Τις δύο ποσοστιαίες μονάδες εκτιμάται ότι θα αγγίξει η συνεισφορά των εξωστρεφών κλάδων της οικονομίας στο ΑΕΠ για φέτος και ήδη φαίνεται ότι «ξαναγράφεται» ο χάρτης των εξαγωγών της χώρας καθώς παρατηρούνται σημαντικές ανακατατάξεις στις χώρες προορισμού των προϊόντων μας, αλλά και στην προϊοντική σύνθεση των ελληνικών εξαγωγών στο πρώτο τρίμηνο του 2017. Επιπλέον, προκύπτουν περιπτώσεις υπερδιπλασιασμού εξαγωγών, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Είναι ενδεικτικό ότι αν και η Ιταλία εξακολουθεί να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών, αίσθηση προκαλούν οι νέες χώρες που συμπεριλαμβάνονται στον πίνακα με τις 100 κυριότερες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα και είναι τα Νησιά Φώκλαντ, το Πακιστάν, η Μαλαισία, το Κουρασάο και η Σρι Λάνκα.
Αξιοσημείωτη όμως είναι και η ανανέωση της λίστας των 100 κορυφαίων εξαγόμενων προϊόντων σε ποσοστό σχεδόν 25%. Αυτό σημαίνει ότι 1 στα 4 εξαγόμενα προϊόντα δεν εμφανίζονταν στη σχετική λίστα το 2016. Από πλευράς αυτών των νέων εισόδων ξεχωρίζουν οι στρόβιλοι δι' αντιδράσεως, τα επιβατικά πλοία, το σκληρό σιτάρι, τα scrap χαλκού, τα γυναικεία ενδύματα και τα παγωτά.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece) Χρήστος Στάϊκος υπογραμμίζει σε δηλώσεις του προς το ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ο οργανισμός δουλεύει με «φουλ τις μηχανές» για να υποστηρίξει την Ελληνική επιχειρηματική παρουσία τόσο σε νέες αγορές όσο και στις παραδοσιακές αγορές για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας. Έχει αυξηθεί 20% ο αριθμός των επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε δραστηριότητες του οργανισμού, έχει αυξηθεί η παρουσία της χώρας μας με εθνικά περίπτερα στις διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού και υπάρχει στρατηγική στόχευση για συγκεκριμένα προϊόντα.
Όπως δήλωσε ο κ. Στάϊκος, για δύο συνεχόμενες χρονιές, το 2015 και το 2016, καταγράφηκε ρεκόρ αξίας εξαγωγών (με εξαίρεση τα πετρελαιοειδή) και ήδη το πρώτο τρίμηνο του 2017 έχουμε περαιτέρω σημαντική αύξηση, γεγονός που αναδεικνύει τις δυνατότητες, αλλά και την προοπτική για την ελληνική οικονομία μέσω της ενίσχυσης της εξωστρέφειας. «Γιατί η αύξηση των εξαγωγών μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να ενισχύσει την εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό» όπως σημείωσε.
Ο πρόεδρος υπογράμμισε ότι: «η στρατηγική, λοιπόν, προώθησης των ελληνικών εξαγωγών, που εφαρμόζει ο Οργανισμός και η οποία εντάσσεται στην αναπτυξιακή στρατηγική της χώρας, στοχεύει στη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας και στη δημιουργία ποιοτικών και διατηρήσιμων θέσεων εργασίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της παραγωγής προϊόντων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας και αποτελεσματικής υποστήριξης των επιχειρήσεων της χώρας μας, ιδιαίτερα των ΜμΕ, στην προσπάθειά τους να εξάγουν.
