Τη συμφωνία με τη βιομηχανία πυρομαχικών MSM από τη Σλοβακία, μέσω της οποίας ιδιωτικοποιείται δια της... πλαγίας οδού η παραγωγική πυρομαχικών της χώρας, ενέκρινε σήμερα η γενική συνέλευση των μετόχων της Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, δηλαδή το υπουργείο Οικονομικών, ως εκπρόσωπος του μοναδικού μετόχου, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις της ONEX, που έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας την ακύρωση της διαδικασίας ανάθεσης.
Η κυβέρνηση σπεύδει να εγκρίνει τη συμφωνία για την ίδρυση κοινοπρακτικής εταιρείας από τα ΕΑΣ και την MSM, καθώς έχει εγκριθεί χρηματοδότηση 33 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την παραγωγή βλημάτων πυροβολικού 155 χιλιοστών που θα διατεθούν στην Ουκρανία. Η MSM έχει συμφωνήσει, εξάλλου, να υποστηρίξει με κεφάλαια 50 εκατ. ευρώ την κοινή εταιρεία με τα ΕΑΣ, η οποία θα αναλάβει την παραγωγή στη μονάδα της κρατικής εταιρείας στο Λαύριο.
Η συμφωνία με τους Σλοβάκους ουσιαστικά αποτελεί μια έμμεση ιδιωτικοποίηση της κρατικής βιομηχανίας πυρομαχικών, διαδόχου της ΕΛΒΟ - ΠΥΡΚΑΛ, καθώς στη νέα εταιρεία, αν και τα ΕΑΣ θα έχουν την πλειοψηφία των μετοχών (51%) προβλέπεται ότι τη διοίκηση θα ασκεί η MSM. Η συμφωνία προβλέπει, επίσης, ότι στην Ελλάδα θα γίνεται μόνο μέρος της παραγωγής βλημάτων, η γόμωση, ενώ οι μεταλλικοί κορμοί, που αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος της αξίας των πυρομαχικών, θα παράγονται στο εξωτερικό, παρότι τα ΕΑΣ διαθέτουν σχετική γραμμή παραγωγής.
Την έγκριση για τη συμφωνία έδωσε σήμερα το υπουργείο Οικονομικών, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις της ONEX Defense Systems του Πάνου Ξενοκώστα, η οποία εξαρχής είχε προσεγγίσει την αμερικανική βιομηχανία πυρομαχικών Global Ordnance. Σε αυτή την ιδιότυπη αντιπαράθεση ευρωπαϊκών και αμερικανικών συμφερόντων στην αμυντική βιομηχανία, οι Αμερικανοί έφαγαν... πόρτα, με την κυβέρνηση να μην λαμβάνει υπόψη ούτε τις δικαστικές ενέργειες από την πλευρά της ONEX.
Η ONEX έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας την ακύρωση της διαδικασίας που κίνησε το υπουργείο Οικονομικών για την επιλογή εταίρου για τα ΕΑΣ, ενώ έχει καταθέσει και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, η οποία έχει προγραμματισθεί να συζητηθεί στο ΣτΕ στις αρχές Δεκεμβρίου. Αν γίνει δεκτή η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να «παγώσει» τη διαδικασία μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης.
Ευρωπαίοι και Αμερικανοί δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ελληνική βιομηχανία πυρομαχικών με κοινό σημείο αναφοράς τους την Ουκρανία. Τα ΕΑΣ έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση 33 εκατ. ευρώ, όπως προαναφέρθηκε, ενώ η πλευρά της ONEX έχει αντιπροτείνει στην κυβέρνηση τη συμπαραγωγή πυρομαχικών με έμφαση σε παραγωγή 1.000.000 βλημάτων πυροβολικού, διαμέτρου 155 χιλιοστών μέσα στην επόμενη πενταετία, τα οποία θα απορροφήσουν οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, προκειμένου να αναπληρώσουν το στοκ των βλημάτων που στέλνουν στην Ουκρανία.
Μέχρι την τελευταία στιγμή, ο Πάνος Ξενοκώστας επέμενε -και το υποστήριξε σε εξώδικο που απέστειλε στα συναρμόδια υπουργεία, ότι η πρόταση της ONEX είναι πιο συμφέρουσα για τα ΕΑΣ και το Ελληνικό Δημόσιο. Η ONEX υποστηρίζει ότι θα επενδύσει περισσότερα κεφάλαια στα ΕΑΣ, έως και 300 εκατ. ευρώ και ότι έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 100 εκατ. δολαρίων από ιδιωτικούς και κρατικούς αμερικανικούς οργανισμούς. Ισχυρίζεται δε ότι η συμφωνία που έχει κατ' αρχήν επιτύχει με τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις μπορεί να φέρει έσοδα έως και 9 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία.
Πολιτικές αντιδράσεις
Το θέμα έχει προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις και αναμένεται να συζητηθεί στη Βουλή, όταν ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, απαντήσει σε ερώτηση που κατέθεσε πριν από λίγες ημέρες ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Δημήτρης Μπιάγκης και στην οποία διατυπώνονται σοβαρές αιτιάσεις για τη διαδικασία που επέλεξε η κυβέρνηση και για τους όρους της συμφωνίας που έχει εγκριθεί.
Όπως σημειώνεται στην ερώτηση, μεταξύ άλλων:
- Στις 28 Δεκεμβρίου 2023, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κ. Χατζηδάκης, απευθύνθηκε εγγράφως στις εταιρίες της Σλοβακίας M.S.M. Export και των ΗΠΑ Global Ordnance (G.O.) ζητώντας να υποβάλλουν, έως 15/1/2024, αναλυτικά επιχειρηματικά σχέδια σχετικά με το ενδιαφέρον τους να συνεργαστούν με τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (Ε.Α.Σ.).
- Οι υποβληθείσες προτάσεις αξιολογήθηκαν από επιτροπή στελεχών του Πρωθυπουργού, επελέγη η πρόταση συνεργασίας της Σλοβάκικης εταιρίας και δόθηκαν οδηγίες στους συναρμόδιους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας ώστε να διεκπεραιώσουν την άνωθεν απόφαση.
- Η πιο πάνω «διαγωνιστική» διαδικασία δεν συνάδει με τις σχετικές διατάξεις του ν.3978/2011. Δεν προηγήθηκε καθορισμός κριτηρίων αξιολόγησης και σε προγενέστερο χρόνο της διαδικασίας αξιολόγησης είχαν ήδη ληφθεί, από τα Ε.Α.Σ., δεσμευτικές αποφάσεις συνεργασίας με την M.S.M. Export. Συνεπώς, η διαδικασία αξιολόγησης των δυο προσφορών ήταν προδήλως προσχηματική.