Μεγάλου ύψους επενδυτικά σχέδια έχουν ωριμάσει στον χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες προσβλέπουν σε χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όμως, από την πλευρά των τραπεζών διατυπώνεται έντονος προβληματισμός για αυτές τις χρηματοδοτήσεις, καθώς, όπως τονίζουν, όσο καλό και αν φαίνεται ένα επενδυτικό σχέδιο, θα πρέπει και η ίδια η επιχείρηση που το υποβάλει να περάσει επιτυχώς την τραπεζική αξιολόγηση.
Τα ώριμα σχέδια των ΜμΕ για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης υπολογίζεται από την Εθνική Τράπεζα, με βάση την έρευνα που διενεργεί σε τακτική βάση, ότι πλησιάζουν στο ύψος των 4 δισ. ευρώ (3,7 δισ., για την ακρίβεια). Όπως σημειώνει η Εθνική, το ενδιαφέρον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων παραμένει αμείωτο, παρά την αυξημένη αβεβαιότητα εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων και αυξημένου ενεργειακού κόστους (αύξηση χονδρικής τιμής ηλεκτρισμού κατά 260% το τελευταίο 12μηνο).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Εθνικής, που προκύπτουν από έρευνα σε μεγάλο δείγμα επιχειρήσεων, σχεδόν μία στις δύο μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν ζωηρό ενδιαφέρον για επενδύσεις με τα πολύ χαμηλά επιτόκια του Ταμείου Ανάκαμψης και με σχετικά χαμηλή δική τους συμμετοχή.
Οι δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης βοηθούν, μέσα σε ένα αχαρτογράφητο περιβάλλον, να διαμορφωθεί ένα ιδιαίτερα υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, τονίζει η Εθνική. Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις που σκοπεύουν να προχωρήσουν σε έστω μια επένδυση την ερχόμενη πενταετία αντιστοιχούν στο 86% του τομέα ΜμΕ (ποσοστό κατά 10% υψηλότερο συγκριτικά με τις ΜμΕ που προχώρησαν σε επενδύσεις την προηγούμενη πενταετία).
Η κρισιμότητα του Ταμείου αναδεικνύεται από το γεγονός ότι περίπου το 1/5 των επιχειρήσεων που σκοπεύουν να επενδύσουν (15% του τομέα) έλαβαν αυτή την απόφαση ακριβώς επειδή οι πόροι του Ταμείου καθιστούν τις επενδύσεις αυτές εφικτές, ενώ ένα επιπλέον 32% του τομέα διευκολύνεται από το ενδεχόμενο να ενταχθεί στις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης (ενώ θα επεδίωκε να επενδύσει και χωρίς την ύπαρξή του).
Παρά τη γενική αισιοδοξία και κινητικότητα που έχει δημιουργήσει το πρόγραμμα φθηνών επενδυτικών δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης, οι τράπεζες κάνουν συνεχή χαρτογράφηση της αγοράς για να εντοπίσουν τις λίγες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που μπορούν να πάρουν «πράσινο φως» με τραπεζικά κριτήρια για χρηματοδότηση, ενώ εκτιμούν ότι μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων είναι πιθανό να εκδηλώσουν ενδιαφέρον αλλά να «κοπούν», επειδή για πολλούς λόγους μπορεί να μην θεωρούνται "bankable", δηλαδή ότι πληρούν τους όρους για χρηματοδότηση.
Σύμφωνα με χονδρικούς υπολογισμούς, από τις περίπου 900.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που καταγράφονται στη χώρα, περίπου οι μισές είναι ατομικές και κόβονται... με το «καλημέρα». Από τις υπόλοιπες, μεγάλος είναι ο αριθμός των επιχειρήσεων που «κουβαλούν» κάποιου είδους δυσμενή στοιχεία, κυρίως από τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης: κόκκινα δάνεια, απλήρωτες οφειλές στο Δημόσιο κ.ο.κ.
Οι εκπρόσωποι της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας αντιλαμβάνονται πολύ καλά το πρόβλημα και ζητούν επιτακτικά κάποια λύση, χωρίς ως τώρα να έχει βρεθεί, παρότι έγιναν αρκετές σχετικές συσκέψεις μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και τραπεζών, κάποια ικανοποιητική λύση. Ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας, τόνισε τη Δευτέρα ότι είναι ανάγκη να υπάρξει συμμετοχή των ΜμΕ στα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης, υποστηρίζοντας ότι αν δεν συμβεί αυτό θα έχουμε πρόβλημα στην απορρόφηση των πόρων. «Το 85% των ΜμΕ είναι αποκλεισμένες από το τραπεζικό σύστημα. Πολλές από αυτές αξίζει να στηριχτούν για να επιβιώσουν και να πετύχουν», υπογράμμισε.
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες επικαλούνται τον κίνδυνο νέων κόκκινων δανείων για να δικαιολογήσουν την αυστηρή στάση που κρατούν γενικά στις χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις, αλλά ακόμη και σε αυτές που περνούν μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Βασίλης Ράπανος, υπογράμμισε σε ομιλία του ότι η εικόνα στις χορηγήσεις το 2022 είναι ακόμη καλύτερη από το 2021, καθώς τους πρώτους οκτώ μήνες οι χρηματοδοτήσεις έφτασαν τα 17,2 δισ. με μικρό μέρος από αυτό να καλύπτεται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Ωστόσο, έσπευσε να εξηγήσει γιατί δεν πρόκειται να χαλαρώσουν τα κριτήρια χρηματοδότησης.
«Στο σημείο αυτό», υπογράμμισε, «επιτρέψτε μου να επισημάνω κάτι που συνεχώς λησμονούν όσοι επικρίνουν τις τράπεζες για την περιορισμένη χρηματοδότηση, κυρίως των μικρών επιχειρήσεων. Θέλω, για άλλη μια φορά, να τονίσω ότι οι τράπεζες χορηγούν δάνεια με κεφάλαια που προέρχονται από τις καταθέσεις επιχειρήσεων και κυρίως πολιτών. Οι διοικήσεις έχουμε ιερό καθήκον να διαχειριζόμαστε τις αποταμιεύσεις τους με σύνεση, διαφάνεια και αυστηρή τήρηση όλων των κανόνων που επιβάλλουν οι ρυθμιστικές αρχές. Ασφαλώς και αναλαμβάνουμε λελογισμένους κινδύνους. Δεν θα προχωρήσουμε όμως σε ανεύθυνες χορηγήσεις, που θα δημιουργήσουν νέα σειρά κόκκινων δανείων και θα υποσκάψουν την, με πολλές θυσίες, ανάκτηση της αξιοπιστίας του τραπεζικού συστήματος, αλλά και την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας».
