Ενώ στις ΗΠΑ διογκώνεται το κύμα αντιδράσεων που προκάλεσε η δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζωρτζ Φλόιντ από αστυνομικούς, στην Ευρώπη αποκαλύπτεται ότι ο ρατσισμός "βασιλεύει" στους κόλπους των δυνάμεων ασφαλείας πολλών χωρών. Πολλά στοιχεία έρχονται στο φως για τις ρατσιστικές αντιλήψεις και τις πρακτικές αυθαιρεσίας στις αστυνομίες της Γερμανίας και της Γαλλίας.
Στη Γαλλία ο ιστότοπος Streetpress αποκάλυψε την ύπαρξη κλειστής ομάδας στο Facebook, με μέλη 8.000 αστυνομικούς. Στη σελίδα τους οι αστυνομικοί-μέλη της ομάδας αναρτούν καθημερινά ακραία ρατσιστικά σχόλια, που αποτελούν παρότρυνση για πράξεις φυλετικού μίσους. Εχουν δημοσιευθεί ακόμη και φωτομοντάζ από (δήθεν) κηδείες προσώπων που έχουν κατηγορήσει αστυνομικούς για πράξεις βίας και αυθαιρεσίας.
Η αποκάλυψη θεωρείται οδυνηρή για όσους θέλουν να πιστεύουν στη Γαλλική Δημοκρατία και θεωρούν ότι δεν υπάρχει σύγκριση με την Αμερική.
Ο υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέ ζήτησε προκαταρκτική έρευνα για «πρόκληση φυλετικού μίσους και προσβολή ρατσιστικού χαρακτήρα».
Βαθιά ριζωμένος
Με αφορμή τη δολοφονία του Τζωρτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ, τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης ασχολούνται τώρα με ανάλογα περιστατικά που έχουν συμβεί στη Γερμανία και συγκαλύφθηκαν και οι δράστες τους έμειναν ατιμώρητοι. Η γερμανική κοινή γνώμη διαπιστώνει τώρα ότι ο ρατσισμός είναι βαθιά ριζωμένος στην αστυνομία της χώρας, ενώ οι πράξεις αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας σε βάρος εγχρώμων και μεταναστών αποτελούν σύνηθες φαινόμενο.
Οι αιτιάσεις για αυθαίρετη αστυνομική βία στη Γερμανία δεν είναι καινούριες. Πολλοί άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες μετά τη σύλληψή τους ή στη διάρκεια αστυνομικών επιχειρήσεων.
Η πιο γνωστή περίπτωση ήταν εκείνη του Οούρι Τζαλόχ από τη Σιέρα Λεόνε, ο οποίος είχε ζητήσει άσυλο στη Γερμανία. Το πτώμα του βρέθηκε απανθρακωμένο σε αστυνομικό τμήμα της πόλης Ντέσαου στην Ανατολική Γερμανία το 2005. Η γερμανική δικαιοσύνη δεν έχει διαλευκάνει ακόμη την υπόθεση.
Άλλος μετανάστης από το Καμερούν πέθανε το 2001 στο Αμβούργο μετά από αναγκαστική λήψη εμετικών φαρμάκων.
Το 2016 αστυνομικοί πυροβόλησαν και σκότωσαν στο Βερολίνο τον Ιρακινό Χουσάμ Χουσείν, θεωρώντας ότι ήταν οπλισμένος ενώ οι ίδιοι βρίσκονταν σε αυτοάμυνα, κάτι που δεν επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια.
Η Σίλβια Νάντσα, μέλος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), είναι η πρώτη «Αφρογερμανίδα» δημοτική σύμβουλος στη Γερμανία. Εχει εκλεγεί στο δημοτικό συμβούλιο της πόλης Φράιμπουργκ και έχει ιδρύσει το African Network of Germany (TANG).
Επισημαίνει ότι το πρόβλημα για τους μαύρους στη Γερμανία αρχίζει από τους αστυνομικούς ελέγχους. «Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποί μας υφίστανται πολύ πιο συχνά αστυνομικό έλεγχο» λέει η Σίλβια Νάντσα. «Παράδειγμα: ένας συνάδελφος καθόταν στο τρένο, σε ένα βαγόνι με περισσότερα από εκατό άτομα. Περνάει η αστυνομία, του ζητάει ταυτότητα. Εκείνος ρωτάει: "Γιατί ελέγχετε μόνο εμένα σε ολόκληρο το βαγόνι;" Του απαντούν ότι πρόκειται για δειγματοληπτικό έλεγχο. "Ναι, τους λέει, αλλά γιατί έχετε επιλέξει μόνο εμένα για δειγματοληπτικό έλεγχο; Μήπως γιατί έχω διαφορετική εμφάνιση;" Τέτοια περιστατικά συμβαίνουν κάθε μέρα».
Μεμονωμένα περιστατικά ή μέρος του «συστήματος»;
Η αστυνομία δεν καταγράφει περιστατικά αυθαίρετης αστυνομικής βίας. Ο Σεμπάστιαν Μπίκεριχ, εκπρόσωπος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων, επισημαίνει ότι «δυστυχώς στη Γερμανία δεν υπάρχει συστηματική καταγραφή του racial profiling, ούτε σαφής περιγραφή των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων για υποβολή παραπόνων».
Η λειτουργία της αστυνομίας υπάγεται στην αρμοδιότητα των κρατιδίων, στην οποία δεν εμπλέκεται η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Προ ημερών πάντως η τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου ψήφισε νόμο, με τον οποίο δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να προσφύγουν στη δικαιοσύνη σε περίπτωση αστυνομικής αυθαιρεσίας, διεκδικώντας μάλιστα αποζημιώσεις. Ο νέος νόμος προκάλεσε την έντονη αντίδραση συντηρητικών πολιτικών, αλλά και της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων (GdP)..
Ελάχιστες δυνατότητες
Το υπουργείο Εσωτερικών επισημαίνει ότι η νομοθεσία δίνει στους ενδιαφερόμενους το δικαίωμα να διαμαρτυρηθούν για τη συμπεριφορά της αστυνομίας. Ωστόσο ο Ταχίρ Ντελά, εκπρόσωπος πρωτοβουλίας για τα δικαιώματα των μαύρων στη Γερμανία, υποστηρίζει ότι «χρειάζονται κατάλληλα νομικά εργαλεία και διαδικασίες, που θα επιτρέψουν να καταγράφονται παράπονα και καταγγελίες, ώστε να δίνεται μία απάντηση και να υπάρχουν συνέπειες για τους υπεύθυνους. Σήμερά, αν θέλεις να προχωρήσεις σε διαμαρτυρία κατά της αστυνομίας, θα πρέπει να απευθυνθείς στην ίδια την αστυνομία...»
Για τη Σίλβια Νάντσα ο ρατσισμός δεν είναι κάτι που αφορά ειδικά την αστυνομία, αλλά αποτελεί ιδιαίτερη έκφανση ενός ευρύτερου κοινωνικού προβλήματος. «Έχουμε μία δεύτερη γενιά αλλοδαπών στη Γερμανία», επισημαίνει. «Αυτοί οι άνθρωποι μεγάλωσαν εδώ, είναι Γερμανοί, άλλη πατρίδα δεν έχουν. Γι' αυτό θέλουν και να αναγνωριστούν ως ένα κομμάτι αυτής της χώρας...».
Με πληροφορίες από τη Deutsche Welle