Την παραγραφή των χρεών χιλιάδων επαγγελματιών και επιχειρηματιών του ΕΦΚΑ προκαλεί η απώλεια των προσωπικών και εταιρικών στοιχείων των οφειλετών από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Πρόκειται για την υπόθεση που αποκάλυψε το Σin, σύμφωνα με την οποία το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, παραδέχεται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του 2022, ότι έχουν χαθεί ΑΦΜ και άλλα στοιχεία οφειλετών, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει ταυτοποίησή τους.
Στο πλαίσιο αυτό, δεν μπορούν να βεβαιωθούν τα χρέη που έχουν δημιουργήσει στο παρελθόν και να αποσταλούν τα σχετικά ειδοποιητήρια και άρα τα συγκεκριμένα χρέη, εάν υπερβαίνουν τη 10ετία, παραγράφονται με βάση το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.
Η διάταξη του ασφαλιστικού νομοσχεδίου προβλέπει πως, ο χρόνος παραγραφής των χρεών προς τον ΕΦΚΑ ή άλλα ασφαλιστικά Ταμεία, μειώνεται από τα 20 στα 10 χρόνια, αλλά υπό την προϋπόθεση, ότι μέσα στη 10ετία αυτή, δεν έχουν αναζητηθεί τα συγκεκριμένα χρέη.
Εφόσον για τα χρέη έχει αποσταλεί ειδοποίηση στον οφειλέτη, μέσα στην τελευταία δεκαετία, το χρέος δεν παραγράφεται αλλά ανανεώνεται ο χρόνος που παραμένει διεκδικήσιμο από το ΚΕΑΟ, για επιπλέον μία δεκαετία.
Χάθηκαν τα στοιχεία
Ωστόσο για να αποσταλεί ειδοποίηση από το ΚΕΑΟ, βασική προϋπόθεση είναι να διαθέτει τα στοιχεία του οφειλέτη, είτε πρόκειται για φυσικό είτε για νομικό πρόσωπο.
Αυτό δεν ισχύει για όλους τους οφειλέτες, σύμφωνα με μια αναφορά που υπάρχει στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του ΚΕΑΟ για το 2022, το οποίο στην έκθεσή του περιγράφει την κατάσταση του αρχείου των οφειλετών των ασφαλιστικών ταμείων.
Ειδικότερα, το ΚΕΑΟ δηλώνει, ότι δεν υπάρχουν βασικά στοιχεία ταυτοποίησης των οφειλετών του ΕΦΚΑ και συνεπώς είναι εξαιρετικά δύσκολη η διεκδίκηση και είσπραξη των χρεών.
Ειδικότερα, στο τμήμα που αναφέρεται στη διαχείριση και ανάλυση του χαρτοφυλακίου οφειλών, σημειώνει, πως η αρμοδιότητα του Κ.Ε.Α.Ο. εκτείνεται στο σύνολο των ασφαλιστικών οφειλών, ρυθμισμένων και μη, κύριας και επικουρικής ασφάλισης, που προέρχονται από τον e-ΕΦΚΑ (συμπεριλαμβανομένων των τέως ασφαλιστικών Φορέων) και λοιπούς Φορείς εκτός e-ΕΦΚΑ.
Οι Φορείς προσδιορίζουν το ύψος και το είδος των οφειλών και τις αποστέλλουν στο Κ.Ε.Α.Ο. προκειμένου να επιδιωχθεί η είσπραξή τους. Κατόπιν, γίνεται αναφορά στη δράση που αφορά στην «τήρηση επικαιροποιημένου μητρώου οφειλετών».
Εξηγεί, πως, η δράση αυτή αφορά την διαρκή ενημέρωση του Ενιαίου Μητρώου Οφειλετών και την επικαιροποίηση των περιλαμβανομένων σε αυτό στοιχείων, ώστε να επιτυγχάνεται η απαιτούμενη εγκυρότητα και πληρότητα των στοιχείων και να είναι εφικτή, ασφαλής και ορθή η περαιτέρω επεξεργασία τους, όταν απαιτείται.
