Τέλος στα «φέσια» που φοράνε τα σούπερ μάρκετ στους προμηθευτές τους βάζει νέος Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μειώνοντας σε μόλις 30 ημέρες την προθεσμία εξόφλησης κάθε συναλλαγής.
Όσοι αθετήσουν την προθεσμία, θα επιβαρύνονται με τόκο υπερημερίας 12%, ενώ ο προμηθευτής δεν θα επιτρέπεται να κάνει σκόντο και μην λάβει τον τόκο υπερημερίας ή να τον συμψηφίσει, καθώς οι αρχές θα θεωρούν ότι τον εισέπραξε και φυσικά θα φορολογείται για το συνολικό ποσό.
Ο νέος Κανονισμός αναμένεται να οριστικοποιηθεί και να εγκριθεί από τα κοινοτικά όργανα μέχρι τον φθινόπωρο και θα ισχύσει από τον 2025.
Στελέχη των σούπερ μάρκετ, εκτιμούν ότι η εφαρμογή του Κανονισμού θα δημιουργήσει μαύρη τρύπα στην αγορά λιανικής, μόνο για τα σούπερ μάρκετ, ύψους 2 δισ. ευρώ, καθώς σήμερα πληρώνουν τους προμηθευτές τους σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Από την άλλη πλευρά, η Κομισιόν επιχειρηματολογεί υπέρ της σμίκρυνσης του χρόνου πληρωμής, προκειμένου να προστατέψει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, από αθετήσεις πληρωμής, αλλά και να ενισχύσει τη ρευστότητά τους.
Νωπές είναι ακόμα στην αγορά οι μνήμες από το «κανόνι» της αλυσίδας Μαρινόπουλου, που άφησε χρέη προς τους προμηθευτές, άνω των 700 εκατ. ευρώ.
Σήμερα οι μικρομεσαίες στερούνται ρευστότητας όχι μόνο επειδή καθυστερούν να πληρωθούν για τα προϊόντα που παρέδωσαν αλλά και επειδή η πρόσβαση στις τράπεζες, για κεφάλαια κίνησης είναι εξαιρετικά δύσκολη έως ανέφικτη.
Οι αλλαγές με… τόκο
Σήμερα η ισχύουσα οδηγία προβλέπει προθεσμία πληρωμής 30 ημερών για συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων (B2B). Ωστόσο, αυτή η προθεσμία μπορεί να παραταθεί σε 60 ή περισσότερες ημέρες «εφόσον η παράταση αυτή δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική για τον πιστωτή».
Στην πράξη, η απουσία πραγματικής μέγιστης προθεσμίας πληρωμής και η ασάφεια του όρου «κατάφωρα καταχρηστική» που χρησιμοποιείται στην οδηγία έχουν οδηγήσει σε μια κατάσταση στην οποία επιβάλλονται συχνά προθεσμίες πληρωμής 120 ημερών και μεγαλύτερες στους μικρότερους πιστωτές.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η νέα πρόταση κανονισμού εξορθολογίζει τις ισχύουσες διατάξεις και εισάγει ενιαία μέγιστη προθεσμία πληρωμής 30 ημερών για όλες τις εμπορικές συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων (B2B) και των συναλλαγών μεταξύ δημόσιων αρχών και επιχειρήσεων.
Η προθεσμία αυτή θα είναι η ίδια σε ολόκληρη την ΕΕ και η συμβατική ελευθερία διατηρείται, δεδομένου ότι τα μέρη μπορούν να διαπραγματεύονται οποιαδήποτε προθεσμία πληρωμής εφόσον δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες.
Η πρόταση δεν επηρεάζει τις συντομότερες προθεσμίες πληρωμής που προβλέπονται στην εθνική νομοθεσία, ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια δικαίου.
Ωστόσο, επιτρέπει παρέκκλιση από την ισχύουσα οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στον αγροδιατροφικό τομέα όσον αφορά την προμήθεια μη αλλοιώσιμων προϊόντων.
Σήμερα η προθεσμία πληρωμής για τα εν λόγω προϊόντα ορίζεται σε 60 ημέρες κατ' ανώτατο όριο. Η πρόταση μειώνει το όριο αυτό στις 30 ημέρες. Η πρόταση καταργεί επίσης την ισχύουσα παράταση των προθεσμιών πληρωμής σε 60 ημέρες για τους δημόσιους φορείς που παρέχουν υγειονομική περίθαλψη και για τις δημόσιες αρχές που ασκούν οικονομικές δραστηριότητες βιομηχανικού ή εμπορικού χαρακτήρα ως δημόσια επιχείρηση.
Σε αντίθεση με την ισχύουσα οδηγία για τις καθυστερήσεις πληρωμών, η πρόταση καταργεί επίσης τη διφορούμενη έννοια των «κατάφωρα καταχρηστικών» συμβατικών διατάξεων, αντικαθιστώντας την με έναν κατάλογο σαφώς προσδιορισμένων καταχρηστικών ρητρών και πρακτικών πληρωμής.
Ο νέος κανονισμός αποσκοπεί στην καλύτερη προστασία των πιστωτών από τους οφειλέτες τους. Ως εκ τούτου, οι νέοι κανόνες προτείνουν την αυτόματη και υποχρεωτική καταβολή τόκων μέχρι την εξόφληση της οφειλής.
Σε αντίθεση με την ισχύουσα οδηγία, σύμφωνα με τη νέα πρόταση, ο πιστωτής δεν μπορεί να παραιτηθεί από το δικαίωμά του να απαιτήσει τόκο υπερημερίας. Κάθε αντίθετη συμβατική διάταξη ή πρακτική θα ήταν αθέμιτη και, ως εκ τούτου, άκυρη.
Επομένως, ο δανειστής απαλλάσσεται από το βάρος της απαίτησης καταβολής τόκων, καταβολή η οποία καθίσταται αυτομάτως υποχρεωτική για τον οφειλέτη όταν πληρώνει με καθυστέρηση.
Το επιτόκιο υπερημερίας θα είναι κατά 8 % υψηλότερο από τα επιτόκια αναφοράς της ΕΚΤ. Με τα σημερινά δεδομένα των επιτοκίων της ΕΚΤ, ο τόκος υπερημερίας που βαρύνει όσους καθυστερούν τις πληρωμές, θα ανέρχεται στο 12%.
Επιπλέον οι νέοι κανόνες αυξάνουν και την κατ' αποκοπή αποζημίωση από 40 ευρώ, σε 50 ευρώ, ανά εμπορική συναλλαγή που καταβάλλεται καθυστερημένα. Τέλος, στα κράτη μέλη που δεν έχουν ως νόμισμα το ευρώ το επιτόκιο αναφοράς καθορίζεται από την εθνική κεντρική τράπεζα.