Ως εκ τούτου, επιδιώκουμε να είμαστε αρωγοί των προσπαθειών των Ελλήνων εξαγωγέων μέσα από την υλοποίηση ενός συνεκτικού και στοχευμένου πλάνου δράσεων που περιλαμβάνει α) την παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων μέσω διοργάνωσης εθνικών περιπτέρων σε σημαντικές διεθνείς εκθέσεις ανά τον κόσμο(45 το 2017 έναντι 33 το 2016) με παράλληλα σημαντική αύξηση κατά 20% περίπου των συμμετεχουσών εταιρειών σε αυτές β) την ένταξη νέων κλάδων για την προώθηση τους όπως αυτών του ναυτιλιακού εξοπλισμού, της τεχνολογίας και της δημιουργικής βιομηχανίας γ) τον εντοπισμό νέων εταίρων και αγοραστών από το εξωτερικό (στο πρόσφατο partenariat που διοργανώσαμε, συμμετείχαν 144 ελληνικές εξαγωγικές εταιρείες του κλάδου των τροφίμων και 40 αγοραστές από το εξωτερικό σε 1200 επιχειρηματικές συναντήσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη) δ) την στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων να αυξήσουν την παρουσία τους σε υφιστάμενες αγορές, αλλά και την προσέγγιση νέων αγορών όπως έχουμε κάνει τα τελευταία χρόνια με την Ιαπωνία και την Ν. Κορέα (αγροτοδιατροφικός τομέας, κρασί), Σιγκαπούρη (ναυτιλιακός εξοπλισμός), Μαρόκο, Κένυα και Ινδονησία (δομικά υλικά) και ε) γενικότερα με την παροχή όλου του φάσματος των υπηρεσιών που σχετίζονται με τις διεθνείς επιχειρηματικές σχέσεις και την υποστήριξη στους Έλληνες παραγωγούς με έγκυρη πληροφόρηση, καθοδήγηση και διάθεση πόρων (συνδιοργάνωση με τα επιμελητήρια της χώρας σεμιναρίων για εν δυνάμει εξαγωγείς όπου μέχρι στιγμής έχουν γίνει σε 20 νομούς με συμμετοχή 726 επιχειρηματιών)».
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι και την επόμενη περίοδο, σε συνεργασία με όλους τους θεσμικούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, θα συνεχίσει να ενισχύει την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων για περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Οι διεθνείς οργανισμοί
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, σε επίπεδο α' τριμήνου, η συνολική αξία των εξαγωγών εμφανίζεται αυξημένη κατά 20,3% (στα 6,79 δις ευρώ, από 5,65 δις στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2016), ενώ η αξία των εξαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή καταγράφει αύξηση κατά 253 εκατ. ευρώ ή κατά 5,8%.
Να σημειωθεί ότι αν οι ρυθμοί αύξησης του α' τριμήνου, διατηρηθούν ως το τέλος του χρόνου θα έχουν εισρεύσει στην ελληνική οικονομία 5 δις ευρώ περισσότερα από το 2016, ήτοι πρόσθετα έσοδα στο ύψος του 2,75% του ΑΕΠ της χώρας, χωρίς να προσμετρούνται οι όποιες εξελίξεις από το μέτωπο των υπηρεσιών (τουρισμός, μεταφορές, ναυτιλία κ.α.)
Για την ώρα, οι Διεθνείς Οργανισμοί προβλέπουν μία αύξηση της τάξης του 3,8% στα έσοδα από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, δηλαδή αυξημένα έσοδα κατά 2-2,5 δις ευρώ σε σχέση με πέρυσι. Οι εν λόγω ρυθμοί οδηγούν σε θετικό αποτέλεσμα ύψους τουλάχιστον 1,5% του ΑΕΠ.
Ο χάρτης των εξαγωγών
Πιο αναλυτικά, στο α' τρίμηνο του έτους, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την ΕΕ (28) εμφανίζουν μεν αύξηση (+8,9%) και συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών καταλαμβάνουν πλέον το 53,4% των συνολικών εξαγωγών, το μερίδιο όμως αυτό είναι μειωμένο από το 59,1% του α' τριμήνου του 2016. Αυτό προφανώς σημαίνει ότι η αύξηση των εξαγωγών προέρχεται κυρίως από Τρίτες Χώρες, των οποίων συγκεκριμένα το μερίδιο έφτασε στο 46,6% από 40,9% στο αντίστοιχο περσινό τρίμηνο.
Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, πέραν της ήδη αναφερθείσας αξιοσημείωτης (8,9%) αύξησης προς την Ε.Ε. οι αποστολές προς τις 17 χώρες της Ευρωζώνης, αυξήθηκαν αντίστοιχα κατά 8,7%, ενώ ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς όλες τις άλλες οικονομικές ενώσεις, πλην MERCOSUR . Συγκεκριμένα, προς τις χώρες του ΟΟΣΑ, η αύξηση των εξαγωγών είναι της τάξης του 15,9%, προς τις χώρες του G7 6,1%, προς τις αναδυόμενες BRICS 28,2% προς τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC 20,9% προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας(ΟΣΕΠ) 28,5% ενώ προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης ουσιαστικά έμειναν αμετάβλητες (-0,9%).
