Λύνεται στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες ασφαλισμένοι, οι οποίοι υπήχθησαν στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον e-Ε.Φ.Κ.Α. φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών χωρίς να συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις.
Με εγκύκλιο του ΕΦΚΑ διευκρινίζεται, ότι πλέον θεωρείται ότι αυτό έγινε «καλόπιστα» και καθορίζει τη διαδικασία με την οποία θα ρυθμιστεί οριστικά το ζήτημά τους.
Ειδικότερα, με διατάξεις των ν.4921/2022: και 4670/2020, θεσμοθετήθηκε ειδική ρύθμιση για τη νομιμοποίηση του χρόνου ασφάλισης των προσώπων που καλόπιστα είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον e- ΕΦΚΑ φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών ενώ δεν συνέτρεχαν οι προβλεπόμενες εκ του νόμου προϋποθέσεις ασφάλισης.
Αναφορικά με τις προϋποθέσεις νομιμοποίησης χρόνου ασφάλισης και τη διαχειριστική αντιμετώπιση, ο ΕΦΚΑ διευκρινίζει τα ακόλουθα:
- Ο χρόνος ασφάλισης προσώπων που έχουν υπαχθεί καλόπιστα στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον e - Ε.Φ.Κ.Α. φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών, λόγω απασχόλησης ή ιδιότητας, ενώ δεν συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις, λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον e- Ε.ΦΚ.Α και οι σχετικές ασφαλιστικές εισφορές δεν επιστρέφονται, εφόσον δεν έχει εκδοθεί απόφαση διαγραφής.
- Από την ημερομηνία διαπίστωσης από τα αρμόδια όργανα της μη συνδρομής των νόμιμων προϋποθέσεων υπαγωγής και συνέχισης της ασφάλισης, τα ανωτέρω πρόσωπα υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον e-Ε.Φ.Κ.Α. φορέων, τομέων κλάδων και λογαριασμών βάσει της ασκούμενης δραστηριότητας ή της ιδιότητας.
- Σε κάθε περίπτωση, εισφορές που καταβλήθηκαν και εισπράχθηκαν λογίζεται ότι αντιστοιχούν σε ασφαλιστικό χρόνο, αν δεν έχει αμφισβητηθεί από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. η ορθή υπαγωγή του ασφαλισμένου στον ασφαλιστικό φορέα που τις εισέπραξε εντός της πενταετίας από την καταβολή τους.».
- Στο πεδίο εφαρμογής των νέων διατάξεων εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι όλων των εντασσόμενων στον e-ΕΦΚΑ π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών (πλην των πολιτικών και στρατιωτικών υπαλλήλων και των ασφαλισμένων του π. Ο.Γ.Α.) οι οποίοι υπήχθησαν λανθασμένα στην ασφάλιση αυτών, λόγω απασχόλησης ή ιδιότητας και συνεχίζουν την ασφάλισή τους στον e-ΕΦΚΑ, με την ίδια ιδιότητα - απασχόληση.
Οι προϋποθέσεις
Για να νομιμοποιηθεί ως χρόνος ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ το χρονικό διάστημα που έχει διανυθεί λανθασμένα, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι κάτωθι προϋποθέσεις:
- Πραγματική ύπαρξη απασχόλησης, ιδιότητας ή επαγγέλματος.
- Υπαγωγή στην ασφάλιση των π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών χωρίς οι ασφαλισμένοι να πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από τις σχετικές διατάξεις των π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών.
- Καλόπιστη υπαγωγή στην ασφάλιση των π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών δηλ. ανυπαρξία απατηλής ενέργειας ή συμπεριφοράς τόσο κατά την υπαγωγή στην ασφάλιση όσο και κατά τη συνέχιση.
- Καταβολή των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών και ανεπιφύλακτη είσπραξή τους από τους π. φορείς, τομείς, κλάδους ή λογαριασμούς.
- Μη αμφισβήτηση από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. του χρόνου ασφάλισης στον π. φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό, εντός πενταετίας από την καταβολή και είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών.
- Μη έκδοση απόφασης διαγραφής (για τους μη μισθωτούς).
