Νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που δόθηκε σε διαβούλευση, προβλέπει την αυτόματη συμπλήρωση των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης για το Πόθεν Έσχες με τα στοιχεία που θα αντλούνται ηλεκτρονικά από την Εφορία, τις τράπεζες και άλλες πηγές. Παράλληλα, καθιερώνεται υποχρέωση αυτοτελούς υποβολής δήλωσης από συζύγους.
Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου:
Με τις αξιολογούμενες διατάξεις τροποποιείται ο ν. 5026/2023 (Α΄ 45) και εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση του συστήματος ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (Δ.Π.Κ.) και των Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων (Δ.Ο.Σ.), ώστε να καταστεί περισσότερο φιλικό προς τους υπόχρεους μέσω της αύξησης, αφενός, των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που διαλειτουργούν με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, και, αφετέρου, μέσω της αύξησης των πεδίων των δηλώσεων που συμπληρώνονται αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας.
Παράλληλα, εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ταχύτητας των ελέγχων, καθώς και για τη διευκόλυνση των ελεγκτικών οργάνων στην άσκηση του ελεγκτικού έργου και στην επίτευξη των ελεγκτικών στόχων τους, μέσω της καθιέρωσης της υποχρέωσης άντλησης των στοιχείων των δηλώσεων από τους ελεγχόμενους, με αυτόματο τρόπο μέσω της διαλειτουργικότητας, όπου αυτή παρέχεται.
Ειδικότερα, με τις αξιολογούμενες διατάξεις προβλέπεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική συμπλήρωση της Δ.Π.Κ. από τους υπόχρεους με αυτόματο τρόπο μέσω της εφαρμογής διαλειτουργικότητας των επιμέρους ηλεκτρονικών συστημάτων δεδομένων, στοιχείων και πληροφοριών που τηρούνται από τους φορείς του Δημοσίου, τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τα πιστωτικά ιδρύματα και το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, εφόσον παρέχεται η δυνατότητα αυτή από το σύστημα.
Οι υπόχρεοι οφείλουν πλέον να συμπληρώνουν τις δηλώσεις τους αυτόματα αντλώντας τα στοιχεία μέσω της διαλειτουργικότητας, στον βαθμό που παρέχεται η δυνατότητα αυτή, και τα στοιχεία εμφανίζονται προσυμπληρωμένα στα οικεία πεδία. Για τα λοιπά στοιχεία, για τα οποία δεν παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσής τους αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας, ο υπόχρεος φέρει την ευθύνη ορθής και πλήρους συμπλήρωσης των οικείων πεδίων και επισύναψης των σχετικών δικαιολογητικών, εφόσον τούτο απαιτείται από τις ειδικότερες προβλέψεις του νόμου, όπως ακριβώς ίσχυε μέχρι τώρα.
Επομένως, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, οι υπόχρεοι διευκολύνονται σημαντικά ως προς τη συμπλήρωση της Δ.Π.Κ., καθώς τα περιουσιακά στοιχεία της παρ. 6 του άρθρου 21 του ν. 5026/2023, όπως τροποποιείται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, μεταφέρονται με αυτόματο τρόπο μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής στο έντυπο της Δ.Π.Κ., ενώ επισυνάπτονται με τον ίδιο τρόπο και τα σχετικά παραστατικά/δικαιολογητικά.
Με τον τρόπο αυτόν, απαλλάσσονται οι υπόχρεοι από την υποχρέωση συλλογής των στοιχείων της δήλωσης (βεβαιώσεις από κάθε τράπεζα για το υπόλοιπο των λογαριασμών, πιστωτικών καρτών, συμμετοχές σε εταιρείες, θυρίδες, πολύτιμα μέταλλα, δανειακές υποχρεώσεις κ.ά.), τα οποία αποτυπώνονται αυτόματα στη δήλωση, μέσω των οικείων ηλεκτρονικών συστημάτων.
