Το ρευστό πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται στην Ευρώπη ένα μήνα πριν από τις ευρωεκλογές αποτυπώνεται και στο αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών στην Ισπανία, όπου τα κόμματα της Αριστεράς συγκέντρωσαν οριακή πλειοψηφία και θα χρειασθεί να συνεργασθούν για να κυβερνήσουν, η παραδοσιακή μετριοπαθής δεξιά υπέστη τη μεγαλύτερη ήττα στην ιστορία της, ενώ η σκληροπυρηνική ακροδεξιά μπαίνει στη Βουλή πρώτη φορά από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα το 1974.
Οι κοινοβουλευτικές ισορροπίες αλλάζουν, μία νέα περίοδος κυβερνητικής αβεβαιότητας αρχίζει στην Ισπανία και οι έντονες διεργασίες αναμένεται ότι θα οδηγήσουν σε στενότερη συνεργασία των αριστερών, κεντροαριστερών και προοδευτικών δυνάμεων.
Το εκλογικό αποτέλεσμα και η διαφαινόμενη συγκρότηση κυβερνητικού σχήματος κεντροαριστερής συνεργασίας θα έχει αναπόφευκτα σημαντική επίδραση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στη διαμόρφωση συσχετισμών δύναμης στην ΕΕ και στη χάραξη πολιτικών και τη λήψη αποφάσεων στις Βρυξέλλες.
Τα ποσοστά και οι έδρες
Λίγο πριν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων, τα κόμματα του αποκαλούμενου «αριστερού μπλόκ» (Σοσιαλιστές, Podemos και αριστερά αυτονομιστικά κόμματα) συγκέντρωναν συνολικά το 47,4%.
Τα κόμματα του «δεξιού φάσματος» (στα οποία μαζί με το Λαϊκό Κόμμα και το νεοπαγές ακροδεξιό Vox περιλαμβάνονται και οι κεντροδεξιοί φιλελεύθεροι μεταρρυθμιστές Ciudadanos) είχαν συνολικά 41%.
Ανάλογη είναι η κατανομή των εδρών, γεγονός που αναγκάζει τους Σοσιαλιστές και τους Podemos να επιζητούσουν συνεργασίες με μικρά αριστερά κόμματα για να σχηματίσουν κυβέρνηση
Με καταμετρημένο το 95,5% των ψήφων:
- οι Σοσιαλιστές ήταν πρώτο κόμμα με 28,7%
- το Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι είχε μόλις 16,7% - χάνοντας τη μισή του εκλογική δύναμη από το 2016
- Οι Ciudadanos 15,8%, οι Podemos 14,3% και το Vox 10,1%.
- Περίπου 8,5% μοιράζονταν τρία κόμματα Καταλανών και Βάσκων αυτονομιστών, που μπαίνουν στη Βουλή.
Με αυτά τα ποσοστά οι Σοσιαλιστές (PSOE) εξασφαλίζουν 122 έδρες, το Λαϊκό Κόμμα 65 (από 136 που είχε στη διαλυθείσα Βουλή), οι Ciudadanos 57 έδρες, οι Podemos 42 έδρες και το ακροδεξιό Vox 24 έδρες.
Τα κόμματα των Καταλανών αυτονομιστών ECR και JxCAT παίρνουν 15 και 7 έδρες αντίστοιχα, το βάσκικο PNV 6 έδρες, ενώ 4 έδρες κερδίζουν δύο αριστεροί σχηματισμοί.
Ο νικητής των εκλογών, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) του πρωθυπουργού Σάντσεθ, για να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας πρέπει να συνεργασθεί όχι μόνο με του Podemos αλλά και με κάποια αυτονομιστικά και μικρά αριστερά κόμματα.
Η ανάδυση της ακροδεξιάς
Αναλύοντας τα αποτελέσματα των ισπανικών εκλογών, διεθνή μέσα ενημέρωσης δίνουν έμφαση στα εξής σημεία:
• Οι Σοσιαλιστές κέρδισαν ψήφους και αύξησαν τις έδρες τους. Όχι όμως τόσο ώστε να μπορέσουν να κυβερνήσουν μόνον με τους Podemos. Πρέπει λοιπόν να βρουν πεδίο συνεννόησης και με τους αυτονομιστές.
• Το Λαϊκό Κόμμα βυθίστηκε, χάνοντας πάνω από τη μισή του δύναμη σε σχέση με το 2016. Περίπου ένας στους τρεις πρώην ψηφοφόρους του πήγε στο ακροδεξιό Vox.
• Οι φιλελεύθεροι κεντροδεξιοί μεταρρυθμιστές Ciudadanos ενσιχύθηκαν σημαντικά, κερδίζοντας ψήφους κυρίως από το Λαϊκό Κόμμα.
• Η ακροδεξιά που είχε «σιγήσει» επί 40 χρόνια στην Ισπανία, επανέρχεται στο πολιτικό προσκήνιο και θα διαδραμ’ισει σημαντικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις τα επόμενα χρόνια.