Παράλληλα ο ΕΦΚΑ διευκρινίζει ότι:
- Όταν διαπιστωθεί από τα αρμόδια όργανα του e-ΕΦΚΑ η απουσία των νόμιμων προϋποθέσεων υπαγωγής και συνέχισης της ασφάλισης, πρέπει να εξετάζεται άμεσα η δυνατότητα ή μη νομιμοποίησης ολόκληρου ή μέρους του χρονικού διαστήματος ασφάλισης, λαμβάνοντας υπόψη αν έχει ή όχι αμφισβητηθεί από τον e-ΕΦΚΑ η ορθή υπαγωγή του ασφαλισμένου στον πρώην ασφαλιστικό φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό εντός πενταετίας από τότε που καταβλήθηκαν οι αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές.
- Ο χρόνος που νομιμοποιείται λογίζεται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης στον π. φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό και εν συνεχεία στον e-ΕΦΚΑ.
- Η ασφάλιση συνεχίζεται πλέον ορθά στον e-ΕΦΚΑ, βάσει της ασκούμενης δραστηριότητας, απασχόλησης ή ιδιότητας των ασφαλισμένων.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1
Λανθασμένη υπαγωγή στην ασφάλιση π. φορέα/ τομέα/ κλάδου/λογαριασμού λόγω απασχόλησης - ιδιότητας η οποία συνεχίζεται και στον e-ΕΦΚΑ
Το Τμήμα Ασφάλισης και Εισφορών αρμόδιας Τοπικής Διεύθυνσης του e-ΕΦΚΑ διαπιστώνει στις 2/6/2022 ότι ασφαλισμένη η οποία είχε υπαχθεί καλόπιστα στην υποχρεωτική ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ από 01/04/2004 ως «νοσοκόμα» έπρεπε να υπαχθεί με τις διατάξεις του άρθρου 2 του α.ν. 1846/1951, όπως ισχύει, στην υποχρεωτική ασφάλιση του π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ. Η εν λόγω ασφαλισμένη έχει εξοφλήσει το σύνολο των ασφαλιστικών της υποχρεώσεων και συνεχίζει με την ίδια απασχόληση στον e-ΕΦΚΑ χωρίς να έχει αμφισβητηθεί μέχρι τη στιγμή του ελέγχου η υπαγωγή της στην ασφάλιση του πρώην φορέα.
Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος που έχει διανυθεί από την ημερομηνία υπαγωγής στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ (01/04/2004) και εν συνεχεία στον e-ΕΦΚΑ, νομιμοποιείται ως εξής:
• Από 01/04/2004 έως και 30/06/2017 λογίζεται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης στον π. ΟΑΕΕ και εν συνεχεία στον e-ΕΦΚΑ (π. ΟΑΕΕ), καθόσον αφορά χρόνο πέραν της πενταετίας από την καταβολή και είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών.
• Από 01/07/2017 και εφεξής, θα πρέπει να τακτοποιηθεί ασφαλιστικά σύμφωνα με τις διατάξεις του π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ (καταλογισμός εισφορών στον υπόχρεο εργοδότη) δεδομένου ότι δεν έχει παρέλθει πενταετία από τη χρονική στιγμή που διαπιστώθηκε η λανθασμένη υπαγωγή στον π. ΟΑΕΕ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2
Το Τμήμα Ασφάλισης και Εισφορών αρμόδιας Τοπικής Διεύθυνσης του e-ΕΦΚΑ διαπίστωσε στις 6/6/2022 ότι ασφαλισμένη η οποία παρείχε «υπηρεσίες καθαριότητας» σε επιχείρηση, είχε υπαχθεί καλόπιστα στην υποχρεωτική ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ από 1/3/2012.
Η συγκεκριμένη είχε εξοφλήσει τις ασφαλιστικές της υποχρεώσεις, διέκοψε τη δραστηριότητά της στις 31/10/2015, χωρίς να συνεχίζει ως εν ενεργεία ασφαλισμένη στον e-ΕΦΚΑ και έπρεπε να υπαχθεί με τις διατάξεις του άρθρου 2 του α.ν. 1846/1951, όπως ισχύει, στην υποχρεωτική και αυτοδίκαιη ασφάλιση του π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ.
Στην περίπτωση αυτή ο χρόνος που έχει διανυθεί στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ (από 1/3/2012 έως 31/10/2015) νομιμοποιείται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ (π. ΟΑΕΕ), εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των κοινοποιούμενων στην παρούσα διατάξεων.