Ταυτόχρονα, οι υπόχρεοι έχουν τη δυνατότητα να επιφέρουν διορθώσεις, τροποποιήσεις, συμπληρώσεις, διαγραφές, και να υποβάλουν παρατηρήσεις ως προς τις προσυμπληρωμένες εγγραφές, με τις οποίες δεν συμφωνούν, καθώς και να επισυνάψουν σχετικά στοιχεία.
Εξάλλου, με την εισαγωγή της υποχρεωτικής διαλειτουργικότητας, πέραν του ότι διευκολύνονται σημαντικά οι υπόχρεοι κατά τη συμπλήρωση της Δ.Π.Κ., εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα και ο σκοπός του ν. 5026/2023 (άρθρο 1), ήτοι η ενίσχυση της διαφάνειας, η αύξηση του αριθμού των ελεγχόμενων δηλώσεων, η αναβάθμιση της ποιότητας και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων των Δ.Π.Κ., καθώς διευκολύνεται σημαντικά το έργο της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία θα έχει πληρέστερη εικόνα όλων των σχετικών πληροφοριών για τα περιουσιακά στοιχεία του ελεγχόμενου, και, επομένως, θα μπορεί ευκολότερα να πετύχει τον ετήσιο ελεγκτικό στόχο, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 5026/2023.
Θα υποβάλλουν δήλωση αυτοτελώς οι σύζυγοι
Με το νομοσχέδιο καθιερώνεται η υποχρέωση των συζύγων να υποβάλλουν αυτοτελώς Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση:
Τροποποιείται η παρ. 3 του άρθρου 3 του ν. 5026/2023, περί της υποχρέωσης υποβολής Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ., και διευκρινίζεται με την προσθήκη της λέξης «αυτοτελώς» ότι υπόχρεοι προς υποβολή Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ. είναι και οι σύζυγοι, οι εν διαστάσει σύζυγοι ή τα πρόσωπα με τα οποία οι υπόχρεοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης του άρθρου 1 του ν. 4356/2015 (Α’ 181). Καθίσταται σαφές ότι ως προς το σημείο αυτό ο ν. 5026/2023 διαφοροποιείται από τον ν. 3213/2003, υπό το καθεστώς του οποίου τα πρόσωπα αυτά δεν υπείχαν αυτοτελή υποχρέωση προς υποβολή δήλωσης, αλλά απλώς ενέκριναν την δήλωση του υπόχρεου.
Περαιτέρω, και με δεδομένο ότι πρωταρχικός στόχος του ν. 5026/2023 είναι η ενίσχυση και η επέκταση του ελέγχου, διευκρινίζεται ότι η αυτοτελής υποχρέωση των ως άνω προσώπων θεμελιώνεται αποκλειστικώς και μόνο στη σχέση που τους συνδέει προς τον υπόχρεο. Επομένως, οι σύζυγοι, οι εν διαστάσει σύζυγοι ή τα πρόσωπα με τα οποία οι υπόχρεοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης υπέχουν σε κάθε περίπτωση υποχρέωση προς υποβολή Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ.
Τούτο, δε, ανεξαρτήτως αν τα πρόσωπα αυτά είναι Έλληνες πολίτες, αν διαμένουν μόνιμα ή όχι στην Ελλάδα, αν είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος ή μη, αν ο γάμος τελέστηκε ή αν το σύμφωνο συμβίωσης συνήφθη στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή, καθώς, όπως προεκτέθηκε, η εκ του νόμου υποχρέωσή τους προς υποβολή δηλώσεως έχει ως αυτοτελές και μόνο έρεισμα τη σχέση που τους συνδέει (γάμο/σύμφωνο συμβίωσης) με το υπόχρεο πρόσωπο.
Εξάλλου, σε περίπτωση που τα ανωτέρω πρόσωπα δεν διαθέτουν Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) στην Ελλάδα, εφαρμόζεται η παρ. 1 του άρθρου 17 του ν. 5026/2023, όπως τροποποιείται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, και, επομένως, χορηγείται και στα πρόσωπα αυτά Α.Φ.Μ. ειδικού σκοπού, προκειμένου να υποβάλλουν Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ., όπως απαιτείται εκ του νόμου.