Εξαιρετικά κρίσιμο και για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας θα είναι το αποτέλεσμα του σημερινού δημοψηφίσματος στην πΓΔΜ, το οποίο θα αποδειχθεί πρωτίστως καθοριστική παράμετρος για τη διαμόρφωση γεωπολιτικών ισορροπιών στα Βαλκάνια και για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Η επικράτηση του «ναι» θα δώσει ευχέρεια κινήσεων και άνεση χειρισμών στην κυβέρνηση, η οποία έχει επωμισθεί μεγάλο πολιτικό κόστος στην προσπάθεια επίλυσης αυτού του χρονίζοντος εθνικού ζητήματος, με μια συμφωνία που απορρίπτεται από την αντιπολίτευση και έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις και μαζικές κινητοποιήσεις
Αντίθετα, αν οι πολίτες της γειτονικής χώρας πουν «όχι», ή εάν το δημοψήφισμα κηρυχθεί άκυρο λόγω μη προσέλευσης στις κάλπες του 50%+ των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, τις συνέπειες δεν θα τις υποστεί μόνον η σκοπιανή κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ. Θα υπάρξουν προφανείς επιπτώσεις και στην Ελλάδα, όπου η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα βρεθούν σε δυσχερή θέση απέναντι στην αντιπολίτευση – η οποία μάλιστα ακολουθεί περίπου ταυτόσημη γραμμή επί του συγκεκριμένου θέματος.
Παρενέργειες στις δύο χώρες
Και αν οι Σκοπιανοί θιασώτες της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας τους και της ένταξης στο ΝΑΤΟ δεν κατορθώσουν να ξεπεράσουν τελικά -μέσω Βουλής - το σκόπελο ενός αρνητικού αποτελέσματος στο σημερινό δημοψήφισμα, οι δυσμενείς «παρενέργειες» και για τις δύο χώρες θα επεκταθούν πιθανότατα σε βάθος χρόνου.
Στην Ελλάδα θα έχουμε όξυνση του πολιτικού κλίματος, ενίσχυση των ακροδεξιών-εθνικιστικών απόψεων, μεγαλύτερες δυσκολίες συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων και σημαντική επίδραση στα αποτελέσματα των επερχόμενων εκλογικών αναμετρήσεων.
Ανάλογες θα είναι οι εξελίξεις και στα Σκόπια, όπου τα πολιτικά πάθη και οι εθνοτικές διαφορές δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για να υπάρξει «έκρηξη», που θα αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τη χώρα.
Η έκβαση του δημοψηφίσματος αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον όχι μόνον στην Αθήνα, αλλά και στην Ουάσιγκτον, στην έδρα της ευρωατλαντικής συμμαχίας και στις δυτικοευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπου κυβερνήσεις και αφανείς μηχανισμοί έχουν ρίξει το βάρος τους υπέρ της υπερψήφισης της συμφωνίας των Πρεσπών, που θα επιτρέψει την ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.
Η Ελλάδα έθεσε το δίλημμα
Οι πολίτες της πΓΔΜ δεν καλούνται να απαντήσουν ευθέως αν εγκρίνουν ή όχι τη συμφωνία των Πρεσπών για το όνομα της χώρας τους. Το ερώτημα στο δημοψήφισμα είναι ένα έμμεσα εκβιαστικό δίλημμα, το οποίο ουσιαστικά έχει θέσει η ελληνική πλευρά από τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008: Θέλετε να ενταχθεί η χώρα σας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ; Ψηφίζετε τη συμφωνία για το όνομα. Αλλιώς μένετε εκτός.
Στο ψηφοδέλτιο του δημοψηφίσματος το ερώτημα είναι διατυπωμένο ως εξής: «Είστε υπέρ της ένταξης της χώρας στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία μεταξύ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Ελλάδας;».
Επιλέγοντας την ένταξή σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, εγκρίνουν δευτερευόντως τη Συμφωνία των Πρεσπών ως προϋπόθεση. Είναι η σημαντικότερη και κρισιμότερη για το μέλλον της χώρας απόφαση που καλούνται να λάβουν οι πολίτες της, στα 26 χρόνια ύπαρξης της πΓΔΜ ως ανεξάρτητου κράτους.
Μονόδρομος οι εκλογές
Μετά το δημοψήφισμα, οι εκλογές στη γειτονική χώρα είναι μονόδρομος:
• Εάν το αποτέλεσμα είναι αρνητικό, η σημερινή κυβέρνηση δεν θα μπορεί να σταθεί.
• Εάν επικρατήσει το «ναι», πρέπει να επικυρωθεί από τη Βουλή η προτεινόμενη τροποποίηση του Συντάγματος για αλλαγή ονόματος. Για την επικύρωση απαιτείται πλειοψηφία 2/3, που δεν την διαθέτουν οι υπέρμαχοι της συμφωνίας των Πρεσπών. Αναγκαστικά λοιπόν ο Ζόραν Ζάεφ θα προσφύγει στις κάλπες, ελπίζοντας ότι θα εξασφαλίσει ατην απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Το σκοπιανό-μακεδονικό θα παραμείνει λοιπόν ανοιχτό και για την Ελλάδα, συνεχίζοντας να αποτελεί αντικείμενο πολιτικών αντιπαραθέσεων και διεργασιών στα κόμματα.
Χ. ΝΙΑΚΑΣ