Μόνο συγκεκριμένες οφειλές και κατηγορίες φορολογουμένων προστατεύονται από τις κατασχέσεις των τραπεζικών καταθέσεων από την Εφορία.
Οι υπόλοιποι είναι ευάλωτοι στις κατασχέσεις, τόσο οι ίδιοι όσο και τα συνυπόχρεα πρόσωπα, όπως σύζυγοι, συνέταιροι κ.λπ.
Ο «Οδηγός» της ΑΑΔΕ αποσαφηνίζει το πλαίσιο των κατασχέσεων στους λογαριασμούς των οφειλετών, ο οποίος είναι ιδιαίτερα χρήσιμος ενόψει του «πογκρόμ» των κατασχέσεων που ξεκινά άμεσα, ώστε να εξαναγκαστούν οι οφειλέτες να ενταχθούν σε ρυθμίσεις.
Σήμερα οι κατασχέσεις αφορούν τουλάχιστον 3.500.000 φορολογούμενους οι οποίοι, μέχρι τον περασμένο Ιούλιο είχαν ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΑΑΔΕ.
Ενδεχομένως σήμερα είναι μεγαλύτερος ο αριθμός, μετά την έκδοση των εκκαθαριστικών σημειωμάτων για τον φόρο εισοδήματος και τον ΕΝΦΙΑ.
Από αυτούς μάλιστα, στους 1.830.369 υπάρχει η δυνατότητα επιβολής αναγκαστικών μέτρων είσπραξης, ενώ ήδη σε 1.309.222 ανήλθαν οι οφειλέτες στους οποίους έχουν επιβληθεί τα αναγκαστικά μέτρα.
Ο Οδηγός της ΑΑΔΕ
Ο Οδηγός της ΑΑΔΕ, που αποσαφηνίζει το πλαίσιο των κατασχέσεων της Εφορίας είναι ο ακόλουθος:
1. Ποιο είναι το ελάχιστο ποσόν οφειλής προς το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα και τρίτους για το οποίο δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα κατά των οφειλετών;
Δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από κάθε αιτία (για την καταβολή των οποίων ευθύνεται ως πρωτοφειλέτης, συνυπόχρεος, εγγυητής, κλπ) συνολικού ποσού πεντακοσίων (500) ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων. Στο ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και πρόστιμα εκπρόθεσμης
καταβολής του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, καθώς και των άρθρων 53 και 57 του ν. 4174/2013.
Αναγκαστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί μέχρι και 6/4/2014 (προηγούμενη ημέρα ισχύος των διατάξεων αυτών) για ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά τον χρόνο επιβολής τους, μικρότερες του ανωτέρω ποσού των πεντακοσίων (500) ευρώ, αίρονται μόνο εφόσον υποβληθεί αίτηση από τον οφειλέτη.
2. Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό για το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων οφειλετών του Δημοσίου;
Δεν χωρεί κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το συνολικό ποσό αυτών μηνιαίως, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών είναι μικρότερο των χιλίων (1.000) ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσόν αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του ½ του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ.
3. Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό κατάθεσης σε πιστωτικό ίδρυμα, το οποίο είναι ακατάσχετο;
Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ένα και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ, μηνιαίως, για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, με την οποία γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ένας μοναδικός λογαριασμός. Στην περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων γνωστοποιείται αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός.
4. Είναι δυνατή η άρση επιβληθεισών κατασχέσεων στα χέρια τρίτων;
Ναι, εφόσον:
α) Εξοφληθεί ή διαγραφεί το ποσόν για το οποίο εκδόθηκε το κατασχετήριο στα χέρια τρίτου.
β) Έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής οφειλών του άρθρου 51 του ν. 4305/2014 (Α’ 237) το οποίο τηρείται και συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
• έχει εξοφληθεί ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής
• έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη,
• έχει εξεταστεί, κατά περίπτωση, η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και μη απώλειας αυτής, όπως ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 4305/2014,
• η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά σε χρέη που έχουν υπαχθεί και εξοφληθεί στο πλαίσιο των διατάξεων της ρύθμισης του ν. 4305/2014 και δεν περιλαμβάνει άλλα χρέη που δεν έχουν εξοφληθεί.
γ) Έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης βάσει των διατάξεων των άρθρων 1 έως 17 του ν. 4321/2015 (Α’32) «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας» και συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
• έχει εξοφληθεί ποσοστό 25% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής πριν από οποιαδήποτε απαλλαγή, στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το ποσόν της προκαταβολής του άρθρου 15 του ν. 4321/2015,
• έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη,
• έχει εξεταστεί, κατά περίπτωση, η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και μη απώλειας αυτής, όπως αναφέρονται στα σχετικά κεφάλαια της αριθ. ΠΟΛ.1080/2015 (Β΄628, ΑΔΑ: Β5Ν0Η-ΖΥΠ) απόφασης του Υπουργού Οικονομικών «Ειδικά θέματα και λεπτομέρειες εφαρμογής της ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών στη φορολογική διοίκηση του ν. 4321/2015 (Α’ 32)»,
• η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά σε χρέη που έχουν υπαχθεί και εξοφληθεί στο πλαίσιο των διατάξεων του ν. 4321/2015 και δεν περιλαμβάνει άλλα χρέη που δεν έχουν εξοφληθεί. Λοιπές επιβληθείσες κατασχέσεις στα χέρια τρίτων για τις οποίες δεν συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, δεν αίρονται.
5. Είναι δυνατόν να περιοριστεί η κατάσχεση στα χέρια τρίτων;
Ναι. Δύναται να περιοριστεί σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του οργάνου που την επέβαλε (Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικού Κέντρου, της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης), κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος ενώπιον του, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στην αριθ. ΠΟΛ. 1092/2014 (ΑΔΑ: ΒΙΗΥΗ-ΠΧ3) εγκύκλιο του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, όπως συμπληρώθηκε με την αριθ. ΠΟΛ. 1146/2017 (ΑΔΑ: ΩΙΖΨ46ΜΠ3Ζ-ΔΛΝ) εγκύκλιο του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε..