Τέλος στην κυριαρχία του Δημοσίου στη διοίκηση των ΕΛΠΕ δίνει το σχέδιο για το νέο καταστατικό του πετρελαϊκού ομίλου που θα συζητηθεί στη γενική συνέλευση της 20ης Μαΐου, ενώ παράλληλα αφήνει για πρώτη φορά ανοικτή τη δυνατότητα διάσπασης των ΕΛΠΕ, με την πώληση περιουσιακών στοιχείων που ξεπερνούν το 51% του ενεργητικού.
Στο όνομα της προσαρμογής του καταστατικού στη νέα νομοθεσία για την εταιρική διακυβέρνηση, η διοίκηση των ΕΛΠΕ προτείνει να «σβήσουν» βασικές διατάξεις του καταστατικού, που έδιναν πλειοψηφία στο Διοικητικό Συμβούλιο στα μέλη που διόριζε το Δημόσιο (επτά, επί συνόλου 13 μελών του δ.σ., το οποίο προτείνεται τώρα να γίνει 11μελές). Παράλληλα, καταργείται η υποχρεωτική συμμετοχή δύο εκπροσώπων των εργαζομένων και άλλων δύο εκπροσώπων των μετόχων μειοψηφίας. Από το σύνολο των νέων προτεινόμενων άρθρων, γίνεται σαφές ότι οι αλλαγές ενισχύουν την κυρίαρχη θέση του ομίλου Λάτση στη διοίκηση.
Ειδικότερα, οι μέτοχοι, μεταξύ των οποίων και το Δημόσιο (ΤΑΙΠΕΔ) που κατέχει το 35% των μετοχών καλούνται στη συνέλευση να εγκρίνουν το «σβήσιμο» άρθρων του καταστατικού που όριζαν ότι:
- Από τα δεκατρία (13) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου: α) Επτά (7) μέλη διορίζονται από το Δημόσιο. Ειδικότερα, προβλεπόταν ότι το Δημόσιο θα έχει το δικαίωμα να διορίζει επτά από τα δεκατρία (13) Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, εφόσον διατηρεί αμέσως ή εμμέσως δια του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, τουλάχιστον ποσοστό τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) των μετά ψήφου μετοχών της Εταιρείας. Εάν η συμμετοχή του Δημοσίου στην Εταιρεία κατέλθει του ποσοστού του τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) των μετά ψήφου μετοχών της Εταιρείας το εδάφιο (α) της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου θα δύναται να τροποποιηθεί οποτεδήποτε, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρείας η οποία θα λαμβάνεται με απλή απαρτία και πλειοψηφία.
- Δύο (2) μέλη - εκπρόσωποι των εργαζομένων, θα εκλέγονται από τους εργαζομένους στην Εταιρεία με άμεση καθολική ψηφοφορία και με το σύστημα της απλής αναλογικής.
- Δύο (2) μέλη - εκπρόσωποι των μετόχων της μειοψηφίας, που θα διορίζονται από την Ειδική Γενική Συνέλευση των υπολοίπων μετόχων της μειοψηφίας.
Εκτός από τα δύο αυτά άρθρα, που ήδη προκαλούν έντονες αντιδράσεις, το νέο καταστατικό των ΕΛΠΕ που προτείνεται από τη διοίκηση έχει δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις προθέσεις της πλευράς Λάτση για το μέλλον του καθετοποιημένου συγκροτήματος, οδηγώντας ακόμη και σε σενάρια διαμελισμού των ΕΛΠΕ, με πώληση της κύριας δραστηριότητας, δηλαδή του τομέα διύλισης.
Τούτο διότι στις διάφορες σημαντικές αποφάσεις που προβλέπεται από το καταστατικό ότι πρέπει να λαμβάνονται με αυξημένη πλειοψηφία, έχει προστεθεί ένα νέο άρθρο, το οποίο αναφέρει ότι απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία για αποφάσεις που αφορούν:
- στη διάθεση, με μία ή περισσότερες συναλλαγές, περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας, οι οποίες λαμβάνουν χώρα εντός χρονικού διαστήματος δύο (2) ετών και η αξία των οποίων αντιπροσωπεύει άνω του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) της συνολικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας.
Αυτό το άρθρο φαίνεται να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο πώλησης του μεγαλύτερου μέρους των δραστηριοτήτων του ομίλου, δηλαδή του βιομηχανικού τομέα (διύλιση), καθώς μόνο με πώληση στοιχείων ενεργητικού αυτού του τομέα θα μπορούσε να αλλάξει χέρια περισσότερο από το μισό ενεργητικό των ΕΛΠΕ. Η διοίκηση, όπως και η κυβέρνηση, δεν έχουν ξεκαθαρίσει τι μπορεί να σημαίνει αυτή η νέα δυνατότητα για το μέλλον των ΕΛΠΕ, δηλαδή αν σχεδιάζεται μια διάσπαση του ομίλου.
Ένα άλλο αδιευκρίνιστης σκοπιμότητας στοιχείο στα άρθρα του νέου καταστατικού είναι αυτό που δίνει τη δυνατότητα έκδοσης ομολογιών με δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη. Η διοίκηση των ΕΛΠΕ δεν έχει ξεκαθαρίσει για ποιο λόγο θα μπορούσε να χρειασθεί ένα τέτοιο χρηματοδοτικό εργαλείο υβριδικού χαρακτήρα, που η έκδοσή του θα στερούσε από τους μετόχους ένα μέρος των κερδών, το οποίο θα περνούσε σε δανειστές. Όλα αυτά, σε έναν όμιλο με το μέγεθος και τη στρατηγική σημασία που έχουν τα ΕΛΠΕ και καθιστά εντελώς ακατανόητη μια προσφυγή σε τέτοιο χρηματοδοτικό εργαλείο, όταν έχει όλες τις δυνατότητες να δανεισθεί με ικανοποιητικούς όρους από τις τράπεζες και την αγορά ομολόγων.
Όλες αυτές οι εξελίξεις εγγράφονται σε ένα θολό πλαίσιο που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση σχετικά με το μέλλον των ΕΛΠΕ και την πώληση της συμμετοχής του Δημοσίου. Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να προχωρήσει αυτή την ιδιωτικοποίηση, βάσει των συμφωνιών με τους Ευρωπαίους, όμως έχει αποφύγει ως τώρα να παρουσιάσει ένα πλαίσιο και χρονοδιάγραμμα ενεργειών για την ιδιωτικοποίηση, ενώ έχει ακυρώσει το προηγούμενο σχέδιο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για ταυτόχρονη πώληση μετοχών από Δημόσιο και όμιλο Λάτση.
Στο μεταξύ, αν γίνουν δεκτές οι προτεινόμενες αλλαγές στο καταστατικό, και μέχρι να αποφασίσει η κυβέρνηση τι θα κάνει με την ιδιωτικοποίηση, ο όμιλος Λάτση παίρνει το «πάνω χέρι» στη διοίκηση και μπορεί, θεωρητικά, να προτείνει σε μελλοντική συνέλευση τον διαμελισμό του ομίλου, ή την έκδοση ενός υβριδικού ομολόγου, που θα στερεί από τους μετόχους ένα μερίδιο στα κέρδη.