Σε ότι αφορά τις επιμέρους αγορές-στόχους, η Ιταλία εξακολουθεί και σε αυτό το τρίμηνο να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ στη 2η και 3η θέση ακολουθούν (όπως και στο αντίστοιχο περσινό τρίμηνο) η Γερμανία και η Κύπρος. Στην 4η θέση ανήλθε η Τουρκία (από πέμπτη πέρσι) και στην 5η θέση -με άνοδο πέντε θέσεων στη σχετική κατάταξη- βρίσκεται ο Λίβανος. Στην 6η θέση βρίσκεται η Βουλγαρία, υποχωρώντας κατά δύο θέσεις από το αντίστοιχο περσινό α' τρίμηνο, στην 7η θέση (από έκτη πέρσι) το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στην ίδια θέση (8η) με το περσινό διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου εμφανίζεται η Αίγυπτος. Την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών, συμπληρώνουν οι ΗΠΑ στην 9η θέση (από 6η) και η Ισπανία με άνοδο μιας θέση από πέρσι.
Η υψηλότερη νέα είσοδος χώρας στον πίνακα με τις 100 κυριότερες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα είναι αυτή των Νήσων Φώκλαντ (73η θέση), ενώ ακολουθούν: Πακιστάν (80η), Μαλαισία (87η), Κουρασάο (96η), Σρι Λάνκα (99η).
Χαρακτηριστικό επίσης των ανακατατάξεων του γεωγραφικού χάρτη του εξαγωγών είναι ότι σε 6 χώρες η αύξηση ξεπερνάει σε ποσοστό το 100%: Τυνησία (+579%), Μαρόκο (+346%), Ν. Κορέα (+255%), Μπαχάμες (+137%), Ισραήλ (+120%) και Ταιβάν (+116%). Στον αντίποδα, μόλις σε 20 από τις 100 κυριότερες αγορές εμφανίζονται χαμηλότερες εξαγωγές σε σχέση με το 2016.
Η σύνθεση των εξαγωγών
Αντίστοιχα, ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η συνολική αύξηση, οφείλεται στην πολύ μεγάλη άνοδο των εξαγωγών καυσίμων (κατά 70,6%) και λόγω των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Σημαντικά αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές πρώτων υλών (41,8%) και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα (κατά 20,3%). Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων παρουσιάζουν αύξηση κατά 7,6%, και διατηρούν μερίδιο 42,6% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Αντίθετα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζονται μειωμένες κατά -3,7%.
Στις επιμέρους κατηγορίες προϊόντων, οι διακυμάνσεις δεν είναι τόσο έντονες, τουλάχιστον σε επίπεδο πρώτης δεκάδας, αλλά είναι αξιοσημείωτη η ανανέωση της λίστας των 100 κορυφαίων εξαγόμενων προϊόντων σε ποσοστό σχεδόν 25%. Αυτό σημαίνει ότι 1 στα 4 εξαγόμενα προϊόντα δεν εμφανίζονταν στη σχετική λίστα το 2016. Από πλευράς αυτών των νέων εισόδων ξεχωρίζουν οι στρόβιλοι δι' αντιδράσεως (35η θέση), τα επιβατικά πλοία (36η), το σκληρό σιτάρι (44η), τα scrap χαλκού, τα γυναικεία ενδύματα (77η) και τα παγωτά (85η θέση).
Όπως και στην περίπτωση των αγορών-στόχων, έτσι και στα προϊόντα υπάρχουν περιπτώσεις υπερδιπλασιασμού εξαγωγών, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο: Ηλεκτρική ενέργεια (+135,6%), Βουτάνιο (+111%) και Scrap Αλουμινίου (+102%), ενώ άλλα προϊόντα καταγράφουν αυξήσεις άνω του 50%. Χαμηλότερες επιδόσεις σε σχέση με το α' τρίμηνο του 2016 εντοπίζονται σε 22 κατηγορίες προϊόντων.
