Με κυρίαρχο στοιχείο τη θέσπιση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές, το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για την μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης (πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι»), δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση, ενώ απεστάλη στην ΕΝΠΕ, την ΚΕΔΕ και στους εκπροσώπους των εργαζομένων στους ΟΤΑ.
Με βάση το νέο εκλογικό σύστημα που εισάγει, το σύνολο των εδρών του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου κατανέμεται στους συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στις εκλογές, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α' γύρο. Εάν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των έγκυρων ψηφοδελτίων, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή (β' γύρος), ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους δημάρχους και περιφερειάρχες των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.
Όλοι οι τακτικοί και αναπληρωματικοί σύμβουλοι εκλέγονται με βάση την πρώτη ψηφοφορία (α' γύρος), σύμφωνα με τους σταυρούς προτίμησης που έλαβε καθένας στην ψηφοφορία αυτή.
«Θεσπίζεται το σύστημα της απλής αναλογικής ως το σύστημα εκείνο που στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα οδηγήσει στην αναζήτηση και επίτευξη συναίνεσης, σύγκλισης και συνεργασίας ανάμεσα στις παρατάξεις που μετέχουν στα όργανα διοίκησης, ενώ παράλληλα θα κινητοποιήσει πολίτες και υγιείς δυνάμεις, οι οποίες μέχρι σήμερα αποκλείονταν λόγω των στρεβλώσεων του ισχύοντος πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος από τη συμμετοχή στα κοινά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο», αναφέρει το υπουργείο.
Η διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών θα πραγματοποιηθεί στις 13 και 20 Οκτωβρίου 2019, αντί για τον Μάιο του ίδιου έτους και ως εκ τούτου αποσυνδέονται από τις ευρωεκλογές. Η διάρκεια της δημοτικής και περιφερειακής περιόδου επανέρχεται στα τέσσερα έτη, αντί για την πενταετία που ισχύει με τον «Καλλικράτη».
Σύφωνα με το ν/σ οι δήμοι διακρίνονται σε έξι κατηγορίες, με βάση τον πληθυσμό τους, τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά τους, τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονομικής δραστηριότητας εντός των ορίων τους, το βαθμό αστικοποίησής τους, την ένταξή τους ή μη σε ευρύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα μητροπολιτικού χαρακτήρα και τη θέση τους στη διοικητική διαίρεση της χώρας.
Οι κατηγορίες είναι οι εξής:
- Δήμοι μητροπολιτικών κέντρων. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλοι οι δήμοι των πολεοδομικών συγκροτημάτων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. .
- Μεγάλοι ηπειρωτικοί δήμοι και πρωτεύουσες νομών με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων.
- Μεσαίοι ηπειρωτικοί δήμοι, με πληθυσμό άνω των 10.000 και έως 25.000 κατοίκων.
- Μικροί ηπειρωτικοί και μικροί ορεινοί δήμοι, με πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων.
- Μεγάλοι και μεσαίοι νησιωτικοί δήμοι. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλοι οι νησιωτικοί δήμοι με πληθυσμό άνω των 3.500 κατοίκων.
- Μικροί νησιωτικοί δήμοι, όπου υπάγονται όλοι οι νησιωτικοί δήμοι, με πληθυσμό έως 3.500 κατοίκους.
Παράλληλα, αποσυνδέεται η εποπτεία των ΟΤΑ από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, ενισχύονται οι θεσμοί συμμετοχής και δημοσίου διαλόγου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και θεσπίζεται το πλαίσιο για τη διεξαγωγή δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος.
Το ίδιο νομοσχέδιο που διαρθρώνεται σε 237 άρθρα, περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τη λειτουργία των φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), καθώς και ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη άσκηση των αρμοδιοτήτων που σχετίζονται με την απονομή της ιθαγένειας και την πολιτογράφηση.
Η διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης αναμένεται ολοκληρωθεί τη Δευτέρα, 14 Μαΐου και ώρα 15:00.