Ρωσία εξακολουθεί και σήμερα να προσπαθεί να ασκήσει αθέμιτη επιρροή στις αμερικανικές εκλογικές διαδικασίες.
