Ένα αίτημα που είχαν τα τραπεζικά στελέχη του ελληνικού χώρου πριν ακόμη λήξει το τρίτο μνημόνιο έρχεται η ώρα να ικανοποιηθεί: οι ευρωπαϊκοί Θεσμοί δέχθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, να καταργηθεί η διάταξη που περιόριζε τη συμμετοχή Ελλήνων τραπεζιτών στις διοικήσεις και είχε οδηγήσει σε έλεγχο κρίσιμων θέσεων από στελέχη που προέρχονται από ευρωπαϊκές χώρες.
Η διάταξη που είχε επιβληθεί με το τρίτο μνημόνιο από τους δανειστές ήταν προϊόν της έντονης δυσφορίας στην Ευρώπη για το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες είχαν δεχθεί μεγάλα ποσά από τα δάνεια των μνημονίων για τη διάσωσή τους, αλλά στις διοικήσεις παρέμεναν τα ίδια στελέχη που ήταν, για τους Ευρωπαίους, υπόλογα για την κακή διαχείριση του τραπεζικού τομέα.
Έτσι, με το τρίτο μνημόνιο επιβλήθηκε διάταξη που όριζε ότι στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών τις θέσεις μη εκτελεστικών μελών θα έπρεπε να καταλαμβάνουν στελέχη χωρίς προηγούμενη εμπειρία την τελευταία δεκαετία σε διοικητικές θέσεις ελληνικών τραπεζών. Έτσι, πολύ γρήγορα, οι θέσεις των ανεξάρτητων μελών καταλήφθηκαν από βετεράνους Ευρωπαίους τραπεζίτες.
Επιπλέον, όμως, η ίδια ρύθμιση προέβλεπε ότι τα ανεξάρτητα μέλη των διοικητικών συμβουλίων θα είχαν την εποπτεία όλων των κρίσιμων για τη λειτουργία των τραπεζών επιτροπών, κάτι που εκλήφθηκε από κορυφαία διοικητικά στελέχη των τραπεζών σαν μια επιβολή κηδεμονίας από τους δανειστές και στην πράξη δημιούργησε αρκετά προβλήματα και προστριβές.
Την ενόχληση των τραπεζικών στελεχών της Ελλάδας είχε εκφράσει ανοικτά σε παλαιότερη ομιλία του ο Νίκος Καραμούζης, την εποχή που, πριν λήξει το τρίτο μνημόνιο, γινόταν και πάλι συζήτηση με τους δανειστές για την αλλαγή αυτής της ρύθμισης. Ανακοινώνοντας την αποχώρησή του από τη θέση του προέδρου της Eurobank, είχε τονίσει ότι «υπάρχει μια πρωτοφανής διάκριση μεταχείρισης, κατά των Ελλήνων πολιτών, καθώς ο νόμος ορίζει ότι δεν μπορούν να συμμετέχουν στα δ.σ. των τραπεζών στελέχη που είχαν σχέση τα τελευταία 10 χρόνια με τον τραπεζικό τομέα».
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δανειστές δέχονται πλέον ότι η περίοδος της «τιμωρίας» των Ελλήνων τραπεζιτών έχει λήξει και το επόμενο διάστημα η επίμαχη διάταξη θα καταργηθεί, παράλληλα με τις υπόλοιπες αλλαγές που θα γίνουν στη νομοθεσία για τις τράπεζες και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Όμως, το πιθανότερο είναι ότι η αντικατάσταση των ξένων τραπεζιτών στα διοικητικά συμβούλια δεν θα γίνει αμέσως, αλλά σταδιακά, όταν θα λήγουν οι θητείες των ξένων τραπεζιτών που μετέχουν σήμερα στα συμβούλια.
Εξάλλου, οι δανειστές θεωρούν ότι είναι πλέον μικρότερος ο κίνδυνος να αναλάβουν διοικητικά καθήκοντα στις ελληνικές τράπεζες πρόσωπα ακατάλληλα για τη στελέχωσή τους, καθώς είναι ήδη αρκετά αυστηρός ο έλεγχος καταλληλότητας από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό της ΕΚΤ και, όπως εξήγγειλε πρόσφατα ο επικεφαλής του, Αντρέα Ενρία, σύντομα πρόκειται να γίναι ακόμη πιο αυστηρός, καθώς θα καθιερωθεί προληπτικός έλεγχος καταλληλότητας στα στελέχη που προτείνονται για θέσεις στο δ.σ.
Η «αιματοχυσία» στις τράπεζες
Οι εκκαθαρίσεις στελεχών που έγιναν στις τράπεζες, ιδιαίτερα το 2016, και οι οποίες σχετίζονται και με το νόμο για τον αποκλεισμό στελεχών με προηγούμενη εμπειρία σε διοικητικές θέσεις, ήταν ευρύτατες. Σύμφωνα με απολογισμό που έκανε η Κομισιόν, ειδικότερα,
- Στην Alpha, επί συνόλου 15 μελών δ.σ., άλλαξαν τα επτά (ποσοστό 47%). Επί συνόλου επτά μη εκτελεστικών μελών, τα πέντε είναι πλέον αλλοδαποί (ποσοστό 71%).
- Στην Eurobank, άλλαξαν τέσσερα από τα 12 μέλη του δ.σ. (33%), ενώ έξι από τα οκτώ μη εκτελεστικά μέλη (75%) είναι αλλοδαποί.
- Στην Πειραιώς έγιναν οι μεγαλύτερες αλλαγές. Από τα 15 μέλη δ.σ. άλλαξαν τα 14 (93%), ενώ τέσσερα από τα επτά μη εκτελεστικά μέλη είναι αλλοδαποί (ποσοστό 57%).
- Στην Εθνική, άλλαξαν επτά από τα 12 μέλη (58%), ενώ έξι από τα οκτώ μη εκτελεστικά μέλη είναι αλλοδαποί (ποσοστό 75%).