Την ώρα που ο ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί με αγωνία τον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία, οι επιπτώσεις της σύρραξης δημιουργούν μια επιπλέον θρυαλλίδα που απειλεί πλούσιες και φτωχές χώρες, ανάμεσα τους και την Ελλάδα.
Ο λόγος για τις οικονομικές αναταράξεις με αιχμή την άνοδο των καυσίμων, το πάγωμα των εξαγωγών από τη Μαύρη Θάλασσα αλλά και την καταστροφή του αγροτικού κλάδου, παράγοντες που απειλούν την ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Ρεκόρ στις τιμές των σιτηρών
Ειδικότερα, οι τιμές του σιταριού καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τα σιτηρά στο Σικάγο να έχουν εκτοξευθεί κατά 40% -- το μεγαλύτερο από ποτέ -- καθώς ο πόλεμος ανατρέπει τις παγκόσμιες προμήθειες σιτηρών αφού έχουν σταματήσει οι εξαγωγές από αυτές τις χώρες. Οι τιμές ανέβηκαν έως και 13,40 δολάρια το μπουσέλ την Παρασκευή, ενώ το ευρωπαϊκό σιτάρι στο Παρίσι έσπασε το ρεκόρ 14 ετών στα 405 ευρώ ανά τόνο.
Την ίδια ώρα, η Κίνα, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας καλαμποκιού και σόγιας στον κόσμο και ένας από τους κορυφαίους αγοραστές σιταριού, επιχειρεί να εξασφάλιση βασικές προμήθειες στις παγκόσμιες αγορές, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση των τιμών. Από την άλλη η Ουγγαρία απαγόρευσε όλες τις εξαγωγές σιτηρών.
FAΟ: Κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης και έκρηξη των τιμών διεθνώς
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) προειδοποιεί για κρίση επισιτιστικής ασφάλειας στην Ουκρανία. Οι αγρότες εγκαταλείπουν τις ζώνες συγκρούσεων και θα μπορούσαν να καταλήξουν να χάσουν την περίοδο φύτευσης την άνοιξη, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη την πρόσβαση των ανθρώπων σε τρόφιμα στη χώρα, ανέφερε ο FAO.
Η εισβολή ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια εκτός της Ουκρανίας επίσης, εάν οι χώρες που εξαρτώνται από τις καλλιέργειες σιτηρών της περιοχής συνεχίσουν να αποκόπτονται από τις αποστολές και στη συνέχεια πρέπει να πληρώσουν υψηλότερες τιμές σε μια πιο σφιχτή παγκόσμια αγορά.
Ελλάδα: Πλαφόν στα εμπορεύματα που σχετίζονται με τον πόλεμο
Στην επιβολή πλαφόν κέρδους στα καύσιμα και σε όποιο προϊόν σχετίζεται ή επηρεάζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως τα σιτηρά, προχώρησε η ελληνική κυβέρνηση.
«Είναι αδύνατον να μην υπάρξουν αυξήσεις στις τιμές, όταν τα διάφορα αγαθά στις διεθνείς αγορές ακολουθούν μια ξέφρενη πορεία λόγω του πολέμου. Έχουμε βάλει ένα σταθερό σημείο πριν από την κρίση, τον Σεπτέμβριο του 2021, και λέμε ότι για όλα τα κρίσιμα αγαθά όπως την μετακίνηση, την θέρμανση και την διατροφή που σχετίζονται με τον πόλεμο και έχουν εκρηκτική άνοδο, σε αυτά τα αγαθά δεν μπορεί ο έμπορος ή ο παραγωγός να πουλάει σήμερα με μεγαλύτερο κέρδος από ό,τι πούλαγε πριν τον πόλεμο.
Άρα, μπαίνει ο ελεγκτικός μηχανισμός σε μια επιχείρηση και ζητάει τιμολόγια αγοράς και πώλησης, συγκρίνει τη διαφορά και κάνει την ίδια σύγκριση με τιμολόγια αγοράς και πώλησης του Σεπτεμβρίου του 2021. Αν το κέρδος είναι μεγαλύτερο σήμερα τότε μπορεί να επιβάλει πρόστιμο. Στόχος είναι να μην αλλάξουν οι σχέσεις στην αγορά λόγω του πολέμου» δήλωσε ο Υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης.
Σε απόγνωση οι αρτοποιοί: «Ο οικονομικός πόλεμος μαίνεται από το καλοκαίρι»
«Μπορεί τώρα να υπάρχει ο πόλεμος στην Ουκρανία και να ανησυχούμε για τις επιπτώσεις στην οικονομία, ωστόσο από το καλοκαίρι μαίνεται ένας οικονομικός πόλεμος όπου τα κόστη έχουν εκτιναχτεί» δήλωσε στο sofokleousin ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος Μιχάλης Μούσιος. Μιλάμε για τριπλασιασμό του κόστους στην ενέργεια, μεγάλες ανατιμήσεις σε όλες τις πρώτες ύλες που απαιτούνται για την παρασκευή άρτου και αρτοποιημάτων, ενώ το καπέλο στα άλευρα φτάνει το 40-50%.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τιμές στα σκληρά άλευρα το καλοκαίρι άγγιξε τα 500 ευρώ/τόνο από 200-250 λίγους μήνες πριν, ενώ τώρα η αύξηση φτάνει το 40% και μιλάμε για τιμές από 280 ευρώ/τόνο στα 350 + ευρώ τον τόνο. Και βεβαίως αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι καταστάσεις είναι η χαρά των κερδοσκόπων.
Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει μεγάλη εξάρτηση από τα σιτηρά της Ρωσίας και της Ουκρανίας, ενώ σε πολύ μικρότερο βαθμό υπάρχει προμήθεια από άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Ωστόσο, τώρα η επιβάρυνση από το μεταφορικό κόστος είναι ακόμη πιο μεγάλη και πλέον και με την ενεργειακή κρίση αυτή η εναλλακτική κρίνεται σχεδόν ασύμφορη».
Σε ερώτηση αν υπάρχει επάρκεια στα σιτηρά στη χώρα, ο κ. Μούσιος ήταν κατηγορηματικός: «Υπάρχει επάρκεια για 1,5 με 2 μήνες και μετά το καλοκαίρι θα υπάρξει καινούργια παραγωγή. Δεν νομίζω ότι θα αντιμετωπίσουμε θέμα ελλείψεων. Εξάλλου η ζήτηση έχει μειωθεί κατά 20% από τον Γενάρη κι αυτό είναι αποτέλεσμα της οικονομικής πίεσης που υφίστανται τα νοικοκυριά».
Ωστόσο, επέμεινε στο ζήτημα με τα ενεργειακά τιμολόγια ως νευραλγικό για τους αρτοποιούς: «Τα προβλήματα στον κλάδο σοβούν εδώ και μήνες με μείζον τον τριπλασιασμό του ενεργειακού κόστους. Φανταστείτε ένα μικρό αρτοποιείο που πλήρωνε για ρεύμα 1000 ευρώ τώρα να καλείται να πληρώσει 3.000. Κινδυνεύουν όλοι με λουκέτο και δίνουμε παράταση εβδομάδα με την εβδομάδα και με πολλή οικογενειακή δουλειά.
Τι ζητάμε;
- Μείωση του ΦΠΑ άρτου από 13% στο 6%
- Διπλασιασμό της ενεργειακής επιδότησης. Δηλαδή από το 25% που είναι τώρα να πάει στο 50%».
Δουλεύουμε όλοι με ζημιά και τις επόμενες μέρες οι τιμές στα σιτηρά θα εκτοξευτούν
Ερωτηθείς σχετικά με την επιβολή του πλαφόν ο κ. Μούσιος ήταν ξεκάθαρος: «Το θέμα δεν μας απασχολεί καθόλου. Από αυτά που δήλωσε ο υπουργός καταλάβαμε ότι θα μπει πλαφόν στο ποσοστό του κέρδους. Ωστόσο, αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει κέρδος, με ζημιά δουλεύουμε όλοι.
Έχουμε από τον Σεπτέμβριο μήνα μέχρι σήμερα 60% αύξηση στην ηλεκτρική ενέργεια, αντίστοιχα στο αέριο, ένα 40% είναι στο πετρέλαιο και 40 με 50% στα άλευρα μέχρι σήμερα. Για τις επόμενες μέρες περιμένουμε τρομερή αύξηση στα μαλακά σιτάρια. εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτήν τη στιγμή δεν έρχονται σιτηρά, οι τιμές σε μια εβδομάδα έχουν αυξηθεί 80 ευρώ τον τόνο. Οι αγορές αυτήν τη στιγμή δεν λειτουργούν, δεν υπογράφονται συμβόλαια αλλά το χρηματιστήριο σιτηρών δουλεύει κανονικά. Κάποια στιγμή οι αγορές θα ανοίξουν, θα φορτώσουν καράβια αλλά σε τι τιμές θα φορτώσουν. Μέρα με τη μέρα ανεβαίνουν οι τιμές. Ενημέρωση από τους αλευράδες έχουμε ότι θα υπάρξουν πολύ μεγάλες ανατιμήσεις στα άλευρα το επόμενο διάστημα. Γι' αυτό σας λέω ότι αυτήν τη στιγμή δεν μας απασχολεί καθόλου».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ξεκαθάρισε ότι πλαφόν στο κέρδος υπάρχει σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, από το σιτάρι μέχρι τα τελικά προϊόντα άρτου και τα αρτοποιήματα.
Ωστόσο, επέμεινε «δεν είναι -όπως είπε ο υπουργός- όπως όταν είχε βάλει πλαφόν σε ορισμένα προϊόντα κατά τη διάρκεια της πανδημία όπως στις μάσκες και στα αντισηπτικά.Αυτά ήταν προϊόντα του εμπορίου.Σε μας είναι μεταποίηση, κάμουμε προϊόντα και δεν υπάρχει κέρδος. Όπως είπα δουλεύουμε με ζημιά.Κι επιπλέον η ζήτηση έχει μειωθεί πολύ. 20% Γενάρη και Φλεβάρη, για πρώτη φορά μετά τα μνημόνια και την πανδημία. τότε δεν είχαμε κρίση».
