Σαρανταπέντε χρόνια η ίδια ιστορία με τα αυθαίρετα και τα εκτός σχεδίου κτίσματα και οικόπεδα: Κάθε φορά που πλησιάζουν εκλογές, “παίρνει μπροστά” η μηχανή των νομιμοποιήσεων και των πάσης φύσεως “τακτοποιήσεων”-διευκολύνσεων, με ρυθμίσεις κατά παρέκκλιση από περιβαλλοντικούς, πολεοδομικούς και λοιπούς κανόνες.
Τώρα, ενόψει εκλογών, ετοιμάζεται να... ξαναλύσει αυτά τα προβλήματα, προωθώντας νέες ευνοϊκές ρυθμίσεις για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, μη οικοδομήσιμων οικοπέδων-αγροτεμαχίων και παράνομων κτισμάτων που βρίσκονται σε δασικές περιοχές.
Πρόκειται για διατάξεις καταστροφικές για το φυσικό περιβάλλον, που συντηρούν παρανομίες δεκαετιών και λειτουργούν ως κίνητρο για νέες αυθαιρεσίες – παράλληλα όμως φέρνουν φήφους, όπως έχει αποδειχθεί σε πολλές εκλογικές αναμετρήσεις.
Σπίτι στο δάσος; Το σώζεις με 250 ευρώ!
Η “μηχανή” των νομιμοποιήσεων και των διευθετήσεων της παρούσης προεκλογικής περιόδου μπήκε μπροστά το περασμένο καλοκαίρι, όταν ψηφίστηκε διάταξη που δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων μέσα σε δασικές εκτάσεις, όχι μόνο να τα “σώσουν” αποφεύγοντας την κατεδάφιση, αλλά και να γλιτώσουν πρόστιμα και κυρώσεις που τους έχουν επιβληθεί.
Χρειάζεται να κάνουν μόνο μια αίτηση έως τις 31 Δεκεμβρίου και να πληρώσουν παράβολο 250 ευρώ, για να ενταχθούν σε ρύθμιση. Με την ένταξη, θα ανασταλούν οι οποιεσδήποτε επιβληθείσες κυρώσεις – κατεδάφιση, πρόστιμα κλπ – και δεν θα επιβληθεί καμία νέα, ώσπου η Πολιτεία να αποφασίσει πώς θα αντιμετωπιστούν οι “οικιστικές πυκνώσεις” (δηλαδή η δημιουργία συγκροτημάτων αυθαιρέτων μέσα σε δασικές περιοχές).
Νέα παράταση
Με τον τρόπο αυτό τα δασικά αυθαίρετα παίρνουν “παράταση ζωής”, με μιά άτυπη νομιμοποίηση που μπορεί να ισχύσει για 30 χρόνια! Σε μεταγενέστερο χρόνο οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να διατηρήσουν τα αυθαίρετα κτίσματά τους πληρώνοντας κάποιο πρόστιμο. Το ποσό θα εξαρτηθεί από οικονομοτεχνικές μελέτες.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του Κτηματολογίου, η οποία όμως καθυστέρησε δυόμισυ μήνες να λειτουργήσει και άνοιξε μόλις πριν από λίγες μέρες.
Τώρα σχεδιάζεται να δοθεί νέα παράταση δύο ετών(!) για την υποβολή αιτήσεων και την ένταξη των δασικών αυθαιρέτων σε καθεστώς προστασίας.
Τα μη οικοδομήσιμα οικόπεδα-αγροτεμάχια
Κι αφού άνοιξε το θέμα των αυθαιρέτων και της παράνομης δόμησης, η κυβέρνηση βρήκε ευκαιρία να προωθήσει “πακέτο” κι άλλες σχετικές "περιβαλλοντοκτόνες" διατάξεις, που θα φέρουν εκλογική πελατεία.
Ειδική ρύθμιση ετοιμάζεται για τα μικρά οικόπεδα-αγροτεμάχια εκτός σχεδίου, τα οποία θεωρούνται τώρα μη άρτια και δεν επιτρέπεται να οικοδομηθούν. Για να εκδοθεί οικοδομική άδεια σε οικόπεδο εκτός σχεδίου, πρέπει να έχει επιφάνεια τουλάχιστον 4 στρέμματα αν δημιουργήθηκε μετά το 1978, τουλάχιστον 2 στρέμματα αν είναι προγενέστερο και 1.200 ή 750 τ.μ. αν είναι προ του 1964 και του 1962 αντίστοιχα.
