Στρωμένος με αγκάθια είναι ο δρόμος που πρέπει να διανύσουν οι τράπεζες για να επιστρέψουν στη διανομή μερισμάτων στους μετόχους, για πρώτη φορά από το 2008. H χαμηλή κεφαλαιακή τους επάρκεια τις θέτει σε αυστηρό καθεστώς ελέγχου από τον Εποπτικό Μηχανισμό της ΕΚΤ, που δύσκολα θα δώσει την έγκρισή του για διανομές στους μετόχους από τα κέρδη της φετινής χρήσης και - εν πάση περιπτώσει - δεν αναμένεται να επιτρέψει γενναιόδωρες διανομές.
Η ολοκλήρωση της προσπάθειας εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων με μαζικές τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων, που μειώνουν σε μονοψήφιο ποσοστό τους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων όλων των τραπεζών, έχει συμβάλει στην καλλιέργεια αισιοδοξίας ότι τουλάχιστον δύο τράπεζες, η Eurobank και η Εθνική, θα μπορέσουν να μοιράσουν μέρισμα το 2023 στους μετόχους, από τα κέρδη του 2022.
Η Alpha Bank αναμένεται να μοιράσει μέρισμα το 2024 από τα κέρδη του 2023 και η κεφαλαιακά ασθενέστερη, Τράπεζα Πειραιώς, το 2025 από τα κέρδη του 2024.
Ωστόσο, ακόμη και τα κορυφαία στελέχη των δύο τραπεζών που βρίσκονται σε πιο προωθημένη θέση για τη διανομή μερισμάτων, αποφεύγουν στις δημόσιες τοποθετήσεις τους να εκφρασθούν με κατηγορηματικό τρόπο για τις διανομές που σχεδιάζουν, σημειώνοντας ότι έχουν την πρόθεση να κινηθούν σε αυτή την κατεύθυνση, υπό την προϋπόθεση ότι θα το εγκρίνει και η ΕΚΤ.
Στη σημερινή γενική συνέλευση των μετόχων της Εθνικής, ο Παύλος Μυλωνάς, διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας που έχει την μεγαλύτερη κεφαλαιακή επάρκεια από τις συστημικές, ήταν αρκετά προσεκτικός στις εκφράσεις του για τη μερισματική πολιτική. Τόνισε ότι η Εθνική πέτυχε να ανεβάσει τον δείκτη της κεφαλαιακής της επάρκειας στο 15% (μετά την εφαρμογή του λογιστικού προτύπου IFRS 9) και διαθέτει τον υψηλότερο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στην αγορά, με μεγάλη διαφορά, χωρίς μάλιστα να έχει καταφύγει σε αύξηση κεφαλαίου. Όπως είπε, το γεγονός αυτό «ανοίγει τη συζήτηση για διανομή μερίσματος, για τη χρήση του 2022».
Αντίστοιχα, την περασμένη εβδομάδα, ο CEO της Eurobank, Φωκίων Καραβίας είχε εκφρασθεί με πολύ προσεκτικό τρόπο για το μέρισμα. Όπως είχε τονίσει, «εφέτος υλοποιούμε τη δέσμευσή μας, καθώς εισερχόμαστε πλήρως σε αναπτυξιακή τροχιά και έχουμε ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή μας για διανομή μερίσματος για πρώτη φορά από το 2008 από τα κέρδη του 2022». Αυτό θα γίνει, όμως, όπως σημείωσε, «με την προϋπόθεση της σχετικής έγκρισης των εποπτικών αρχών». Πάντως, ανέφερε ότι «η μέχρι σήμερα εκτέλεση του προϋπολογισμού για το 2022 αυξάνει την πεποίθησή μας για τη διανομή μερίσματος».
Υπενθύμισε δε τους βασικούς στόχους που έχουν τεθεί από την τράπεζα για την τριετία 2022 – 2024:
- Διατηρήσιμη απόδοση ιδίων κεφαλαίων τουλάχιστον 10% τον χρόνο,
- Μέση ετήσια αύξηση των κερδών ανά μετοχή κατά 13%, η οποία θα είναι εμπροσθοβαρής το 2022,
- Οργανική δημιουργία κεφαλαίου άνω των 100 μονάδων βάσης ετησίως, μέσω της οποίας θα υποστηριχθεί η αύξηση του δανειακού χαρτοφυλακίου, η περαιτέρω βελτίωση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, καθώς και η διανομή μερισμάτων.
Σε ό,τι αφορά την Alpha Bank, ο διευθύνων σύμβουλος, Βασίλης Ψάλτης έχει ξεκαθαρίσει ότι ο σχεδιασμός για μέρισμα τοποθετείται χρονικά στο 2024: «Παραμένουμε δεσμευμένοι να τιμήσουμε την ιστορία μας ως προς την πληρωμή μερισμάτων, καθώς ήμασταν η μόνη ελληνική εισηγμένη εταιρεία που το έκανε αδιάκοπα από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την έναρξη της ελληνικής κρίσης. Με την επιφύλαξη των ρυθμιστικών εγκρίσεων, αναμένουμε να ξαναρχίσουμε την πληρωμή μερισμάτων από τα κέρδη μας το 2023, καθώς θα έχουμε εκπληρώσει όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις, τους όρους ποιότητας περιουσιακών στοιχείων, κερδοφορίας και κεφαλαίου, με αρχική αναμενόμενη πληρωμή μεταξύ 20% και 30%».
Από τη διοίκηση της Τρ. Πειραιώς, έχει δηλωθεί ότι το βασικό σενάριο προβλέπει διανομή μερίσματος το 2025 από τα κέρδη της χρήσης του 2024. Το ποσοστό διανομής έχει οριστεί στο 35%. Έχει προβλεφθεί και η περίπτωση διανομής μερίσματος έναν χρόνο νωρίτερα, δηλαδή το 2024, με διανομή 20% των κερδών του 2023.
Το πρέσιγνκ από την ΕΚΤ
Ο λεγόμενος εποπτικός διάλογος με την ΕΚΤ δεν θα είναι, πάντως, εύκολος για τις τράπεζες, σε ό,τι αφορά τη διανομή μερισμάτων. Ο επικεφαλής του Εποπτικού Μηχανισμού, Αντρέα Ενρία έχει τονίσει ότι δεν θα επιβληθούν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία γενικοί περιορισμοί στις τράπεζες της ευρωζώνης για τη διανομή μερισμάτων. Είπε όμως ότι «θα συζητήσουμε ξεχωριστά με κάθε τράπεζα την πορεία της κεφαλαιακής τους επάρκειας και τα σχέδιά τους για πληρωμή μερισμάτων».
Οι ελληνικές τράπεζες θα ελεγχθούν με μεγάλη αυστηρότητα από την ΕΚΤ πριν εγκριθεί ακόμη και μια συντηρητική διανομή κερδών, της τάξεως του 20%, καθώς εξακολουθούν να κατατάσσονται εποπτικά σε ζώνη αυξημένου κινδύνου. Τα στοιχεία της ΕΚΤ δείχνουν ότι, παρά την πρόοδο που έχουν σημειώσει στην εξυγίανση των χαρτοφυλακίων και την ενίσχυση των κεφαλαίων τους, οι ελληνικές τράπεζες παραμένουν πρώτες στην ευρωζώνη με διαφορά στον δείκτη κόκκινων δανείων και τελευταίες σε κεφαλαιακή επάρκεια.
Όλα αυτά, σε μια περίοδο όπου τα ρεκόρ του πληθωρισμού και η έντονη οικονομική και γεωπολιτική αβεβαιότητα αρχίζουν να γεννούν φόβους για «χτυπήματα» στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης, με τη μορφή της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της καταγραφής ζημιών από τοποθετήσεις σε ομόλογα και μετοχές.
Σε ό,τι αφορά τον βασικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας (CET1), οι ελληνικές τράπεζες όχι μόνο βρίσκονται στην τελευταία θέση, αλλά και αρκετά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, σε απόσταση 2,6%. «Οι συνολικοί δείκτες CET1 σε επίπεδο χώρας κυμαίνονταν από 12,39% στην Ελλάδα έως 26,44% στην Εσθονία», αναφέρει ο SSM στην τελευταία του στατιστική καταγραφή. Σημειώνεται ότι, σε επίπεδο ευρωζώνης, οι συνολικοί δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των συστημικών τραπεζών μειώθηκαν ελαφρώς το α ́ τρίμηνο του 2022 (από 15,57% σε 14,98%).
Με αυτά τα δεδομένα, όπως τονίζουν στελέχη της αγοράς, στην καλύτερη περίπτωση η ΕΚΤ θα μπορούσε να εγκρίνει μικρές διανομές (μέχρι 20%) από τα κέρδη του 2022 και μόνο από την Εθνική και τη Eurobank.