Οι εισαγωγές
Σε ότι αφορά τις εισαγωγές στο α' τρίμηνο του 2017, καταγράφεται πολύ μεγάλη άνοδος (30,9%) και η αξία τους διαμορφώθηκε σε 13.020,8 εκ. Euro έναντι 9.947,3 εκ. Euro στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2016, κυρίως λόγω της αύξησης της διεθνούς τιμής αργού πετρελαίου, αλλά και τις παραλαβές νέων πλοίων από ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η αντίστοιχη μεταβολή χωρίς τα πετρελαιοειδή δείχνει αύξηση επίσης σημαντική αύξηση 18,5%, ή κατά 1.494,1 εκ. Euro.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων ήταν να αυξηθεί σημαντικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 44,8%, στα 6,22 δις ευρώ (από 4,30 δις ευρώ στο α' τρίμηνο του 2016). Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά σχεδόν 33,7%.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα ανάλυσης του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, η πρόεδρος του συνδέσμου, Χριστίνα Σακελλαρίδη τόνισε τα εξής: «η εμφατική άνοδος των εξαγωγών από τις αρχές του έτους είναι ένα αποτέλεσμα θετικών συγκυριών, αλλά και επανακαθορισμού εξαγωγικών στρατηγικών και στοχεύσεων. Με άλλα λόγια, η παρούσα χρονική στιγμή μοιάζει με μία ιστορική ευκαιρία για τη μετάβαση προς έναν κύκλο ανάπτυξης. Οι Έλληνες εξαγωγείς αναζητούν και παράλληλα χαράσσουν νέους δρόμους για την ελληνική οικονομία συνολικά. Για το λόγο αυτό, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων διοργανώνει έναν ευρύ δημόσιο διάλογο μεταξύ όλων των μελών της Αλυσίδας Εξωστρέφειας, στις 21 Ιουνίου, στο πλαίσιο Διεθνούς Συνεδρίου, όπου θα αναλυθούν οι προοπτικές, αλλά και τα εργαλεία για την εδραίωση σχέσεων εμπιστοσύνης με παλαιούς και νέους οικονομικούς εταίρους, την ουσιαστική υποστήριξης της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας με εγχώριες και ξένες επενδύσεις, και την περαιτέρω αύξηση των ελληνικών εξαγωγών ως το κυριότερο αντίμετρο λιτότητας και περικοπών».
Υπενθυμίζεται ότι πλεόνασμα στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών το 2017 προβλέπει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, πρόβλεψη η οποία θα σημαίνει μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, καθώς και αύξηση του ΑΕΠ.
Όπως ανέφερε πρόσφατα η πρόεδρος του συνδέσμου Χριστίνα Σακελλαρίδη, μιλώντας στην ετήσια γενική συνέλευση της κεντρικής εξαγωγικής οργάνωσης της χώρας, ο ΠΣΕ εκτιμά ότι αν διατηρηθούν οι τρέχοντες ρυθμοί αύξησης των εξαγωγών του α΄ τριμήνου του έτους κλείσουν οι εκκρεμότητες της αξιολόγησης και αποκαταστηθεί η αξιοπιστία της οικονομίας μας καθότι υπάρχει ήδη μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις, οι επιδόσεις εκτιμάται ότι μπορεί να είναι ακόμα υψηλότερες και η συνεισφορά των εξωστρεφών κλάδων της οικονομίας στο ΑΕΠ να αγγίξει τις δύο ποσοστιαίες μονάδες.
Επίσης η κυρία Σακελλαρίδη υποστήριξε: «…οι προβλέψεις για επίτευξη πλεονάσματος στο άθροισμα των εξωστρεφών κλάδων της ελληνικής οικονομίας έως τα τέλη του έτους θα πρέπει να σηματοδοτήσουν και τη μετάβαση στον οριστικό μετασχηματισμό του αναπτυξιακού της προτύπου, μέσα από την επανεκκίνηση της παραγωγικής της μηχανής, με πυλώνα τη μεταποίηση και βασικό γνώμονα την υποκατάσταση μέρους των εισαγωγών. Ο ΠΣΕ επιβεβαιώνεται όταν εδώ και καιρό επιμένει στο τρίπτυχο: Εμπιστοσύνη, Επενδύσεις, Εξαγωγές, που θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για έξοδο από την κρίση και για βιώσιμη ανάπτυξη».