Ένα ισχυρό ατού από τον χώρο της οικονομίας και μάλιστα ένα μήνα πριν ανοίξουν οι κάλπες θέλει να αποκτήσει η κυβέρνηση, επιδιώκοντας την αναβάθμιση της οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα στις 21 Απριλίου από τον αμερικανικό οίκο Standard & Poor's. Ήδη, τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου προαναγγέλλουν ευχάριστη έκπληξη από την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2022, η οποία θα μπορούσε να δώσει μια καλή αφορμή στην S&P για να επαναφέρει τη χώρα στην επενδυτική βαθμίδα, ύστερα από πολλά χρόνια παραμονής των ομολόγων μας στην κατηγορία των «σκουπιδιών» ("junk").
Το ελληνικό χρέος είχε πέσει την περασμένη δεκαετία ακόμη και στη βαθμίδα του "selective default", δηλαδή της επιλεκτικής αθέτησης υποχρεώσεων, όταν τέθηκε σε εφαρμογή το PSI για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Αυτή η κατηγορία λίγο απέχει από τη χρεοκοπία και μέχρι σήμερα η χαμηλή αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην προσέλκυση διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων και έναν συντελεστή αύξησης του κόστους δανεισμού στην οικονομία.
Ο οίκος S&P, όπως και οι Fitch και DBRS βαθμολογούν την Ελλάδα ένα σκαλοπάτι χαμηλότερα από την επενδυτική βαθμίδα και έχει προγραμματισμένη ανακοίνωση της νέας αξιολόγησης της οικονομίας στις 21 Απριλίου, ένα μήνα ακριβώς πριν ανοίξουν οι κάλπες για τις εθνικές εκλογές. Ενόψει αυτών των ανακοινώσεων, το οικονομικό επιτελείο έχει αρχίσει ήδη την προσπάθεια να πείσει ότι η Ελλάδα αξίζει την αναβάθμιση μέσα στον Απρίλιο, παρά το γεγονός ότι το πολιτικό/εκλογικό ρίσκο πάντα κάνει επιφυλακτικούς τους οίκους αξιολόγησης.
Αυτό που χρειάζεται για δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο για την αναβάθμιση, όπως τονίζουν αναλυτές, είναι να υπάρξουν ορισμένες κρίσιμες, ευχάριστες εκπλήξεις από τα οικονομικά και, κυρίως, τα δημοσιονομικά στοιχεία. Η S&P έχει ανακοινώσει από τον περασμένο Οκτώβριο ότι θα μπορούσε να αναβαθμίσει την Ελλάδα «εάν συνεχιστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, παράλληλα με μια ισχυρότερη από την αναμενόμενη οικονομική και δημοσιονομική επίδοση».
Η καλύτερη από την αναμενόμενη οικονομική επίδοση είναι δεδομένη, καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης του 2022 εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε στο 5,9%, αρκετά υψηλότερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις της κυβέρνησης και πολύ πάνω από τις προβλέψεις των οίκων αξιολόγησης. Έτσι, το ζητούμενο πλέον είναι μια καλύτερη από το αναμενόμενο δημοσιονομική επίδοση, αλλά και μια μεγαλύτερη από τις προβλέψεις μείωση δημόσιου χρέους.
Από το βήμα της ειδικής εκδήλωσης του υπουργείου Οικονομικών για την πρόοδο της οικονομίας, ο Χρ. Σταϊκούρας και ο Θ. Σκυλακάκης ουσιαστικά προανήγγειλαν αυτή την ευχάριστη δημοσιονομική έκπληξη. Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι το 2022 η Ελλάδα κατόρθωσε να μηδενίσει το πρωτογενές έλλειμμα, ενώ η εκτίμηση ήταν ότι θα διαμορφωθεί στο 1,6% του ΑΕΠ, με ταυτόχρονη μεγάλη μείωση του χρέους ως ποσοστού επί του ΑΕΠ. «Πετύχαμε τη μεγαλύτερη πανευρωπαϊκά δημοσιονομική βελτίωση το 2022, μηδενίζοντας το πρωτογενές έλλειμμα, πάρα το γεγονός ότι τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας ήταν από τα πιο γενναία στην Ευρώπη. Παράλληλα, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ υποχωρεί εντυπωσιακά», τόνισε ο κ. Σταϊκούρας.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θ. Σκυλακάκης, ανέφερε ότι «τα στοιχεία που θα ανακοινωθούν για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2022 θα είναι τουλάχιστον κατά 1% του ΑΕΠ καλύτερα απ’ αυτά που περιλαμβάνονται στους στόχους της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2023». Αυτή η πορεία, υπογράμμισε, ενισχύει τις προϋποθέσεις για ταχύτερη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας το επόμενο διάστημα. Στο ίδιο πνεύμα, ο πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου, ανέφερε ότι η πορεία της ελληνικής οικονομίας αποτελεί εχέγγυο ότι θα υπάρξει σύντομα ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, εμφανίσθηκε βέβαιος (σε δηλώσεις του στο «Πρώτο Θέμα») ότι η επενδυτική βαθμίδα θα επιτευχθεί μέσα στο 2023, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να γίνει αναβάθμιση ακόμη και προεκλογικά. «Πιθανή αβεβαιότητα λόγω της διπλής εκλογικής αναμέτρησης θα επηρεάσει»;, ερωτήθηκε ο κ.Στουρνάρας και έδωσε την εξής απάντηση: «Δεν την βλέπω, δεν την βλέπω (σ.σ. την αβεβαιότητα). Εγώ πιστεύω ότι θα υπάρξει κυβέρνηση με τον άλφα ή τον βήτα τρόπο. Νομίζω πως έχουμε γίνει πολύ σοφότεροι μετά τις τελευταίες κρίσεις».
Όπως τόνισε ο κ. Στουρνάρας, οι αγορές ήδη έχουν ουσιαστικά προεξοφλήσει την αναβάθμιση: «Στην τιμολόγηση (σ.σ.: των ομολόγων) ίσως να μην έχουμε πολύ μεγάλο κέρδος από την επενδυτική βαθμίδα. Εκεί που θα έχουμε πολύ μεγάλο κέρδος είναι στην εισροή κεφαλαίων από funds, τα οποία τώρα λόγω του καταστατικού περιορισμού δεν μπορούν να επενδύσουν στην Ελλάδα επειδή δεν έχει επενδυτική βαθμίδα. Άρα λοιπόν θα δούμε funds τα οποία θα έρθουν και θα επενδύσουν όχι μόνο σε ομόλογα και σε τράπεζες, αλλά ακόμη και σε μετοχική συμμετοχή επιχειρήσεων».