Σημειώνει επίσης, πως «η αποστολή των Ατομικών Ειδοποιήσεων, η λήψη αναγκαστικών μέτρων, ο διαχωρισμός οφειλών χαμηλής εισπραξιμότητας και ο εντοπισμός των πραγματικά υπευθύνων σε περιπτώσεις οργανωμένης εισφοροδιαφυγής προϋποθέτουν την πρόσβαση σε επικαιροποιημένα και πλήρη στοιχεία μητρώου».
Στο πλαίσιο αυτό, προστίθεται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο, το Κ.Ε.Α.Ο. διενεργεί ενδελεχείς ελέγχους για την αποκατάσταση των λαθών στα στοιχεία μητρώου, προχωρώντας μεταξύ άλλων και σε διασταυρώσεις με στοιχεία που τηρούνται σε άλλες υπηρεσίες (Γ.Γ.Π.Σ., Γ.Ε.ΜΗ., ΕΛ.ΑΣ., Η.ΔΙ.Κ.Α. κλπ.).
Ποια στοιχεία χάθηκαν
Η έκθεση του ΚΕΑΟ καταγράφει και χαρακτηριστικά παραδείγματα ελλείψεων του Μητρώου Οφειλετών των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία, όπως αναφέρει, είναι τα ακόλουθα:
- Ελλιπή στοιχεία μητρώου οφειλετών – φυσικών προσώπων (ΑΦΜ, στοιχεία ταυτότητας, ιδιότητα υπευθύνου, ημερομηνία έναρξης και λήξης της ιδιότητας, στοιχεία διεύθυνσης κλπ.)
- Νομικά πρόσωπα με μικρότερο του προβλεπόμενου αριθμού υπευθύνων ή ακόμα και χωρίς καμία καταχώρηση υπευθύνου.
- Μη επικαιροποιημένα στοιχεία σχετικά με την κατάσταση λειτουργίας των επιχειρήσεων, δηλαδή δεν το ΚΕΑΟ δεν έχει σαφή εικόνα εάν έχουν διακοπή εργασιών ή έχουν οδηγηθεί σε πτώχευση κ.λπ.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει ξεκινήσει η διαδικασία αναζήτησης και διασταύρωσης των στοιχείων των οφειλετών. Σχετικά με τους οφειλέτες – εργοδότες έχει οριστεί διαδικασία ελέγχου του μητρώου τους βάσει κριτηρίων (π.χ. κενά υπευθυνότητας, ελλιπή στοιχεία μητρώου υπευθύνων), έτσι ώστε σε εύλογο χρονικό διάστημα από την ένταξή τους στο Κ.Ε.Α.Ο. να παράγονται αρχεία με αυτά για τα οποία απαιτούνται διορθώσεις, τα οποία και διεκπεραιώνονται.
Όσον αφορά τους οφειλέτες – φυσικά πρόσωπα, κατά την ένταξή τους στο Κ.Ε.Α.Ο. πραγματοποιείται ταυτοποίηση, εφόσον έχουν ΑΦΜ, βάσει των στοιχείων που τηρούνται στο μητρώο της Γ.Γ.Π.Σ. (άντληση δεδομένων από web service σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ανάλυσης και Αξιολόγησης Κινδύνου).
Αναγνωρίζει, δε, ότι η διαδικασία διόρθωσης του μητρώου είναι χρονοβόρα γιατί οι διασταυρώσεις με τα στοιχεία άλλων υπηρεσιών, π.χ. ΓΕΜΗ, Εθνικό Τυπογραφείο πραγματοποιούνται κατά περίπτωση μέσω πρόσβασης στις ιστοσελίδες, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα άντλησης και μαζικής επεξεργασίας αυτών των πληροφοριών.