Σχετικά με το τί προτίθενται να κάνουν οι αρτοποιοί ο κ. Μούσιος τόνισε: «Μιλήσαμε το περασμένο Σάββατο τον κ. Σκρέκα για την ενεργειακή επιβάρυνση, έχει ξεφύγει πολύ και δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε οι αρτοποιοί. Κι αυτό που συμβαίνει το τελευταίο τετράμηνο είναι ότι μεγάλος αριθμός αρτοποιών αφήνουμε απλήρωτες υποχρεώσεις προς το Δημόσιο ασφαλιστικές εισφορές, ΦΠΑ, φόρους κι ΕΝΦΙΑ για να καλύπτουμε τα τιμολόγια της ενέργειας προκειμένου να μη μας το κόψουν και να μη κλείσουμε».
Τέλος, ερωτηθείς για την παραδοσιακή λαγάνα ο κ. Μούσιος είπε ότι «οι τιμές της λαγάνας είναι ελεύθερες και τις διαμορφώνει όπως θέλει κάθε αρτοποιείο αλλά όπως τόνισε, σίγουρα θα είναι αυξημένες».
Κουκουμέρια: Ακριβότερη η λαγάνα
Ακριβότερα σε ποσοστό ως και 15% θα προμηθευτούν οι καταναλωτές στη Θεσσαλονίκη την παραδοσιακή λαγάνα για την Καθαρά Δευτέρα (7/3) καθώς οι αρτοποιοί δηλώνουν αδυναμία ν’ απορροφήσουν τις αυξήσεις σε πρώτες ύλες και ενέργεια, ενώ υπολογίζουν ότι φέτος θα φουρνίσουν συνολικά γύρω στα 450.000 τεμάχια προκειμένου να τα διαθέσουν προς πώληση.
Όπως εξήγησε, μιλώντας στο sofokleousin, η πρόεδρος του Σωματείου Αρτοποιών Θεσσαλονίκης «Ο Προφήτης Ηλίας» Έλσα Κουκουμέρια, με την ανατίμηση αυτή που θα φέρει την τιμή από 2,50 -3,20 (σ.σ. πέρυσι η τιμή ανά τεμάχιο κυμαινόταν από 2,20-2,80 ευρώ), οι αρτοποιοί «δεν θα μεγεθύνουν τα κέρδη τους, αλλά θα περιορίσουν τις μεγάλες τους ζημιές». Βεβαίως πρόσθεσε ότι η τιμή κινείται ελεύθερα και κάθε αρτοποιείο μπορεί να τη διαμορφώσει όπως επιθυμεί.
Χαρακτηριστικά ανέφερε, ότι η τιμή στα άλευρα καταγράφεται φέτος αυξημένη κατά 40% σε σχέση με πέρυσι «και γενικώς οι πρώτες ύλες στα αρτοποιία έχουν ανατιμηθεί σε ποσοστό από 30% έως και 50%», τη στιγμή μάλιστα που, όπως λέει, που καταγράφονται μεγάλες αυξήσεις στην ενέργεια που φτάνουν και τα τριπλάσια ποσά στα τιμολόγια ρεύματος. Το ενεργειακό κόστος μειώνει τη ζήτηση εκ μέρους των νοικοκυριών ενώ δυσκολεύει την επιβίωση των αρτοποιείων που παλεύουν να βγάλουν τις ρυθμίσεις και τους διακανονισμούς των χρεών τους.
Πρόσθεσε δε για τις τιμές ότι τον περασμένο Οκτώβριο υπήρξε μια μικρή ανατίμηση της τάξης το 5-10% αλλά αυτό δεν ήταν επαρκές για τα επαχθή κόστη από την ενεργειακή επιβάρυνση. Τόνισε δε ότι αν αυξηθούν περαιτέρω αυτό θα αποτρέψει τους καταναλωτές κι αυτό το γνωρίζουν οι αρτοποιοί που δεν θέλουν να δουν συρρίκνωση της κατανάλωσης.
Επιπλέον σε ερώτηση σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία τόνισε ότι αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει πρόβλημα αλλά, αν η κατάσταση συνεχιστεί, αφενός θα είναι δύσκολο να εκτελεστούν τα καινούργια συμβόλαια, αφετέρου θα επιβαρυνθούν επιπλέον οι τιμές.
Ερωτηθείσα για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν υποστήριξε ότι είναι σημαντικό να μειωθούν φόροι όπως ο ΕΦΚ και ο ΦΠΑ τονίζοντας ωστόσο ότι κάτι τέτοιο θα δώσει μια μικρή ανάσα στους αρτοποιούς αλλά δεν θα περάσει στην τελική τιμή για τους καταναλωτές.
Υπενθυμίζεται ότι οι αρτοποιοί του νομού Θεσσαλονίκης είχαν προχωρήσει σε αύξηση της τιμής της λαγάνας το 2019, όταν προηγουμένως για έντεκα χρόνια τη διατηρούσαν αμετάβλητη.
