Χιλιάδες φορολογικές υποθέσεις μεταφέρονται σύντομα στο… χρονοντούλαπο της Εφορίας, καθώς εάν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου δεν φτάσει στον υπόχρεο η Πράξη Προσδιορισμού του Φόρου, τότε παραγράφονται και από την 1η Ιανουαρίου 2023, η Εφορία δεν μπορεί να ασχοληθεί με αυτές.
Στο πλαίσιο αυτό, τα κομπιούτερ της ΑΑΔΕ έχουν πάρει «φωτιά» τις τελευταίες μέρες, καθώς εκδίδουν διαρκώς σημειώματα ελέγχου και τα κοινοποιούν, αλλά δεν πρόκειται να προλάβουν το σύνολο των χιλιάδων ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων.
Ο χρόνος παραγραφής κάθε υπόθεσης, είναι ανάλογος της κατηγορίας φόρου που αφορά (εισόδημα, ΦΠΑ, ακίνητα κ.λπ.) αν υπάρχει φοροδιαφυγή ή αν δεν έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση.
Ο βασικός κανόνας που ισχύει στην παραγραφή είναι η πενταετία, διάστημα εντός του οποίου η Εφορία οφείλει να ελέγξει και να κλείσει οριστικά την υπόθεση κάθε φορολογούμενου.
Ωστόσο, η πενταετία διευρύνεται αναλόγως και κυρίως εάν υπάρχουν «συμπληρωματικά στοιχεία», που παραπέμπουν σε φοροδιαφυγή.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στις υποθέσεις που παραγράφονται την 31η Δεκεμβρίου 2022, δεν αρκεί να εκδοθεί μέχρι τότε η Πράξη Προσδιορισμού του Φόρου για το παραγραφόμενο έτος, αλλά και να κοινοποιηθεί στον ελεγχόμενο εντός της προθεσμίας παραγραφής.
Σε διαφορετική περίπτωση, με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (616-618/2021) η διαδικασία είναι άκυρη.
Αυτό σημαίνει, ότι αν εκδοθεί η Πράξη εντός του 2022, αλλά κοινοποιηθεί στον φορολογούμενο τον Ιανουάριο του 2023, είναι άκυρη και η υπόθεση έχει παραγραφεί.
Ποιες υποθέσεις παραγράφονται
Οι φορολογικές υποθέσεις που παραγράφονται στις 31 Δεκεμβρίου 2022 είναι οι ακόλουθες:
- Οι υποθέσεις του φορολογικού έτους 2016 (φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ), για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις ή για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εκπρόθεσμες δηλώσεις το αργότερο μέχρι τις 31-12-2021. Οι συγκεκριμένες υποθέσεις υπάγονται στον κανόνα της 5ετούς παραγραφής. Στην ουσία είναι 5+1 έτη, δεδομένου ότι η πενταετής προθεσμία αρχίζει να μετράει, ένα έτος μετά από την εν λόγω φορολογική χρήση. Δηλαδή, για τη χρήση του 2016, η φορολογική δήλωση έπρεπε να υποβληθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2017 και η προθεσμία που έχουν οι φορολογικές αρχές για τη διενέργεια ελέγχου ξεκίνησε να «τρέχει» από την 1-1-2017 και εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου 2022. Όποια επιχείρηση δεν ελεγχθεί για τη χρήση του 2016 μέχρι τις 31η Δεκεμβρίου 2022, δεν θα μπορεί να ελεγχθεί από την 1η-1-2023.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούν τη χρήση 2013, αλλά οι επιτηδευματίες «ξέχασαν» να υποβάλουν έγκαιρα φορολογικές δηλώσεις και τις υπέβαλαν εντός του 2019. Για τις συγκεκριμένες υποθέσεις η βασική προθεσμία παραγραφής, που είναι 5 χρόνια, έληξε κανονικά στις 31-12-2019 (5+1 έτος από το τη φορολογική χρήση), εφόσον υποβάλλονταν εμπρόθεσμη φορολογική δήλωση. Ωστόσο επειδή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη δήλωση το 2019, η προθεσμία παραγραφής επεκτείνεται για μια τριετία ακόμη και φτάνει στα 8 έτη.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ της χρήσης του 2011, για τις οποίες προέκυψαν «συμπληρωματικά» στοιχεία. Εφόσον οι φοροελεγκτικές αρχές εντοπίζουν, μετά τη λήξη της κανονικής πενταετούς περιόδου παραγραφής, «συμπληρωματικά» στοιχεία, (π.χ. εικονικά τιμολόγια) από τα οποία προκύπτει ότι υπήρξε απόκρυψη εισοδήματος και φοροδιαφυγή, ο χρόνος της μη παραγραφής επεκτείνεται στη δεκαετία. Σημειώνεται ότι από τα συμπληρωματικά στοιχεία εξαιρούνται οι καταθέσεις σε τράπεζες του εσωτερικού, ενώ συνιστούν «συμπληρωματικά στοιχεία» οι κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών σε τράπεζες του εξωτερικού.
- Οι υποθέσεις ΦΠΑ της φορολογικής χρήσης του έτους 2011 για τις οποίες δεν υποβλήθηκε εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ. Για τις υποθέσεις αυτές ισχύει 10ετής περίοδος παραγραφής που άρχισε να «τρέχει» από την 1η-1-2012 -δηλαδή μετά τη λήξη του έτους 2011 στο οποίο έπρεπε να υποβληθεί η εκκαθαριστική δήλωση- και λήγει την 31η-12-2022.
- Οι υποθέσεις Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας του 2007, εφόσον δεν υποβλήθηκε δήλωση είτε για ολόκληρη είτε για μέρος της ακίνητης περιουσίας το έτος αυτό.
- Οι υποθέσεις του έτους 2006. Στις περιπτώσεις που για κάποιο έτος δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής είναι 15ετής. Αυτό σημαίνει ότι η εφορία έχει το δικαίωμα να διενεργήσει ελέγχους και να επιβάλει πρόστιμα και προσαυξήσεις, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022, για τις υποθέσεις του φορολογικού έτους 2006. Σημειώνεται όμως, ότι, με βάση τη σχετική απόφαση του ΣτΕ, η 15ετία είναι το μέγιστο χρονικό όριο παραγραφής, ακόμη και αν υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση στο 13, 14, ή 15 έτος, από το έτος υποχρέωσης. Δηλαδή, ενώ μέχρι τώρα, η προθεσμία παραγραφής επεκτεινόταν για μια τριετία στην περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης, το ΣτΕ αποφάσισε ότι η επέκταση της τριετίας δεν μπορεί να εκτείνει τον χρόνο πέραν της 15ετίας.