Η σχετική διάταξη οριστικοποιήθηκε το 2020, με νομοσχέδιο του τότε υπουργού Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη, που κατάργησε σωρεία παρεκκλίσεων και “παραθύρων” καταστρατήγησης του νόμου. Ομως, υπό την πίεση της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ, ο υπουργός αναγκάστηκε να ενσωματώσει τροπολογία που έδινε τη δυνατότητα σε ιδιοκτήτες τέτοιων “λειψών” οικοπέδων να κτίσουν.
Η τροπολογία προέβλεπε ότι μπορούσαν να πάρουν προέγκριση ή να εκδώσουν οικοδομική άδεια εντός δύο ετών από την ψήφιση του νόμου και να κτίσουν μέσα σε 4 χρόνια. Αυτή η διετής προθεσμία λήγει στις 9 Δεκεμβρίου.
Πολλοί έσπευσαν να επωφεληθούν, έβγαλαν οικοδομικές άδειε, ή έχουν κτίσει ήδη. Οι περισσότεροι όμως δεν αξιοποίησαν την ευκαιρία, ίσως λόγω δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας. Υπολογίζεται ότι μόνον στην Αττική υπάρχουν πάνω από 100.000 τέτοια “λειψά” οικόπεδα, ενώ σε τουριστικές περιοχές της επαρχίας υπερβαίνουν τις 50.000.
Οι ιδιοκτήτες τους πιέζουν τώρα τους τοπικούς κυβερνητικούς βουλευτές, ζητώντας να παραταθεί η προθεσμία. Η κυβέρνηση “τείνει ευήκοον ούς” στις πιέσεις και σκοπεύει να ικανοποιήσει το αίτημα. Με διάταξη που ετοιμάζεται, θα δοθεί άλλη μία διετία χρονικό περιθώριο για έκδοση οικοδομικής άδιας κατά παρέκκλιση από τις ισχύουσες διατάξεις.
Το αποτέλεσμα που θα επέλθει είναι προφανές: Περαιτέρω επιβάρυνση του πολεοδομικού ιστούς και του οικιστικού περιβάλλοντος σε πολλές περιοχές, περισσότερα κτίσματα σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιαστικές ζώνες, υποβάθμιση.
Θα “σβήνουν” παραβάσεις με μεταφερόμενο συντελεστή δόμησης
Αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες δικαιολογούν αυτές τις προωθούμενες ρυθμίσεις, επικαλούμενοι την ανάγκη αφ' ενός “να μπει κάποια τάξη” στην εκτός σχεδίου δόμηση και αφ' ετέρου “να καταστούν αξιοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν κατά κανόνα σε μικροϊδιοκτήτες”.
Το επιχείρημα αυτό δεν ισχύει για μία άλλη – σκανδαλώδη με περιβαλλοντικά κριτήρια – ρύθμιση που ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος, προκειμένου να “τακτοποιηθούν πολεοδομικές παραβάσεις της κατηγορίας 5” - δηλαδή αυθαίρετες και παράνομες κατασκευές μεγάλης κλίμακας, που δεν υπάρχει δυνατότητα να νομιμοποιηθούν με οποιαδήποτε ισχύουσα διάταξη.
Οι κατασκευές αυτές αφορούν κυρίως μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, τουριστικές εγκαταστάσεις, βιομηχανικά κτίρια κλπ. Με τη νέα ρύθμιση που ετοιμάζεται, θα δοθεί η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες τους να αγοράζουν μεταφερόμενο συντελεστή δόμησης από διατηρητέα κτίρια. Ετσι, με μικρό σχετικά κόστος θα μπορεί να γίνεται νομιμοποίηση και το υπουργείο Περιβάλλοντος θα απαλλάσσεται από την “δυσάρεστη υποχρέωση” να πρέπει να κινήσει διαδικασίες κατεδάφισης.